Irani filloi numërimin e votave të shtunën pas një votimi për parlamentin dhe një organ kyç klerik, me mediat lokale që vlerësojnë një pjesëmarrje të ulët dhe konservatorët pritet të dominojnë.
Zgjedhjet e së premtes ishin të parat që nga protestat e përhapura të shkaktuara nga vdekja në shtator 2022 në paraburgimin policor të Mahsa Amini, 22 vjeç, një kurd iranian. Ajo ishte arrestuar pasi dyshohej se kishte shkelur kodin e rreptë të veshjes së Republikës Islamike për gratë. Irani gjithashtu është prekur keq nga sanksionet ndërkombëtare që kanë çuar në një krizë ekonomike që nga zgjedhjet e fundit në 2020. Televizioni shtetëror raportoi të shtunën herët për “fillimin e numërimit të votave” pasi qendrat e votimit u mbyllën në mesnatë. Orari i votimit ishte zgjatur disa herë gjatë ditës, njoftoi agjencia zyrtare e lajmeve IRNA.
Një shifër rekord prej 15,200 kandidatësh ishin në garë për vende në parlamentin prej 290 anëtarësh. 144 kandidatë të tjerë kërkuan një vend në Asamblenë prej 88 anëtarësh të Ekspertëve, i cili përbëhet ekskluzivisht nga dijetarë islamikë. Asambleja zgjedh ose, nëse është e nevojshme, shkarkon liderin suprem të Iranit. Shumë kandidatë potencialë për këtë dhomë u skualifikuan. Agjencia lokale e lajmeve Fars vlerësoi pjesëmarrjen në “më shumë se 40 për qind”, mes 61 milionë votuesve me të drejtë vote.
Presidenti Ebrahim Raisi përshëndeti pjesëmarrjen “entuziaste” të votuesve si “një tjetër dështim historik për armiqtë (iranit)”, sipas IRNA. Irani i konsideron Shtetet e Bashkuara, aleatët e tij perëndimorë dhe Izraelin armiq të shtetit dhe i akuzon ata se kërkojnë të ndërhyjnë në punët e tij të brendshme. E përditshmja reformiste Ham Mihan botoi një artikull opinion të titulluar “Shumica e heshtur”, e cila thoshte se pjesëmarrja ishte “vlerësuar të ishte më e ulët se” në zgjedhjet e mëparshme.
Parlamenti i Iranit i vitit 2020 u zgjodh gjatë pandemisë Covid me një pjesëmarrje prej 42.57 përqind – më e ulëta që nga Revolucioni Islamik i vitit 1979. Një sondazh i televizionit shtetëror kishte gjetur se më shumë se gjysma e të anketuarve ishin indiferentë për zgjedhjet e këtij viti. Kandidatët për deputetë verifikohen nga një organ, Këshilli Kujdestar, anëtarët e të cilit përcaktohen nga lideri suprem.
Parlamenti aktual dominohet nga konservatorët dhe ultra-konservatorët dhe analistët prisnin një përbërje të ngjashme në asamblenë e re. Pavarësisht thirrjes së liderit suprem Ayatollah Ali Khamenei që njerëzit të votojnë, shumë iranianë u ndanë nëse do ta bënin apo jo një gjë të tillë. Ish-presidenti reformist Mohammad Khatami ishte mes njerëzve që iu shmangën zgjedhjeve, sipas një koalicioni partish të quajtur Fronti i Reformës.
Në shkurt, e përditshmja konservatore Javan citoi Khatamin të thoshte se Irani është “shumë larg zgjedhjeve të lira dhe konkurruese”.
Discussion about this post