Ajo duket çuditërisht si piktura “The Scream” nga Edvard Munch, por arsyeja pse një mumje e lashtë egjiptiane ka një shprehje kaq befasuese i ka habitur prej kohësh studiuesit. Tani ata thonë se mund ta kenë përgjigjen – duke sugjeruar se gruaja vdiq duke qarë në agoni.
Gruaja mendohet të jetë varrosur rreth 3,500 vjet më parë dhe u zbulua në vitin 1935 në një arkivol druri nën varrin e Senmutit – një arkitekt i rëndësishëm gjatë mbretërimit të faraonit femër Hatshepsut. Ajo nuk ishte e vetme: arkeologët zbuluan gjithashtu një dhomë varrimi për nënën e Senmutit, Hat-Nufer, në vendin afër Luxorit, si dhe varrosje individuale të të afërmve të tij.
Ekipi thotë se mumja ishte ruajtur mirë, duke vlerësuar se gruaja do të kishte qëndruar rreth 1.55 metra e gjatë kur ishte gjallë. Skanimet CT ofruan njohuri të mëtejshme, duke zbuluar se ajo vdiq rreth 48 vjeç dhe kishte artrit të lehtë – përfshirë edhe në shpinë.
Megjithatë, studiuesit nuk gjetën asnjë shenjë të një prerjeje balsamimi dhe të gjitha organet ishin ende brenda mumjes. Ndërsa studimi vëren se një lëshim i tillë ishte shpesh për shkak të mumifikimit të dobët të klasave të mesme dhe më të varfra, Saleem tha se nuk duket se ishte rasti për gruan që bërtiste.
Jo vetëm që ajo u varros me dy unaza skarabi në argjend dhe ar, por studiuesit zbuluan se materialet e balsamimit përfshinin rrëshirë dëllinjë dhe temjan – përbërës të shtrenjtë të importuar që mund të kenë ndihmuar në ruajtjen e trupit.
Analizat zbuluan dëllinjë, si dhe këna, në flokët e gruas, ndërsa paruka ishte bërë nga fibra të thurura të hurmës dhe treguan gjurmë dëllinjë dhe temjan, si dhe minerale të ndryshme – ndoshta, sugjeron Saleem, për të ngurtësuar fijet dhe për t’u dhënë atyre një ngjyrë e zezë rinore.
Studiuesit sugjerojnë se gjetjet jo vetëm që ofrojnë njohuri për mumifikimin, prodhimin e parukeve dhe tregtinë e lashtë të materialeve balsamuese, por tregojnë se goja e hapur e gruas nuk ka gjasa të jetë për shkak të balsamuesve të pakujdesshëm që neglizhuan ta mbyllnin.
Në vend të kësaj, ekipi propozon që shprehja e gruas mund të jetë një formë e rrallë, e menjëhershme e ashpërsisë së vdekjes. Megjithatë, shkaku i vdekjes mbetet i paqartë, ndërsa studiuesit theksojnë se ekspertë të tjerë kanë propozuar që një shprehje ulëritëse mund të jetë rezultat i procedurave të varrimit ose ndryshimeve pas vdekjes.
Salima Ikram, profesoreshë e shquar universitare në Universitetin Amerikan në Kajro, nuk ishte e bindur nga propozimi i ekipit. Dr. Stuart Hamilton , një patolog mjeko-ligjor i regjistruar në Zyrën e Brendshme, tha se ka debat mbi vetë idenë e spazmave kadaverike, duke shtuar se ai kurrë nuk ka parë një rast bindës.
Ndonëse e rrallë, gruaja nuk është e vetmja mumje që “ulëritë”. Saleem dhe kolegët kanë studiuar më parë kufomën e atij që mendohet të jetë Princi Pentawere, djali i faraonit Ramesses III i cili ishte i përfshirë në një komplot për të vrarë të atin. Eshtrat e princeshës Meritamun, që mendohet se është motra e mbretit Ahmose, e cila sundoi nga rreth 1550 deri në 1525 pes , ka gjithashtu një shprehje të tillë.
Discussion about this post