Ishte viti ’83, kur Ekipi Kombëtar i Peshëngritjes së Shqipërisë shkoi në Algjeri për një turne miqësor. Në përbërje të ekipit ishte dhe djaloshi nga Vlora, Hysen Cenaj. Qëndrimi në Algjeri zgjati për gati dy javë dhe ekipi stërvitej bashkë me ekipin e Algjerisë, si një shkëmbim përvoje. Hyseni kujton se “trajneri i Ekipit Kombëtar të Algjerisë ishte rus dhe drejtuesit e kombëtares shqiptare kërkuan zëvendësimin e tij, pasi e kishim të ndaluar që të ishim në kontakt me shtetas rus”. Trajneri rus e kishte në mendje vlonjatin dhe kur e pa në garë u impresionua nga teknika e tij, nga bukuria trupore, por edhe nga sedra e trimëria në garë. Kur Hyseni ngjitet në podium, pasi kishte mundur peshëngritësin rus, trajneri rus ngrihet nga tribuna dhe shkon dhe e përqafon Hysenin. “Kur mbarova garën po mendoja se çfarë t’i thosha përgjegjësit të sigurimit të shtetit që shoqëronte ekipin jashtë vendit. Por peshëngritësi i madh shqiptar, Asim Belinova më del përpara dhe më thotë – hajde labush të të përqafoj se e tregove veten, e rafe ( rrahe ) rusin, u tregove edhe diplomat që i dhe dorën rusit, duke i lënë të kuptonte që ja se çfarë dimë të bëjmë ne shqiptarët. Këto fjalë të mikut tim, më shpëtuan në atë kohë nga përgjegjësi i sigurimit” Hyseni u hyri në zemër që në ditët e para algjerianëve dhe ndërsa ata e kishin seriozisht që ta fejonin me një vajzë algjeriane, ai vetë dhe shokët e skuadrës e konsideronin këtë si një shaka, e cila në ditën e fundit për pak sa nuk shkaktoi një incident diplomatik.16 maj. Në kompleksin Olimpik të Algjerisë, peshëngritësit e të dy vendeve do të ngjiten në podin e garave. I pari do të garojë Hysen Cenaj në peshën 52kg dhe menjëherë do të vendosë një rekord kombëtar – 100.5 kg në shkëputje, rezultat ky i nivelit të lartë ndërkombëtar. Në ditën e fundit të qëndrimit në Algjeri, zyrtarët e peshëngritjes algjeriane i sollën Hysenit një kontratë për të firmosur qëndrimin e tij në Algjeri. Algjerianët i kishin shkuar deri në fund seriozitetit të tyre për ta mbajtur në Algjeri vlonjatin, që sipas tyre, premtonte shumë për rezultate botërore. Por, shqiptarët, vetëm kur panë kontratën për sportistin e tyre, e kuptuan se shakaja kishte marrë fund dhe gjithçka që algjerianët kishin këmbëngulur për Hysenin, kishte qenë serioze, e vërtetë. Ambasada shqiptare në Algjeri kundërshtoi duke thënë se “Shqipëria nuk shiste lojtarë” E si mund të ndodhte ndryshe në vitet 1983! Ndërkohë, refuzimi i kontratës dhe i qëndrimit të Hysenit në Algjeri i mërziti shumë algjerianët, të cilët nuk shtruan asnjë banket për shqiptarët, nuk u bënë asnjë dhuratë dhe nuk i çuan as për një vizitë të planifikuar në një fabrikë të markës “Adidas”. Ekipi i Shqipërisë do të fitonte 8-0 përballë ekipit të Algjerisë. Pesha 52 kg Hysen Cenaj vendos një rekord të ri – 100.5 kg në stilin e shkëputjes, rezultat i nivelit ndërkombëtar, “Medalje ari”, një rekord për të rritur, pesë rekorde për të rinj

Rekordi botëror që mbeti i paregjistruar 1983

Kishte arritur një formë të mirë sportive. Ishte 20 vjeç dhe ishte në kulmin e energjive që mund të kishte një i ri, një sportist, një vlonjat i rritur me sedrën për të qenë gjithmonë i pari. Viti 1983 kishe qenë një vit i mbushur me medalje e rekorde. Kishte fituar “Medalje ari” në Turqi e në Algjeri dhe kishte thyer një rekord ballkanik në Selanik. Ishte në kulmin e tij. Rezultatet gjithnjë e më të larta ishin afër rekordit botëror në stilin e shkëputjes që ishte 115 kilogramë. Në fakt rekordi kishte qenë 110 kg, por atë kohë në Shqipëri nuk kishte njoftime dhe të dhëna për rezultatet që arriheshin jashtë shtetit nga sportistë të huaj. Ishte gati për ta thyer këtë rekord, i hanin duart. Kishte fuqinë e një kampioni, fuqinë e një deti të tërbuar. Së bashku me trajnerin Kastriot Ruka kërkoi në Federatën Shqiptare të Peshëngritjes që të lajmërohej në Federatën Botërore të Peshëngritjes për kërkesën e një peshëngritësi shqiptar që do të provonte të thyente rekordin botëror. Rregulli e kërkonte që të ngrihej një juri, në përbërje të së cilës do të ishin dy gjyqtarë ndërkombëtarë dhe një gjyqtar kombëtar, të cilët do të certifikonin thyerjen e rekordit. Por, rregulli e kërkonte edhe që t’i nënshtrohej një kontrolli antidoping, kusht të cilin Shqipëria, jo vetëm që nuk e plotësonte, por edhe nuk e diskutonte fare si problem për sportistët shqiptarë. Por, Federata Shqiptare e Peshëngritjes u tregua cinike me peshëngritësin e Vlorës dhe rekordmenin e Shqipërisë, duke mos e plotësuar këtë kërkesë. Gjithsesi Hysen Cenaj kishte vendosur ta provonte thyerjen e rekordit botëror. Duhej fuqi e madhe, përqendrim, mbështetje morale. E ku tjetër përveçse në Vlorën e tij, mund t’i kishte të gjitha këto. Në 3 shtator të vitit 1983, pallati i sportit “Flamurtari” ishte mbushur si kurrë më parë. Ishte pasdite. Në stadiumin me të njëjtin emër aty pranë sapo kishte përfunduar një ndeshje futbolli dhe të gjithë ata që ishin në stadium pas takimit u drejtuan për në pallat. “Flamurtari” kishte fituar në futboll me “Labinotin” e Elbasanit me rezultatin 3 me 0. Askush nuk shkoi në shtëpi. Në qytet ishte përhapur lajmi se peshëngritësi, djali i Vlorës, kampioni i tyre, Hysen Cenaj do të provonte për të thyer një rekord botëror. Prova e parë – 105 kg prova e dytë – 110 kg – dështoi prova e tretë – 116 kg Dhe rekordi u thye. Nga 115 kilogramë që ishte rekordi, Hyseni ngriti 116 kilogramë. Entuziazmi në pallat ishte i madh. Vlora po përjetonte një ngjarje të madhe. Por edhe zhgënjimi dhe irritimi në qytet ishte i madh kur u mësua që, thyerja e rekordit nuk do të njihej, sepse Federata Shqiptare e Peshëngritjes ishte treguar cinike, e padrejtë me sportistin e Vlorës, ashtu si ndodhte dhe në sportet e futbollit apo të basketbollit, kur zyrtarë të lartë të sportit në Tiranë nëpërmjet arbitrimit ndikonin në rezultatet e ekipeve të Vlorës. Ai rekord botëror mbeti i paregjistruar atë ditë shtatori të vitit 1983. Por mundësia nuk do t’i jepej as edhe një vit më vonë në kampionatin Evropian në Spanjë. Dhe do të ishte përsëri një shqiptar, trajneri i kombëtares së tij, që do ta pengonte të tentonte për rekord botëror.

“Përse në Vlorë?”

Nga pushtimi anzhuin në vitin 1271 deri tek ardhja në Vlorë e Sali Berishës në vitin 2000. Për herë të parë një përmbledhje e ngjarjeve historike të Vlorës në një libër të vetëm! “Përse në Vlorë?” është titulli i librit më të ri të gazetarit vlonjat, Ergys Alushi. Më parë ai ka botuar “Poezi Miqsh” – Poezi, 1995, “Trazuar” – Publicistikë, dhjetor 2011, “Monica të keqen” – Publicistikë, “Prostitucion në Lidhjen e Shkrimtarëve” – Roman, mars 2015, Libri “Përse në Vlorë?” është një përmbledhje ngjarjesh e personazhe historike në qytetin e Vlorës, të cilat kanë pasur ndikim në historinë e Shqipërisë. Kjo është hera e parë që në Vlorë botohet një libër historik, i cili përmbledh në një libër të vetëm të gjitha ngjarjet e personazhet e Vlorës. Që në fillim të librit, në vend të parathënies. Autori ka shkruar kështu për Vlorën: “Kjo është Vlora, nga ku nisin gati të gjitha ndryshimet e mëdha, dhe jo rastësisht. Thjesht të kenë qenë koincidenca historike? Apo mos vallë për shkak të pozitës gjeo-strategjike në rajon, kemi qenë gjithmonë në qendër të konflikteve rajonale dhe më gjerë? Apo të na kenë përdorur gjatë gjithë historisë sonë, për shkak të karakterit luftarak? Dilemat janë të shumta. Dhe nuk ishin pa shkak, sepse ka shumë ngjarje, që po t’i renditësh, krijojnë një lidhje dhe ngjashmëri të habitshme, që të krijojnë bindjen se nuk janë thjesht koincidenca të përsëritura” Për librin e ri historik të një qyteti me histori siç është Vlora, kanë shkruar parathënien e librit edhe dy historian të njohur të qytetit, Skënder Spahiu, Drejtor i “Muzeut historik” të Vlorës dhe Enkelejda Billa, pedagoge e historisë në Universitetit “Ismail Qemali” të Vlorës. Ndër të tjera historiani Skënder Spahiu e vlerëson kështu librin e ri të gazetarit Alushi: “Një ndjesi të mrekullueshme e kam përjetuar duke lexuar këto shënime, sepse aty është puna e përkushtuar e një njeriu të palodhur e të respektuar. E theksoj këtë gjë, sepse gjatë jetës sime kam lexuar shumë libra memorialistikë, libra të personaliteteve të mëdhenj të kulturës botërore, libra të shkruar me stile lartësues në formën e apotezave, libra ku autorët e tyre theksonin me paramendim unin e tyre dhe sofistikonin këtë cilësi, për të ndërtuar mitet vetjake e kështu këto mjete ia linin historisë. Sigurisht, libra të tillë meritojnë jo vetëm të lexohen, por edhe të studiohen, sidomos në nivelin intelektual të enigmave dhe misterit të shpirtit njerëzor” Ndërsa pedagogia e historisë në universitetin e Vlorës, Enkelehda Billa, do të shkruaj kështu në parathënien e librit: “Të mbledhura me aq kujdes e përkushtim tërë ato fakte historike flasin vetë. Gjeta mes tyre edhe ndonjë dokument historik të panjohur më parë nga unë, sepse e tillë është historia e mbushur me fakte, ngjarje e nuk mund t’i dish të gjitha. Por ajo që është e rëndësishme në këtë libër gjen shumë e shumë të dhëna për Vlorën, mund ta quaj një “guidë historike” Sot, në këtë kohë të trazuar është e vështirë të shkruash e aq më tepër një libër me karakter historik, sepse edhe historinë duan ta bëjnë sipas interesave të momentit. Ndaj dua të them përsëri Të lumtë Ergys! Me librin tënd ndonëse nuk je një historian i mirëfilltë ke thënë shumë për Vlorën tonë, për Vlorën e gjithë shqiptarëve! Historia është e të gjithëve dhe ka vend për të gjithë!”

/gsh.al/