Ukraina i ka paraqitur Rusisë një listë të të burgosurve të luftës për një shkëmbim prej 1,000 të burgosurish për 1,000.
Shumë ushtarë ukrainas kanë kaluar tashmë më shumë se tre vjet në robërinë ruse, ku shpesh torturohen, abuzohen dhe u ofrohet të “bashkohen me forcat ruse për të pushtuar më pas Evropën”.
Kur Ukraina dhe Rusia ranë dakord javën e kaluar të shkëmbenin të burgosurit e luftës në një shkëmbim 1,000 për 1,000, për dhjetëra mijëra ukrainas, kjo ishte një shkëndijë shprese.
Në shumicën e rasteve, familjet dhe miqtë e të burgosurve të luftës ukrainase nuk e dinë se ku mbahen të dashurit e tyre, ku dhe nëse po zhvendosen, në çfarë kushtesh po mbahen apo edhe nëse janë gjallë.
E tëra çfarë mund të bëjnë është të vijnë në shkëmbimet e të burgosurve të luftës me foto të ushtarëve ukrainas të zhdukur ose të kapur rob, duke shpresuar se disa nga ata që u shkëmbyen mund t’i njihnin fytyrat e të zhdukurve dhe t’u jepnin të paktën disa informacione familjes, nëse ata mbaheshin në të njëjtin burg ose ndonjëherë edhe në të njëjtin vend.
Fotot shpesh kanë një mbishkrim me një emër, një brigadë dhe ndonjëherë një datë zhdukjeje, kur familjet e dinë datën.
Të afërmit e ushtarëve të zhdukur dhe të burgosur ukrainas u tregojnë fotografi ushtarakëve të kthyer nga robëria në një shkëmbim të të burgosurve të luftës në Ukrainë, të martën, 6 maj 2025. Foto nga AP.
Më 6 maj, një nënë ukrainase mori pjesë në shkëmbim. Ajo mbante një flamur me foton e të birit, duke shpresuar për lajme rreth tij, kur një nga mbrojtësit e liruar e njohu atë, duke i thënë se ai ishte në të njëjtën qeli me ushtarin e zhdukur dhe se ishte gjallë dhe “mbahej mirë”.
Nëntë nga 10 mbrojtës ukrainas po i nënshtrohen torturës në burgjet ruse, duke kaluar nëpër tortura fizike dhe morale, dhunë seksuale, dënime të paligjshme dhe ekzekutime të dhunshme.
Volodymyr Labuzov, oficeri kryesor mjekësor i Brigadës së 36-të të Marinës, ishte një prej tyre. Ai ishte i stacionuar në Mariupol kur Rusia filloi pushtimin e saj në shkallë të plotë në fillim të vitit 2022.
Njësia e tij po mbronte qytetin e rrethuar për javë të tëra, derisa disa prej tyre, përfshirë Labuzovin, u kapën nga forcat ruse në prill 2022.
Labuzov i tha Euronews se së bashku me ushtarët ukrainas, Rusia po mban robër mijëra civilë ukrainas, përfshirë fëmijë, “të cilët nuk kanë të bëjnë fare me Forcat e Armatosura të Ukrainës dhe ata duhet të kthehen pa asnjë kusht, pa asnjë marrëveshje”.
Labuzov tha se ata duhet të lirohen pa parakushte. Përveç shkëmbimit të të burgosurve të luftës, një mijë për një mijë është mirë, por është mirë vetëm nëse është ekskluzivisht ushtarake.
“Rusia nuk bën asnjë dallim midis ushtarëve dhe civilëve në robërinë e tyre”, shpjegoi Labuzov, duke shtuar se shumica e civilëve të mbajtur në burgje u morën atje nga “territoret që Rusia dyshohet se i çliroi dhe dyshohet se u solli atyre lumturi dhe liri. Por trajtimi është i njëjtë si për civilët ashtu edhe për personelin ushtarak”.
Nuk është e qartë se sa civilë ukrainas po mbahen në burgjet ruse dhe sa të tjerë mbeten nën pushtimin rus, me trajtim të ngjashëm.
“Ata tani janë të detyruar të jetojnë në kushte të tilla saqë nëse doni vetëm të jetoni ose të ecni nëpër rrugët e fshatrave tuaja, duhet të merrni shtetësinë ruse. Pa shtetësi ruse – nuk jeni askush, nuk keni të drejta”, tha Labuzov.
“Nëse ky nuk është një gjenocid ndaj kombit ukrainas, atëherë si mund t’i interpretojmë këto kushte që Rusia po u imponon ukrainasve në territoret e pushtuara përkohësisht? Ky është një nga manifestimet më të mëdha të gjenocidit ndaj kombit ukrainas nga fqinji i tij verior.”
Nëse civilët nuk i pranojnë kushtet ose “Zoti na ruajt, nuk u bëjnë rezistencë trupave ruse”, territoret thjesht fshihen nga faqja e dheut, tha Labuzov.
