Projekti më i madh hidroelektrik në lumin Nil, të cilin Etiopia e ka ndërtuar që nga viti 2011 dhe është 1.8 kilometra i gjerë dhe 145 metra i lartë, do të përurohet shtatorin e ardhshëm.
Diga në fjalë pothuajse shkaktoi një luftë midis Egjiptit dhe Etiopisë kur e para konsideroi se po “thahej” nga Etiopia dhe do të krijonte një problem serioz të qëndrueshmërisë për të. Egjipti deklaroi se Etiopia nuk mund të ketë një vullnet të qëndrueshëm politik dhe të arrijë një marrëveshje detyruese as me Sudanin. Egjipti ka argumentuar prej kohësh se ndërtimi i digës do të zvogëlonte pjesën e vendit në ujërat e lumit Nil, nga të cilat mbështetet pothuajse tërësisht për bujqësi dhe për t’i shërbyer më shumë se 100 milionë njerëzve të saj. Diga me vlerë më shumë se 4 miliardë dollarë në Nilin Blu, pranë kufirit me Sudanin, filloi të gjenerojë energji në vitin 2022.
Pritet që përfundimisht të prodhojë më shumë se 6,000 megavat energji elektrike – dyfishi i prodhimit aktual të Etiopisë. Etiopia dhe Egjipti kanë kaluar vite duke u përpjekur të arrijnë një marrëveshje për digën. Të dy vendet nuk kanë arritur një marrëveshje pavarësisht 13 viteve negociata dhe mbetet e paqartë se sa ujë do të lirojë Etiopia në rast të një thatësire.
Zyrtarët egjiptianë, në një deklaratë, e quajtën përfundimin e digës “të paligjshëm” dhe thanë se “shkel ligjin ndërkombëtar”, duke reflektuar “një qasje etiopiane të udhëhequr nga një ideologji që kërkon të imponojë hegjemoninë e ujit në vend të bashkëpunimit të barabartë”.
“Egjipti e kundërshton fuqimisht politikën e vazhdueshme të Etiopisë për të imponuar një fakt të kryer përmes veprimeve të njëanshme në lidhje me lumin Nil, i cili është një rrugë ujore ndërkombëtare e përbashkët”, tha Ministria e Burimeve Ujore dhe Ujitjes e Egjiptit në një deklaratë.
Kryeministri etiopian Abiy Ahmed, në fjalimin e tij para ligjvënësve të enjten e kaluar, tha se vendi i tij mbetet i përkushtuar për të siguruar që “zhvillimi ynë nuk do të vijë në kurriz të vëllezërve dhe motrave tona egjiptiane dhe sudaneze. Ne besojmë në progresin e përbashkët, energjinë e përbashkët dhe ujin e përbashkët”, tha ai. “Begatia për një duhet të nënkuptojë begati për të gjithë”.
Megjithatë, ministria e ujit e Egjiptit tha të premten e kaluar se deklaratat etiopiane që bënin thirrje për vazhdimin e negociatave ishin “thjesht përpjekje sipërfaqësore për të përmirësuar imazhin e saj në skenën ndërkombëtare”.
“Qëndrimet e Etiopisë, të karakterizuara nga shmangia dhe lëshimet, ndërkohë që ndjek veprime të njëanshme, janë në kontrast të qartë me gatishmërinë e saj të deklaruar për të negociuar”, thuhet në deklaratë.
Egjipti po i adreson nevojat e tij për ujë duke zgjeruar trajtimin e ujërave të ndotura bujqësore dhe duke përmirësuar sistemet e ujitjes, sipas ministrisë, ndërkohë që po forcon edhe bashkëpunimin me vendet e pellgut të Nilit përmes mbështetjes për projekte zhvillimi dhe të lidhura me ujin.
