Nënkryetari i LSI-së, Petrit Vasili, në një intervistë për “Ora Neës” ka komentuar aktualitetin politik ku ka prekur shumë prej temave më të nxehta politike për momentin në vend dhe rolin e LSI-së.
Ai ka folur ndër të tjera për reformën zgjedhore, ligjin për importin e plerave, opozitën e LSI-së dhe mundësinë e bashkëpunimit me PD-në si dhe agjendën parlamentare të LSI-së.
Duke u ndalur tek reforma zgjedhore Vasili tha se LSI nuk është kundër refiormës por se kërkon një tryezë të përbashkët ku të diskutohen variantet e secilës palë për të zgjedhur atë më të mirin, ai nuk ka komentuar qëndrimin e palëve të tjera por ka thënë se dy partitë e mëdha e kanë bllokuar këtë reformë.
Ai ka folur edhe për ligjin e mbetjeve duke thënë se LSI është e palëkundur në qënrimin e saj kundër këtij ligji dhe se për këtë nuk ka nevojë për komente të gjata. Ai tha se nëse kjo qeveri e miraton këtë ligj do të ishte mëkati më i madh i saj pasi do të ngelet në histori si maxhoranca e mbeturinave.
Sipas tij Shqipëria nuk mun dtë bëhet gropë plerash ku qytetarët e saj do të marrin sëmundje të ndryshme.
“Padiskutim po, jemi kundër, ska nevoje për komente të gjata, i kemi shterruar. Ka qenë një qasje e jona kundër këtij ligji. PS përpoq të na e paraqiste sikur ishte konsultuar me të gjitha grupet duke e vënë LSI-në përballë faktit të krye, por kishte një shqetësim mbarëpopullor. Nuk mund të bëhet shqipëria gropë plerash për ca para të pista dhe të marrim sëmundje të ndryshme. Nëse e miraton ky do të ishte mëkati më i madh i kësaj qeverie, do të mbetej në histori si maxhoranca e mbeturinave”, tha ndër të tjera Vasili.
Ai kam folur edhe për bashkëpunimin me Partinë Demokratike në opozitë duke thënë se aty ku do të jetë e mundur do të ketë bashkërendim të veprimit opozitar.
I pyetur për agjendën parlamentare të LSI-së, Vasili tha se shumë shpejt kjo forcë politike do të vijë me propozime për projektligje në Kuvend të cilat do të jenë të shumta për të përmirësuar legjislacionin, duke shtuar se është pesimist nëse ato do të pranohen nga kjo qeveri.
Intervista e plotë e kryetarit të Grupit Parlamentar të LSI, Petrit Vasili
Ka pasur një dakordësi si nga opozita ashtu dhe nga mazhoranca për nisjen e punës për ngritjen e një komisioni ‘ad hock’ për reformën zgjedhor. Edhe ju z. Vasili jeni shprehur pro nisjes së punës, pro dialogut pozitiv ashtu siç e keni cilësuar edhe ju. Jeni dakord me kriteret e parashtruara nga PD?
Së pari nuk jam këtu që të komentoj asgjë që kanë thënë përfaqësuesit apo drejtuesit e forcave të tjera politike, përveç faktit që ka një vullnet të përbashkët për tu ulur e për të folur për reformën zgjedhore. Është shumë herët për të folur për kushtet, parakushte pasi para se të shkojmë këtu, ne jemi përpara një situate që kemi pasur një komision të reformës zgjedhore i cili qëndroi dy vjet radhazi formalisht, ekzistent por që nuk prodhoi asnjë produkt. Jo për mungesën e dëshirës së LSI, por për mungesë të dëshirës dhe të bllokimit politik dhe taktik që PS dhe PD i kanë bërë reciprokisht njëri-tjetrit. Përpara se të diktojë kushte gjithkush, duhet të ulemi në tavolinë dhe të vendosim njëherë e mirë nëse do të jetë një reformë serioze apo do të jetë një riciklim i historive të të shkuarës ku reforma mbetej për minutën e fundit, aq më keq në rastin e fundit që nuk ndodhi fare, ne nuk patëm reformë. Ju e dini që ai komision nuk mbylli mandatin, nuk prodhoi asgjë. Kjo është fare e qartë nga të gjithë. Është një nga historitë më të shëmtuara gjë që shënjoi pastaj dhe standardin e ulët të zgjedhjeve. Një standard i cili ishte një rikthim në një formë të re të zgjedhjeve ’96, shitblerje e votës me kriminalizim, me para droge, etj,. Pra është një moment reflektimi shumë i thellë për të dy partitë e tjera të cilët kanë përgjegjësi të madhe lidhur me këtë bllokim të reformës zgjedhore dhe për standardin e ulët që u realizua. Pasi edhe përgjegjësinë për të realizuar zgjedhjet e ndanë së bashku.
Cili është qëndrimi i LSI për votimin dhe numërimin elektronik?
Nuk kam ndërmend të jap asnjë lloj qëndrimi specifik për asnjë çështje specifike. Të gjithë qëndrimet të artikuluara qartë dhe në mënyrë të kristaltë do të jenë kur të ulemi në tavolinën e reformës zgjedhore dhe kur në tavolinë të ketë propozime të qarta dhe të shkruara. Në asnjë rast nuk kam për të komentuar konferencat e shtypit të liderëve politik, me përjashtim të thelbit politik, pra që ishte vullneti për bërjen e reformës zgjedhore, këtë e bashkë ndajmë. Janë të vonuar në këtë dëshirë. Ju e dini më së miri dhe shqiptarët nuk harrojnë që nismëtarët për të pasur një reformë zgjedhore dhe për ti dhënë kohë asaj ka qenë pikërisht ish-kryetari i LSI, z. Ilir Meta, Kryetar Parlamenti dikur që vendosi mbledhjen e komisionit për reformën zgjedhore dy vjet përpara mbylljes së parlamentit. Pra, vullneti ishte i plotë nga LSI që reformës ti jepet kohë që të bëhet me cilësi të lartë. Kështu që, thënë e gjithë kjo, mbetet vetëm kaq që, të ulemi në tavolinë dhe secila forcë politike të parashtrojë cilat janë idetë e saj dhe të kuptojmë se cilat janë idetë kryesore për reformimin e sistemit zgjedhor, i cili në themelin e tij duhet t’i japë përgjigje kriminalizimit të votës, shitblerjes së saj dhe pabarazisë së votës pasi ju e dini shumë mirë se vota në një qark të vogël dhe vota në një qark të madh nuk është e barabartë, peshojnë ndryshe. Pas gjithë këtyre çështjeve themelore që janë baza e një votimi demokratik, ka kohë për të vajtur te çdo çështje tjetër e karakterit teknik, ku për secilën ne jemi shumë të hapur dhe nuk kemi asnjë paragjykim që të diskutohet dhe tavolina le ta vendosë.
- Vasili, LSI ka vullnet, por a keni propozime konkrete për reformën zgjedhore?
Ju e kuptoni fare mirë se ne sot nuk jemi në tryezë. Ka një propozim të PD, duhet të dakordësohemi, të ndërtojmë tryezën. Ne kemi propozime të depozituara që në kohën e komisionit të reformës që qëndroi dy vjet, të cilave ju qëndrojmë dhe sot. Në momentin kur ne do të ulemi do të shohim mbi ç’platformë do të diskutojmë dhe cilat janë çështjet themelore që do të vendosë komisioni që do të diskutohet pasi çdo komision vendos dhe pikat kryesore për çfarë do të diskutohet ku sigurisht nuk do të mungojnë propozimet alternative, gjë që kemi bërë dhe për reformën zgjedhore që shkoi….Pra, LSI ka qenë gjithmonë një parti e cila ka vënë në dispozicion alternativa të shumta dhe të bollshme që i zgjidhi ngërçet e problemet.
Lëvizja Socialiste për Integrim ka theksuar vazhdimisht shitblerjen e votës si problemin kryesor siç e thamë edhe pak më herët. Si mendoni ta adresoni drejt zgjidhjes këtë problem?
Ka mjaft mekanizma. Disa prej tyre janë edhe në propozimet tona të bëra në komisionit e mëparshëm, por në tavolinë sigurisht do kemi mundësinë të diskutojmë me detaje dhe me mjaft opsione. Nuk besoj që është as koha e as momenti i duhur për të folur sot pa kuptuar qartë se cilat janë qëllimet themelore me të cilat do futemi për të reformuar Kodin zgjedhor, pra cilët janë momentet themelore dhe ku. Në rast se nuk do të ketë vullnet për të eliminuar pabarazinë e votës ku në qarqe të ndryshme vota ka peshë të ndryshme, pa evituar shitblerjen e votës e kriminalizimin e saj, përfshirjen e policisë së shtetit e cila qe skandaloze në zgjedhjet e fundit. Pra pa u dhënë përgjigje këtyre që janë elementet themelore të lirive fondamentale të njeriut në demokraci, nuk mund të shkojmë te teknikat e tjera. Një votë e shitblerë qoftë kjo e numëruar elektronikisht apo jo, është një votë e blerë.
Çfarë qëllimesh mund të fshihen pas këtij komisioni?
Nuk e di. Ne shkojmë pa asnjë qëllim negativ. Ne shkojmë me qëllimin që sistemi zgjedhor të jetë sa më i pastër dhe historia e zgjedhjeve të manipuluara, të blera dhe të kriminalizuara të marrin fund njëherë e përgjithmonë në Shqipëri. Ky është qëllimi i vetëm që kemi ne.
Jeni pak paragjykues kur thoni këtë gjë?
Aspak. Ne nuk kemi paragjykime. Kemi një objektiv themelor që të pastrohet sistemi nga kjo gjë, por që vota u shënua nga shitblerja, kjo ishte një fakt që e vuri në dukje jo opozita por vëzhguesit ndërkombëtar e cila ishte një fakt evident. Dokumentet, fotografitë, filmimet e fakte pa fund e kanë sanksionuar dhe njëkohësisht ndodhën në një Shqipëri të kriminalizuar nga droga. Këtë gjë nuk e them unë por e thonë kolegët e tu të CNN, BBC, Frankfurtit. Besoj që modestisht mund të themi që janë media gjigande apo jo.
- Vasili ky komision i reformës zgjedhore do të jetë një komision mbipartizan ashtu siç e lejon dhe formula ligjore. Z. Balla tha se do të jetë një komision i tillë sepse kështu funksionon. Pozicioni i LSI-së ku do të jetë?
Besoj që z. Balla nuk është “shoku Enver” që të vendosë gjithçka. Të ulemi në tavolinë e të vendosim formatin. Dhe formati i komisionit dhe përbërja e tij janë qasje të cilat vendosen në tavolinat politike. Këto nuk i vendos një kryetar grupi parlamentar kushdo qoftë.
LSI ka qenë në pushtet dhe Partinë Demokratike dhe atë Socialiste. Pra, ende nuk e keni të qartë e nuk e keni vendosur ku duhet të pozicionoheni në këtë komision për reformën zgjedhore?
Ne do të pozicionohemi në vendin tonë si opozitë, por reforma zgjedhore kërkon formë konstruktive. Reforma zgjedhore nuk mund të jetë as pronë mazhorancës e as pronë opozitës. Reforma duhet të prodhojë një mekanizëm ku pronari i vetëm i votës në mënyrë absolute është vetëm qytetari shqiptar. Politika nuk ka të drejtë as t’ia tjetërsoj votës, as t’ia shesë e t’ia blejë e as ta kërcënojë. Pra, ky është pronari jonë dhe ne kontribuojmë për këtë gjë. Mund të jetë një mazhorancë që mund të sillet ndershmërisht me reformën, mund të jetë një opozitë që mos të sillet ndershmërisht me reformën, tavolina e diskutimit politik ndan më së mirë gjërat sa i ndershëm është secila forcë politike lidhur e procesin.
Partia Socialiste synon të përfshijë edhe votën e emigrantëve. Madje, nëse kanë vendosur një si kusht, këtë mund ta quajmë si të tillë tha z. Balla por edhe kryeministri Edi Rama. Por qëndrimi i LSI për votën e emigrantëve cili është?
Unë e thënë të drejtën e kam shumë të vështirë që të interpretoj këto shakatë në Facebook të kryeministrit, siç është dalluar për papërgjegjshmëri. Ka folur në Facebook, i ka të gjitha mundësitë, është edhe deputet i Kuvendit të Shqipërisë, bëhet edhe anëtar i Komisionit të reformës zgjedhore e të parashtroj idenë e tij si e ka. Pasi ,për votën e emigrantëve përpara se të fliste z. Rama por edhe z. Balla kemi folur që në 2005-ën në platformën e parë zgjedhore të LSI-së, ka qenë vota e emigrantëve. Kjo ka qenë pjesë e programit tonë politik. Nuk dëgjonte PS e nuk i pëlqente, por nuk do të thotë që historia fillon me Edi Ramën apo Taulant Ballën.
Pra, cili është qëndrimi për votën e emigrantëve?
Kemi qenë të hapur për këtë gjë. Por duhet parë cili është mekanizmi konkret që është një votë e cila administrohet në mënyrë korrekte, ka modalitete për ta bërë vërtet një votë e të përfshihet në sistemin zgjedhor. Kemi qenë të hapur për këtë gjë, por duhet parë se cili është mekanizmi konkret. Që është një votë, e cila administrohet në mënyrë korrekte, ka modaliteti për të bërë vërtet një votë të përfshihet në sistemin zgjedhor. Janë shumë çështje që u duhet dhënë zgjidhje. Thjesht dhe vetëm vota e emigrantëve është një propagandë dhe asgjë më shumë. Media juaj përcolli së fundmi një temë tepër interesante të një festivali që kishte të bënte me populizmin dhe radikalizmin dhe këtu besoj se ka ardhur momenti për t’u ndarë nga populizmat, për t’u ulur në tavolinë dhe konkretisht të thuhet se çfarë duan të bëjnë.
Në diskutimet për reformën zgjedhore është gjithashtu edhe ndryshimi i sistemit. A e penalizon ky sistem proporcional – rajonal Lëvizjen Socialiste për Integrim?
Nuk kam pasur asnjë shqetësim për sistemet, cilatdo qofshin ato. E kam thënë dhe e them publikisht, kam vetëm një shqetësim: vota e shqiptarëve të jetë një votë korrekte, të mos shitet e të mos blihet dhe të mos jetë votë e pabarabartë. Thënë më thjeshtë, të mos ketë nevojë që për një deputet që mund të zgjidhet në një qark të vogël të Shqipërisë të duhen 11 mijë apo 12 mijë vota, ndërkohë që për një deputet tjetër në një qark më të madh të ketë nevojë për 6 mijë vota. Pra, vota e një kuskiani apo dibrani të vlejë dy herë më pak sesa vota e një tiranasi apo elbasanlliu. Kjo është e pandershme.
Si mund të ndryshojë kjo gjë?
Ekzistojnë mjaft mekanizma. Një rishpërndarje tjetër, një proporcionalitet më i madh ndërmjet qarqeve. Nuk jemi ne të parët në botë që do bënim një sistem të drejtë zgjedhor. Ne jemi nga ata të paktët që bëjmë sisteme të padrejta zgjedhore.
Po ky sistem aktual a e sjell rotacionin politik? A jeni kundër këtij sistemi?
Sistemi aktual e ka sjellë rotacionin politik. Në Shqipëri asnjëherë nuk kanë qenë sistemet në krizë. Ka pasur një ndryshim të rëndësishëm në vitin 2008, ju e mbani mend, i cili është edhe sistemi që ne kemi sot, ku Partia Socialiste dhe Partia Demokratike, në atë kohë, u ndanë nga sistemi mazhoritar i përzier, sepse ky sistem favorizonte dukshëm futjen e njerëzve me rekorde kriminale, të të fortëve, të atyre të cilët e ndynë politikën shqiptare. Prandaj u sigurua një ndarje nga ky sistem dhe u futëm në sistemin proporcional, ku përgjegjësitë politike mbahen nga forcat politike, nga kryetarët dhe drejtuesit e këtyre forcave politike për ata njerëz, të cilët janë pjesë e listave. Pra, ishte një profilaksi për t’u ndarë nga krimi dhe kriminelët, të cilët me para mund të blinin votat dhe pushtetin dhe të uleshin këmbëkryq në një Parlamentin e Shqipërisë duke e kthyer përfundimisht në një Parlament dikur të kriminelëve, sot të drogës dhe të trafikantëve apo të prostitucionit. Kjo ka qenë në vitin 2008, me dakordësinë e dy partive, PS-së dhe PD-së. Ky ka qenë i vetmi ndryshim në sistem. Ndërsa, mekanizmi i votimit kërkon pastrim të plotë të tij nga të gjitha elementët që e bëjnë pis votën dhe e kthejnë atë në një mall që shitet e blihet.
Le të flasim pak për ligjin e importit të mbetjeve, një ligj i cili është rifutur sërish në programin e Kuvendit të Shqipërisë. LSI vazhdimisht është shprehur kundër. A vijoni t’i mbeteni këtij qëndrimi?
Pa diskutim po. Nuk ka nevojë për komente të gjata. Ka qenë një qëndrim i qartë, ka qenë një qasje kundër komunitetit. Në momentin që ky është miratuar, Partia Socialiste, në atë kohë kur ne ishim në koalicion së bashku, na u përbetua që kishte diskutuar gjithçka në atë kohë me komunitetin, me grupet e interesit, gjë që s’kishte ndodhur. Ne u ndodhëm përpara një fakti të kryer. Më tutje e rimorëm procesin nga e para dhe pamë që kishte një shqetësim mbarëpopullor lidhur me këtë çështje. Do të ishte turpi më i madh që Shqipëria të hapte, të shqyente dyert dhe të bëhej gropa e mbeturinave të Europës, ku shëndeti i shqiptarëve të ishte më i rrezikuar se çdo europiani tjetër dhe disa para të pista që do të mund të hynin nëpërmjet importit të drogës ti paguanim me shëndetin dhe jetën, dhe me shumë sëmundje të rënda që do të godisnin njerëzit, që nga ato të njohurat, deri te sëmundjet kancerogjene, të cilat janë me një fatalitet të lartë. Besoj përgjigja për këtë është e qartë dhe besoj se të gjithë shqiptarët janë dakord me këtë gjë.
Dhe nëse maxhoranca socialiste do të vendosë të miratojë ligjin, do të merrni hapa për ta kundërshtuar më tej?
Së pari maxhoranca do të pagëzohej përfundimisht si maxhoranca e mbeturinave. Absolutisht ky do të ishte mbiemri i ri dhe i përjetshëm politik që do të kishte. Këtu nuk ka asnjë diskutim. Do të ishte përfundimisht maxhoranca e mbeturinave. Më tej hapat e ndryshëm që mund të ndërmerreshin në raport me të janë gjithëfarësh, por besoj se dënim më të madh se sa të marrësh emrin Maxhorancë e mbeturinave nuk ka.
Sa përputhet opozita e LSI me atë të Partisë Demokratike?
Secila forcë politike ka historinë e saj, ka individualitetin e saj, ka rrugën e saj në histori, ka dhe qasjen se si ajo i qaset problemeve. E përbashkëta është që janë dy parti të rëndësishme, të cilat sot përfshijnë të gjithë spektrin opozitar, i cili si kurrë më parë në historinë e Shqipërisë është i ndërtuar nga dy forca politike dhe kanë një mision sot më të rëndësishëm se çdo opozitë më parë, për të ndalur, pikërisht që po marrim këtë përgjigjen e pyetjes së fundit që ju patët mirësinë të më bënit, për të ndalur Shqipërinë që ajo të mos kthehet në një gropë mbeturinash, dhe ky është një mision i madh.
A do të ketë një bashkërendim të qëndrimeve me Partinë Demokratike për të unifikuar aksionin opozitar?
Kudo që do jetë e mundur dhe ka mirëkuptim, pse jo. S’ka asnjë te keqe nga një koordinim qëndrimesh kundrejt negativiteteve pa fund që kjo qeveri e kam thënë edhe në Kuvend, një miku im në Kuvend e konsideroi një qeveri eksperimentale, unë e kam quajtur një destrukturim qeveritar, dhe ndaj këtij destrukturimi qeveritar, jo vetëm forcat politike që janë në Parlament, por edhe çdo qytetar është i shqetësuar. Ne sot kemi një qeveri të shformësuar e cila nuk njeh veten, jo më kompetencat e saj.
Cila do të jetë axhenda parlamentare e LSI në opozitë? A keni përcaktuar kauzat kryesore?
Unë jam përpjekur të evidentoj sot edhe në një daljen time për median, disa momente të rëndësishme që në javët e para, dorë pas dore do të ketë përvijim nismash të tjera shumë intensive, projektligje të tjera të cilat do të jenë të shumta për të përmirësuar legjislacionin, pavarësisht se të jem i sinqertë me ju dhe teleshikuesit, nuk jam optimist për pranimin e tyre nga maxhoranca. Kjo është demonstruar qartë që është një maxhorancë e shurdhët, mediokre, dhe njëkohësisht shumë e pangopur në përfitimet që ajo do të krijojë, sepse e kam konstatuar që ata nuk dëgjonin kur ne ishim aleatë, nuk kam iluzione se do të dëgjojnë edhe tani. Por ne kemi detyrë para qytetarëve që tu paraqesim jo vetëm kritikën e fortë, por edhe zgjidhjen, dhe tu shpjegojmë që kjo zgjidhje që ne propozojmë për çdo gjë do jetë më e mira. Kësaj do ti qëndrojmë në mënyrë konstante deri në fund për të demonstuar jo thjesht dhe vetëm paqëndrueshmërinë morale, por edhe politike të një maxhorance të ndërtuar për fat të keq të shqiptarëve dhe të historisë së pluralizmit tonë, mbi jeshilllëkun e kanabisit. (B.H/Shuplaka)
