Ministri i Jashtëm i Hollandës, Stef Blok mirëpriti hapat pozitivë që ka bërë Shqiëpëria në forcimin e sundimit të ligjit ndëra ka folur për qëndrimin e shtetit të tij ndaj dy vendeve të Ballkanit Perëndimor të cilat nuk morën një përgjigje positive nga BE për negociatat.
Blok tha gjatë një interviste për median serbe, “Danas” se Hollanda mbështet të dyja vendet në fjalë, duke vlerësuar në shqipëri ecurinë e Reformës në Drejtësi për të cilën tha se duhet ende punë për të parë implementimin e saj, ndërsa për Maqedoninë e Veriut tha se vlerëson mbi të gjitha marrëveshjen me Greqinë.
Më tej, ministri i cili ndodhej për një vizitë në Serbi, duket sikur ka zbutur tonet ndaj qëndrimit për Shqipërinë në veçanti pasi premtoi sipas medias serbe, se Këshilli I Europës do të votojë sërish për hapjen ose jo të negociatave për integrim në BE të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut përpara Samitit të Ballkanit Perëndimor, i cili do të mbahet në Kroaci në majin e 2020-ës.
Blok ka folur edhe për tema të tjera, si dialogun mes Serbisë dhe Kosovës, ndryshimin e kufijve, marrëdhëniet mes Serbisë dhe Hollandës, pjesmarrjen e Amerikës në dialogun mes Beogradit dhe Prishtinës, ndikimit të Turqisë dhe Rusisë në Rajon etj.
Pjesë nga intervista:
Zvarritja e fillimit të bisedimeve të pranimit BE-Maqedoni-Veriut u pa në rajon dhe gjetkë si një zhgënjim dhe një “gabim historik”. Hollanda, në rastin e Shqipërisë, mbështeti “veton franceze”. A mundet që vonesa të rrezikojë seriozisht perspektivën evropiane të rajonit, për shembull, duke i rikthyer nacionalistët në Shkup?
Blok: Perspektiva e BE-së për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor është padyshim, megjithëse Holanda fuqimisht i mbështet ato. Vendi im përshëndeti përparimin e bërë në të dy vendet që përmendni. Për sa i përket Maqedonisë Veriore, është arritur shumë kur bëhet fjalë për sundimin e ligjit. Për më tepër, Marrëveshja e Prespës midis Greqisë dhe Maqedonisë Veriore është me të vërtetë një shembull për rajonin. Gjithashtu, unë mirëprita hapat pozitivë të Shqipërisë. Një rezultat i veçantë ishte procesi i verifikimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve. Ka pasur reforma të rëndësishme ligjore dhe janë krijuar institucione të reja gjyqësore. Sidoqoftë, përpara fillimit të negociatave të pranimit, Shqipëria duhet të tregojë rezultate të qëndrueshme në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Këshilli Evropian do të kthehet në temë (negociatat e pranimit) përpara Samitit të Ballkanit Perëndimor në maj 2020. Si më parë, ne do të mbështesim Maqedoninë Veriore dhe Shqipërinë në punën e tyre për të ardhmen në BE. Periudha e ardhshme mund të përdoret për të reformuar më tej sundimin e ligjit. Të dy qeveritë njoftuan se do të vazhdojnë me këto reforma. Ne jemi të gatshëm t’i ndihmojmë ata.
A është ngadalësimi i Evropës duke hapur më shumë hapësirë për manovrim tek aktorët e tjerë ndërkombëtarë – si Rusia, Kina dhe Turqia – në Ballkanin Perëndimor? Autoritetet serbe gjithashtu duket se kanë mirëpritur, në një mënyrë pak a shumë latente, vendimin për shtyrjen e tij, pasi gjoja justifikon politikën e jashtme “midis Perëndimit dhe Lindjes”.
Blok: Nuk besoj se kjo do ta drejtojë rajonin drejt faktorëve të tjerë të jashtëm. Të dy vendet kandidat të BE-së dhe vendet e Ballkanit Perëndimor mbeten të përkushtuar ndaj perspektivës evropiane të rajonit. Për më tepër, BE-ja mbetet deri tani partneri më i madh tregtar, investitori i huaj dhe partneri i bashkëpunimit në rajon. Për shembull, 67 përqind e eksporteve serbe shkojnë në BE, dhe 70 përqind e IHD-ve në Serbi vijnë nga vendet e BE-së. Sigurisht, vendet e Ballkanit Perëndimor janë të lirë të marrin vendime sovrane në lidhje me marrëdhëniet e tyre me vendet e treta ose organizatat ndërkombëtare. Sidoqoftë, anëtarësimi në BE nënkupton gjithashtu përgjegjësi për aderimin në politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të BE-së.
Shtetet e Bashkuara kanë rritur përpjekjet e saj për të zgjidhur çështjen e Kosovës midis Beogradit dhe Prishtinës. A është angazhimi amerikan shtypës ndaj BE?
Blok: Zgjidhja midis Beogradit dhe Prishtinës është në interes të të dy vendeve. Prandaj, unë mbështes plotësisht dialogun e ndërmjetësuar nga BE që duhet të çojë në këtë qëllim dhe i cili tashmë ka çuar në marrëveshje të rëndësishme. Prandaj, është thelbësore që ky proces të vazhdojë sa më shpejt që të jetë e mundur, dhe që Prishtina dhe Beogradi të përmbahen nga masat që dëmtojnë besimin e ndërsjellë. Është e vërtetë që SH.B.A. ka rritur angazhimin e saj në Ballkanin Perëndimor dhe besoj se plotëson përpjekjet e BE-së. Jam gjithashtu i bindur që Përfaqësuesi i ri i Lartë për BE-në do të mbetet përparësi në dialogun midis Beogradit dhe Prishtinës. Sigurisht, i takon Beogradit dhe Prishtinës të arrijnë një marrëveshje reciprokisht të pranueshme.
Cili është qëndrimi i Hollandës ndaj shkëmbimeve territore ose demarkacionit etnik midis serbëve të Kosovës dhe shqiptarëve? Duke pasur parasysh deklaratat e shumta kontradiktore të zyrtarëve të saj, është e paqartë nëse qeveria serbe është apo jo në favor të zgjidhjeve të tilla.
Blok: Siç thashë, në fund Beogradi dhe Prishtina duhet të gjejnë një zgjidhje të pranueshme reciprokisht. Është thënë shumë për shkëmbimin e territoreve. Unë mendoj se duhet të jemi shumë të kujdesshëm me idetë e ndarjes së njerëzve përgjatë vijave etnike, veçanërisht duke pasur parasysh konfliktet që kanë ndodhur në rajon në të kaluarën e fundit. Pra, nuk duhet të çuditemi që Hollanda beson se çdo zgjidhje në lidhje me territoret duhet të jetë në përputhje me ligjin ndërkombëtar. Kjo nënkupton që pikëpamjet e qytetarëve të prekur drejtpërdrejt nga marrëveshja duhet të merren parasysh.
Kur bëhet fjalë për rrugën e Serbisë në BE, Hollanda, thotë Blok, është një partner që kritikon por edhe një mbështetës i fortë. – Një nga programet tona afatgjata të ndihmës bilaterale u ofrohet të gjitha vendeve kandidate, përfshirë Serbinë. Këto projekte janë përqendruar në forcimin e shoqërisë civile, demokracisë dhe sundimit të ligjit – përfundon Ministri Bllok.
(F.GJ/FAXWEB.AL)
