Mes punëtorëve që jetojnë jashtë BE-së, shqiptarët përfaqësojnë komunitetin e parë. Rezultojnë të integruar në tregun e punës në Itali, por ekzistojnë edhe dritëhije, rreth të gjithave taksave, papunësisë së femrave dhe fatkeqësive në vendin e punës.
Si janë përfshirë në tregun italian të punës përafërsisht 442 mijë banorë shqiptarë në Itali? Përgjigja është dhënë nga raporti i tetë vjetorit “Të huajt në tregun e punës në Itali” nga Drejtoria e Përgjithshme për Imigracionin dhe Politikat e Integrimit të Ministrisë së Punës dhe Politikave Sociale, botuar në korrik 2018.
Shqiptarët që jetojnë në Itali vazhdojnë të jenë një nga komunitetet më të rëndësishme dhe zënë vendin e dytë pas rumunëve. Megjithatë, prania e tyre është në zbritje (-4.1%), kryesisht për shkak të fitimit të shtetësisë italiane, të cilat zbriten nga numri i përgjithshëm.
Para së gjithash duhet të thuhet se të ardhurit nga Shqipëria nuk kanë të ndalur. Përtej përfaqësimeve të medias, të dhënat zyrtare deklarojnë se gjatë vitit 2016, të paktën17,517 shtetas shqiptarë hynë në Itali, dmth. 7.7% të totalit. Shqiptarët zënë vendin e dytë pas nigerianëve në renditjen e hyrjeve të reja.
Normat e punësimit dhe papunësisë
Në përgjithësi, lejet e qëndrimit për motive familjare janë shumë më të shumta se ato për punë dhe ka dallime të konsiderueshme ndërmjet komuniteteve të ndryshme migrante. Sipas Raportit, arsyet familjare duket të jenë mbizotëruese për disa shtetësi, duke përfshirë atë shqiptare. Në vitin 2016 vetëm 7.2% e shqiptarëve hynë në Itali për arsye pune; 68.9% janë për arsye familjare dhe pjesa tjetër (23.9%) për arsye të tjera.
Shumica e shtetasve të huaj mund të mbajnë një pjesëmarrje të mirë në punë. Shkalla e punësimit është e lartë për shumë grupe si filipinas, kinezë, peruanë, moldavë etj. Shqiptarët nuk kanë shkallë shumë të lartë të punësimit (53.8%), ndërsa vuajnë nga një shkallë e lartë e papunësisë (17.5%). Duhet nënvizuar se situata e grave shqiptare në lidhje me punën është shumë më problematike: ata kanë një shkallë punësimi prej 36.6% dhe papunësie 24%. Dallimet mes komuniteteve të ndryshme janë gjithashtu të dukshme në lidhje me dimensionin familjar, ku karakteristikat socio-kulturore të vendit të origjinës kanë peshën e tyre.
Ndryshe nga familjet nga Ukraina, ku 70% jetojnë vetëm, popullsia shqiptare ka vetëm 18.8%. Familja shqiptare është kryesisht e përqendruar në kategorinë “çift me fëmijët”, 61.1%, pastaj ka “prind i vetëm” 4%, “çifti pa fëmijë” 7.6% dhe “tjetër” 8.5%. Është evidente që lloji i “çiftit me fëmijët” përbën për shqiptarët formën kryesore të grumbullimit.
Tregu dinamik
Për shqiptarët, nga pikëpamja e tregut të punës, viti 2017 duket mjaft dinamik. Në fakt, për marrëdhëniet aktive të punës zënë vendin e parë me 167.478 njësi. Struktura e kërkesës për punë për çdo qytetar të vetëm nxjerr në pah një prani të artikuluar të qytetarëve shqiptarë në sektorë të ndryshëm të emigrantëve ishin 29.1% në bujqësi, 43.4% në shërbime dhe 16.0% në ndërtim. Shumica e marrëdhënieve të punës në Shqipëri janë aktivizuar në qytetet e mëposhtme: Milano, Roma, Firence, Rimini dhe Genoa.
Shqiptarët vazhdojnë të karakterizohen nga një shpërndarje e mirë në të gjithë vendin, ndërkohë që komunitetet e tjera nuk janë të pranishme në të gjitha sistemet komunale në vend, por janë më të lokalizuara. Është e çuditshme, ndoshta për shkak të kompleksitetit të kërkesës për punë, e cila përveç qendrave të mëdha urbane, për të marrë përsipër shumë shqiptarë në Rutigliano, Faenza, Polignano a Mare dhe Conversano. Me sa duket ky fenomen varet nga rrjetet etnike të krijuara me kalimin e kohës, si dhe faktin se përqëndrimi për shqiptarët në qytetin e Romës “theksohet në pjesët jug-lindore të Tor Sapienza, Torre Angela, Romanina dhe gjeografikisht të kundërta, në zonën jug-perëndimore të Ponte Galeria-La Pisana “.
Punëtorët jashtë BE-së, 8.5% të totalit
Në fund të vitit 2017, numri i punëtorëve me shtetësi jo-italiane arriti në 1,301,204 (8.5% të numrit të përgjithshëm të punëtorëve), megjithatë, duke u rritur krahasuar me vitin e kaluar. Punëtorët shqiptarë zënë vendin e parë në këtë kuadër (15.2%), e ndjekur nga kinezët dhe marokenët. Po në lidhje me kontratat e punës?
Në përgjithësi, brenda një viti ka një rënie në punëtorët jo të përhershëm të punësuar me kontrata të përhershme. Punëtorët e përhershëm shqiptarë ndjekin ato kineze me 14.8%, nga gjithsej 887.447 persona. Nga ana tjetër, punëtorët jashtë Bashkimit Europian, me kohëzgjatje të përafërt janë 368,648, prej të cilëve 15,7% janë shqiptarë, pasuar nga marokenët dhe moldavët etj. Punëtorët sezonalë paraqesin një situatë të veçantë dhe interesante. Në 2017, punonjësit sezonalë jashtë BE-së ishin 45,109, një rritje në krahasim me vitin e kaluar. Shumica vijnë nga Shqipëria (19.8%), me një mbizotërim të grave. Duket e habitshme, por shqiptarët janë gjithashtu shumë të pranishëm në sektorin e bujqësisë, duke zënë me një ndryshim të vogël vendin e tretë (17.4%) pas marokenve dhe indianëve.
Zyra e artizanëve shqiptarë
Në vitin 2017, 128,429 emigrantë ishin duke punuar dhe artizanët shqiptarët ishin komuniteti më i pranishëm në mesin e zejtarëve (25.1%), pasuar nga kineze (14.9%), marokenët (10.5%), nga egjiptianët (8.7% ) dhe Tunizianët (6.3%).
Këto përqindje nuk i nënshtrohen ndryshimeve të mëdha në krahasim me vitet e kaluara. Raporti “Të huajt në tregun italian të punës” ka 31,773 pronarë biznesi shqiptarë, prej të cilëve 28,302 janë burra dhe 3,471 janë gra. Nga gjithsej 293,568 sipërmarrës jashtë Bashkimit Europian, shqiptarët zënë një vend të rëndësishëm, por prania e grave mbetet e ulët, megjithëse në rritje krahasuar me vitet e kaluara.
Drama e aksidenteve në punë
Të rëndësishme janë edhe disa të dhëna dramatike rreth aksidenteve në vendin e punës. Në 2016, 8,988 shqiptarë raportuan një aksident në punë, nga të cilat 7,005 burra dhe 1,983 gra. 23 prej tyre ishin fatale 23 shqiptarë (përfshirë këtu 3 femra). Numri i përgjithshëm i lëndimeve ishte 641,544.
Pastaj ka të dhënat e pensioneve, duke përfshirë edhe ato të invaliditetit, pleqërisë dhe të mbijetuarit shqiptarët të zënë vendin e katërt me 4,042 përfituesit pas ukrainasve, filipinasve dhe marokenëve. Së fundi, ndihmat për njësinë familjare, e cila është një mbështetje ekonomike e siguruar për familjet e punëtorëve dhe mbajtësve të pensioneve. Në 2017, punëtorët e varur jashtë BE-së që marrin ndihma familjare janë gjithsej 337,423, të barabartë me 12.0% të totalit. Përfituesit shqiptarë janë të parët me 19.0% të të gjitha granteve që u paguhen qytetarëve jo të BE-së.
Rëndësia e shtetasve të huaj në sistemin italian të punësimit është përgjithësisht e theksuar, nga ana tjetër rëndësia e komponentit shqiptar në tregun e punës. Në një vit, të ardhurit e ri të shtetasve shqiptarë po rriten, si për arsye pune dhe për arsye familjare.
Normat e punësimit dhe të papunësisë janë shqetësuese, veçanërisht për gratë, por krahasuar me vitin e kaluar rritet e para dhe zvogëlohet e dyta. Situata e dëmtimit është me të vërtetë alarmante. Probleme të tjera nuk do të dalin natyrshëm, për shembull, në anën e të drejtave dhe mbrojtjen e punëtorëve, apo cilësinë dhe dinjitetin e punës, por pjesë e punës dhe jetës së njerëzve. Megjithatë, të dhënat dhe statistikat e përgjithshme tregojnë se komuniteti shqiptar, një nga më të rëndësishmit në Itali, është integruar në tërësi në tregun e punës.
Discussion about this post