Presidenti amerikan Joe Biden shpreson të përdorë vizitën e tij në Azi për të konfirmuar besimin e tij se miqësitë e gjata mund të bëhen edhe më të afërta – dhe të paguajnë dividentë. Udhëtimi i tij gjashtëditor fillon në Korenë e Jugut të premten dhe përfundon në Japoni në një kohë kur ngjarjet botërore po rivendosin themelet e rendit global.
Pandemia e koronavirusit ndërpreu zinxhirët e furnizimit dhe ekspozoi brishtësinë e një sistemi tregtar të fokusuar kryesisht në çmimet e ulëta për konsumatorët dhe fitimet e larta për korporatat. Më pas, pushtimi rus i Ukrainës solli një rikthim në intrigat e kohës së Luftës së Ftohtë.
SHBA-ja dhe demokracitë e tjera të pasura – duke përfshirë Japoninë dhe Korenë e Jugut – u bashkuan për të ndihmuar Ukrainën dhe për të ndëshkuar Rusinë, por jo të gjitha shtetet ishin të gatshme të anonin nga aleanca. Kina, India dhe të tjerët kanë synuar të qëndrojnë të përzemërt me Rusinë pa kaluar te sanksionet.
Pasiguria e bën Bidenin të vendosur të tregojë se fuqia përfundimtare e Amerikës varet nga aftësia e saj për të bërë miq dhe për të ndikuar te njerëzit, më shumë se nga kapaciteti i papërpunuar i ushtrisë dhe ekonomisë së saj.
Një vështrim në disa nga çështjet dhe temat kryesore në tryezë për vizitën e Biden:
LEHTIMI I TENSIONEVE ME LIDERËT E RINJ
Marrëdhëniet midis Japonisë dhe Koresë së Jugut ka qenë në gjendjen më të keqe në dekada për shkak të mosmarrëveshjeve mbi historinë e kohës së luftës dhe tregtinë. Këto janë përçarje që dy liderët e rinj të vendeve duken të gatshëm t’i shërojnë, me Bidenin si një bashkëbisedues të mundshëm që mund të ndihmojë për t’i afruar ata.
Yoon Suk Yeol i Koresë së Jugut mori presidencën një javë më parë në pritje të lidhjeve më të mira me Japoninë. Kryeministri japonez Fumio Kishida, i cili mori detyrën në tetor, foli me Yoon në telefon një ditë pas fitores së tij në zgjedhjet e marsit, duke thënë se “marrëdhëniet e shëndosha” janë thelbësore për paqen dhe stabilitetin rajonal dhe ndërkombëtar.
Siç e sheh Kishida, rendi i bazuar në rregulla kërcënohet nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia. Japonia ka frikë se lufta që filloi në shkurt mund të inkurajojë Kinën për të kapur territore në Paqësor, një arsye e madhe pse dëshirohen marrëdhënie më të mira me Korenë e Jugut. Megjithatë, Kishida e anashkaloi inaugurimin e Yoon më 10 maj dhe në vend të tij dërgoi Ministrin e tij të Jashtëm. Për shkak se SHBA ka një marrëdhënie me të dy vendet, një urë e mundshme drejt përmirësimit të marrëdhënieve është fokusimi në interesat e përbashkëta të të tre vendeve.
KOREA E VERIUT
Vizita e Biden vjen ndërsa aleatët përballen me një kërcënim në rritje nga programi i armëve bërthamore dhe raketave të Koresë së Veriut. Udhëheqësi autoritar i vendit Kim Jong Un po përpiqet të detyrojë Shtetet e Bashkuara të pranojnë idenë e Veriut si një fuqi bërthamore.
Kim ka kryer 16 raunde testesh raketore deri më tani këtë vit, duke përfshirë lëshimin e parë nga vendit të një rakete balistike ndërkontinentale në gati pesë vjet, në muajin mars. Ai po përpiqet të shfrytëzojë një mjedis të favorshëm për të çuar përpara programin e tij të armëve pasi Këshilli i Sigurimit i OKB-së mbetet i përçarë në lidhje me luftën e Rusisë kundër Ukrainës.
FURTUNË NË SHBA
Edhe në gjysmën tjetër të botës, Joe Biden nuk mund t’i shpëtojë turbullirave që vërshojnë në SHBA. Tregu i aksioneve po rëndohet nga frika për ekonominë. Mungesa e qumështit formulë për foshnjat po i zhgënjen familjet, edhe në mes të përpjekjeve për të importuar dhe shtuar furnizimet e brendshme. Dhimbja e masakrës në Buffalo, të shtënat masive dhe motivet raciste në bazë të sulmit janë ende të freskëta. Shtojini kësaj edhe rritjen e çmimeve të benzinës dhe sfidën e vazhdueshme të inflacionit në nivelin më të lartë të gati 40 viteve.
Presidenti mund të dëshirojë të kërkojë vëmendjen e publikut mbi përpjekjet e tij jashtë vendit, por ai ka të ngjarë të përballet me pikëpyetje të vështira për atë që po ndodh në vend.
QUAD
Ka një takim të martën, por çfarë është? Quad është një partneritet i përbërë nga SHBA, Australia, India dhe Japonia me synimin e shprehur për një rajon “të lirë dhe të hapur” Indo-Paqësor. Deklarata e përbashkët e dalë nga takimi i tyre i vitit 2021 nuk e përmendi Kinën, megjithatë shumë nga qëndrimet e miratuara nga Quad interpretohen si një kontroll mbi ambiciet e Kinës për të qenë fuqia dominuese në Azi.
Këtë herë, drama mund të jetë më e brendshme dhe të trajtojë natyrën komplekse të vetë demokracisë. Kjo për shkak se Australia mban zgjedhje të shtunën. Nëse partia në pushtet fiton, kryeministri Scott Morrison tashmë do të marrë pjesë në takimin e së martës në Tokio. Por nëse partia e tij humbet, Morrison do të duhet të japë dorëheqjen shpejt në mënyrë që lideri i opozitës Anthony Albanese të mund të betohet përpara takimit në Tokio. Pastaj ekziston mundësia që asnjëra palë të mos marrë shumicën ose rezultatet të jenë të pasigurta. Nëse kjo ndodh, Albani mund të jetë në gjendje të marrë pjesë si vëzhgues.
KINA
Vizita e Biden po vëzhgohet me kujdes nga Kina. SHBA dhe aleatët e saj mbështeten te Kina si një partner tregtar, megjithatë rivaliteti vazhdon pasi interesat e përbashkëta ekonomike kanë zbuluar shpesh sisteme vlerash kontradiktore. Zyrtarët amerikanë e cilësojnë gjithnjë e më shumë marrëdhënien e tyre me Kinën si një marrëdhënie konkurrenc
