Iraku, duke luftuar një treg të zi të monedhës në lulëzim, ka rritur ndjeshëm transaksionet me dollarë jashtë shtetit përmes sistemit zyrtar global SWIFT, tha të hënën zëvendësguvernatori i Bankës Qendrore.
Me dollarët që dominojnë ekonominë e vendit, Bagdadi ka vendosur një sërë kufizimesh në përdorimin e dollarit amerikan brenda vendit. Në fund të vitit 2022, sektori bankar i vendit miratoi gjithashtu sistemin ndërkombëtar të mesazheve financiare të njohur si SWIFT si pjesë e reformave, për të ndihmuar në trajtimin e pastrimit të parave dhe për të siguruar respektimin e sanksioneve ndërkombëtare. Iraku i pasur me naftë nuk ka mungesë të dollarëve, me rezerva valutore prej më shumë se 100 miliardë dollarë. Por ekspertët thonë se evazioni fiskal, tregu i zi dhe kontrabanda e dollarit drejt vendeve dhe subjekteve që përballen me sanksionet e Shteteve të Bashkuara, kryesisht në Iranin fqinj, kanë rritur kërkesën për valuta të huaja.
Transaksionet përmes platformës elektronike të Bankës Qendrore — e cila siguron pajtueshmërinë me SWIFT — janë rritur ndjeshëm, tha për AFP zëvendësguvernatori i bankës Ammar Khalaf. Shumë “transaksione të tregtisë së jashtme tani po kryhen nëpërmjet platformës,” tha ai.
“Në fillim të vitit 2023, transaksionet ishin 50 milionë dollarë në ditë. Tani, ne kemi rreth 200 milionë dollarë, që është në përputhje me madhësinë e ekonomisë së Irakut,” shtoi ai.
Bankat irakiane që duan të kenë akses në rezervat e dollarit të mbajtura në Shtetet e Bashkuara duhet të bëjnë transferta përmes sistemit elektronik. Rezerva Federale e SHBA-së më pas do t’i shqyrtojë kërkesat dhe do t’i bllokojë ato nëse i gjen të dyshimta.
“Ne vumë re se refuzimet janë ulur kohët e fundit sepse bankat i kuptuan kërkesat ndërkombëtare” dhe tregtarët e dinë më mirë se çfarë nevojitet për të transferuar paratë e tyre”, tha Khalaf.
Por tregu i zi vazhdon të lulëzojë. Kursi zyrtar i këmbimit është fiksuar nga qeveria në 1320 dinarë për dollar. Në tregjet jozyrtare dinari ka qenë 1,470 për dollar. Iraku ka lidhje të ngushta tregtare me Iranin, i cili gjithashtu ka ndikim të konsiderueshëm politik në Bagdad, ku aleatët e tij irakenë dominojnë parlamentin dhe mbështesin qeverinë aktuale.
Kryeministri Mohamed Shia al-Sudani pranoi vitin e kaluar se sanksionet që parandalonin transferimet e dollarëve në bankat iraniane i kishin shtyrë tregtarët irakianë në tregun e zi. Në fund të nëntorit, qeveria njoftoi hapa për të inkurajuar importuesit e mallrave si cigare, makina, ari dhe telefona celularë që të përdorin kanalet zyrtare për të marrë dollarë. Autoritetet irakiane kanë ndaluar më shumë se 20 banka irakiane të kryejnë transaksione me dollarë në përputhje me rregulloret e SHBA-së në lidhje me sanksionet dhe kundër pastrimit të parave.
“Ne jemi në kontakt të vazhdueshëm me Thesarin Amerikan në një përpjekje për të hequr ndalimin,” tha Khalaf, duke shpresuar se bisedimet “do të japin rezultate të mira dhe pozitive”.
Bankat e ndaluara janë të kufizuara nga transaksionet në dollarë, por ato lejohen të kryejnë transaksione lokale.
