“Ky është një vend që e vizitoj me lot në sy”/ Patriarku ortodoks shënon Pashkët në ishullin turk

GOKCEADA, Turqi-Patriarku ekumenik i Kishës Ortodokse Lindore, me qendër në Stamboll, përmbushi një premtim 10-vjeçar për të shënuar Pashkët në ishullin turk Gokceada ku lindi.

Në meshat e ndezura me qirinj të mbajtura gjatë tre ditëve, Patriarku Ekumenik Bartolomeu I kryesoi shërbimet që mblodhën së bashku besimtarët e krishterë ortodoksë nga ishulli i Egjeut dhe jashtë saj.

Rreth 200 vizitorë dhe vendas morën pjesë në shërbimet. Shumë prej tyre ishin grekë të kthyer, familjet e të cilëve jetonin në ishull në të kaluarën, por që atëherë ishin larguar. Të tjerë kishin udhëtuar gjithashtu nga jashtë ndërsa disa jetonin në ishull.

Këngët dhe himnet kumbuan dhe dy qirinj të artë u ndezën në Katedralen e Shën Gjergjit ku u mbajt mesha e mesnatës së Pashkëve. Fishekzjarret shoqëruan predikimin e patriarkut. Ceremonia finale e së dielës u mbajt në Katedralen e Fjetjes së Virgjëreshës Mari në mëngjes.

Shërbesa e së Premtes së Madhe u zhvillua në Kishën e Shpalljes së Hyjlindëses, ku mori pjesë edhe ministri i Jashtëm i Greqisë, Nikos Dendias.

83-vjeçari Bartolomeu I, i cili konsiderohet i pari ndër të barabartët në patriarkatin ortodokse, ka lindur në Gokceada, i njohur në greqisht si Imvros. Shtëpia e tij familjare në Zeytinlikoy ndodhet mes pemëve të ullirit në një kodër të gjelbër me pamje nga qendra e ishullit.

“Gjithmonë ndjej dhimbje kur jam larg ishullit. Ky është një vend që e vizitoj me lot në sy që më trazon dhe gjithashtu më qetëson shpirtin dhe më mbush me emocione”, u tha Bartolomeu I adhuruesve gjatë shërbesës së kishës të dielën.

Në Pashkët e fundit që mbajti në ishull në vitin 2013, patriarku premtoi se do të kthehej pas 10 vjetësh nëse e lejonte shëndeti dhe kështu bëri.

“U bënë 69 vjet që kur u largova nga seminari këtu pas përfundimit të studimeve… Lamë atdheun tonë të ëmbël, këmbanat e kishave, kishat e përulura, shtigjet e njohura dhe fytyrat e njohura. Por (ishulli) nuk ishte kurrë jashtë mendimeve të mia dhe jashtë zemrës sime. Do të jetë atje derisa të vdes”, shtoi patriarku.

Një tjetër ndalesë e turit të vizitorëve ishte një kafene që më parë strehonte berberin e babait të patriarkut. Një memorial me fotografitë e Bartolomeut I dhe portretet e babait të tij u mbajt atje së bashku me karrigen e berberit.

Ishulli, i cili ishte shtëpia e grekëve etnikë historikisht, u sundua nga Perandoria Osmane për gati pesë shekuj. Forcat greke morën kontrollin e ishullit në vitin 1912 dhe u përdor si bazë nga forcat aleate gjatë fushatave të Luftës së Parë Botërore kundër osmanëve. Pas luftës turke për pavarësi, ishulli u bë pjesë e Republikës së sapolindur Turke me traktatin e paqes të Lozanës të vitit 1923 dhe është ishulli më i madh i vendit.

Numri i grekëve etnikë që jetojnë në ishull është zvogëluar gjatë dekadave, fillimisht me shkëmbimin e popullsisë pas Lozanës dhe më vonë mes tensioneve etnike dhe politike midis Turqisë dhe Greqisë, si lufta në Qipro. Disa qindra grekë etnikë jetojnë aktualisht në ishull.

Rreth 300 milionë të krishterë ortodoksë në mbarë botën po festojnë Pashkët të dielën, një javë më vonë se të krishterët e tjerë.