Aksionet e “Saudi Aramco” janë rritur më së larti të enjten, duke e kthyer prodhuesin shtetëror masiv të naftës në kompaninë e parë në botë në vlerë prej 2 trilionë dollarë (2,000,000,000,000 dollarë), që është një arritje e kërkuar prej kohësh nga Princi i Kurorës, Mohammed bin Salman. Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, aksionet u rritën 10% për një ditë të dytë radhazi, duke arritur në 38,70 rialë (10.32 dollarë) për aksion përpara se të hiqte dorë nga disa nga fitimet e saj.
Kështu, kjo kompani është deri tani kompania më e vlefshme në botë, e ndjekur nga Apple, që thuhet se vlen rreth 1.2 trilion dollarë. Siç bëhet e ditur tutje, shumica e blerësve për aksione janë në Arabinë Saudite. Samba Capital, e cila administroi IPO, tha të martën se 97% e investitorëve me pakicë që morën aksione ishin nga vendi.
IPO – oferta fillestare publike ose fillimi i tregut të aksioneve është një lloj oferte publike, në të cilën aksionet e një kompanie u shiten investitorëve institucionalë dhe zakonisht gjithashtu investitorëve me pakicë. Dhe siç thuhet më tej, më shumë se 75% të aksioneve të shitura për investitorët institucional u shkuan kompanive, fondeve dhe institucioneve qeveritare saudite.
Vlerësimi prej 2 trilionë dollarëve ishte një prioritet për Princin e Kurorës që kur ai fillimisht kërkoi privatizimin e pjesshëm në vitin 2016, por shumë analistë e konsideruan shifrën një shtrirje përkundër monopolit të Aramco për prodhimin e naftës në Arabinë Saudite, eksportuesi më i madh në botë i naftës së papërpunuar.
Megjithatë, sipas një shkrimi të CNN, analistët në Bernstein Research thanë të enjten se vlerësimi i 2 trilionë dollarëve ishte “shumë i madh, shumë i shpejtë” duke pasur parasysh rritjen e pritshme të dobët të fitimeve dhe pak përparim për çmimet globale të. Kompania duket “e shtrenjtë”, thanë ata, në krahasim me simotra si Exxon (XOM) dhe Royal Dutch Shell (RDSA).
Më shumë se 98% e kompanisë është ende në pronësi të mbretërisë, kanë vënë në dukje ata, duke sugjeruar që investitorët duhet të shqetësohen për qeverisjen e korporatave.
Rruga e gjatë për në IPO
Skepticizmi ndërkombëtar për vlerësimin, i kombinuar me çmimet e ulëta të naftës, krizën klimatike dhe rrezikun gjeopolitik, detyroi Arabinë Saudite të “ndalojë” ambiciet e saj fillestare për vlerësim.
IPO ishte dashur të krijonte në një epokë të re të liberalizimit ekonomik dhe investimeve të huaja në Arabinë Saudite.
Qeveria Saudite negocioi për një shitje prej 5% të aksioneve në vitin 2018 në një marrëveshje që do të mblidhte deri në 100 miliardë dollarë – duke kërkuar tregje ndërkombëtare si Nju Jorku ose Londra, si dhe Riadi.
Por marrëveshja u pengua nga shqetësimet për vlerësimin dhe komplikimet e mundshme ligjore në Shtetet e Bashkuara. Ajo u braktis pasi vrasja e gazetarit Jamal Khashoggi në një konsullatë Saudite në Turqi solli një “ftohje” përmes lidhjeve të biznesit me mbretërinë. Megjithatë vlerësimi u ringjall në fillim të këtij viti, dhe Aramco shkoi përpara pavarësisht se mori interes të heshtur nga investitorët ndërkombëtarë.
Në fund të fundit Aramco mblodhi 25.6 miliardë dollarë duke shitur 1.5% të kompanisë – në një vlerësim prej 1.7 trilion dollarë. Kolegjin e Biznesit Mendoza të Universitetit të Notre Dame, tha se oferta lokale ishte në gjendje të tërhiqte një “audiencë miqësore” të shtetasve sauditë. Investitorët ndërkombëtarë do të shikojnë sesi kompania do të sillet, para se të shqyrtojnë nëse do të blejnë “një listë të mundshme” në të ardhmen.
“Testi i vërtetë do të jetë një ofertë globale, në një juridiksion tjetër, siç është Londra ose Azia me kërkesa rregullatore më të rrepta”, tha Bern, që është gjithashtu themeluese kryesore e konsulencës energjetike Brookshire Advisory and Research. /Telegrafi
Discussion about this post