Çmimet globale të naftës janë rritur ndjeshëm pasi Izraeli tha se kishte sulmuar Iranin, në një përshkallëzim dramatik të tensioneve në Lindjen e Mesme.
Tregtarët janë të shqetësuar se një konflikt midis Iranit dhe Izraelit mund të ndërpresë furnizimet që vijnë nga rajoni i pasur me energji.
Kostoja e naftës së papërpunuar ndikon në gjithçka, nga sa kushton për të mbushur makinën tuaj deri te çmimi i ushqimit në supermarket.
Pas rritjes fillestare, çmimet e naftës u ulën pak. Por nafta bruto Brent ishte ende rreth 8% më e lartë se çmimi i mbylljes së së enjtes, duke u tregtuar me rreth 74.65 dollarë për fuçi.
Pavarësisht lëvizjeve të së premtes, çmimet e naftës janë ende më shumë se 10% më të ulëta se sa ishin në të njëjtën pikë vitin e kaluar. Ato janë gjithashtu shumë poshtë kulmeve të vërejtura në fillim të vitit 2022 pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia, kur çmimi i naftës së papërpunuar u rrit shumë mbi 100 dollarë për fuçi.
Çmimet e aksioneve ranë në të gjithë Azinë dhe Evropën të premten. Indeksi i aksioneve Nikkei i Japonisë e mbylli ditën me një rënie prej 0.9%, ndërsa indeksi FTSE 100 i Mbretërisë së Bashkuar ra me 0.3% deri në kohën e drekës.
Asetet e ashtuquajtura “strehë e sigurt” si ari dhe franga zvicerane shënuan fitime. Disa investitorë i shohin këto asete si investime më të besueshme në kohë pasigurie.
Çmimi i arit arriti nivelin më të lartë në gati dy muaj, duke u rritur me 1.2% në 3,423.30 dollarë për ons.
Pas sulmit të Izraelit, Forcat Mbrojtëse Izraelite (IDF) thanë se Irani kishte lëshuar rreth 100 dronë drejt vendit.
Analistët i kanë thënë BBC-së se tregtarët e energjisë tani do të vëzhgojnë se sa do të përkeqësohet konflikti në ditët në vijim.
“Është një situatë shpërthyese, megjithëse një situatë që mund të çaktivizohet shpejt, siç e pamë në prill dhe tetor të vitit të kaluar, kur Izraeli dhe Irani goditën njëri-tjetrin drejtpërdrejt”, tha Vandana Hari e Vanda Insights për BBC-në.
“Kjo gjithashtu mund të shndërrohet në një luftë më të madhe që do të prishë furnizimin me naftë në Lindjen e Mesme”, shtoi ajo.
Analistët në Capital Economics thanë se nëse prodhimi dhe eksporti i naftës në Iran do të shënjestroheshin, çmimi i naftës së papërpunuar Brent mund të rritej në rreth 80-100 dollarë për fuçi.
Megjithatë, ata shtuan se një rritje e tillë e çmimeve do t’i inkurajonte prodhuesit e tjerë të naftës të rrisnin prodhimin, duke kufizuar në fund të fundit rritjen e çmimeve dhe efektin e saj në inflacion.
Një zëdhënës i organit britanik të automobilave RAC, Rod Dennis, tha se ishte “shumë herët” për të thënë se çfarë ndikimi do të ketë rritja e fundit e çmimit të naftës në çmimet e benzinës.
“Ka dy faktorë kryesorë në lojë: nëse çmimet më të larta të karburantit me shumicë do të mbahen gjatë ditëve në vijim dhe, më e rëndësishmja, lloji i marzhit që shitësit me pakicë vendosin të marrin”, tha ai.
