Me një vendim të datës 28 maj, të firmosur nga zëvendëskryeministrja Belinda Balluku, qeveria ka ngritur Këshillin Kombëtar për Shkencën dhe Kërkimin Shkencor (KKSHKSH), një organ i ri që do të drejtohet de facto nga Kryeministri Edi Rama, i cili është emëruar si kryetar i këtij këshilli.
Vendimi, që ka kaluar pa shumë bujë publike, parashikon që në përbërje të KKSHKSH-së të jenë 19 anëtarë, mes tyre 7 ministra, përfaqësues të agjencive shtetërore dhe vetëm 4 përfaqësues nga universitetet, si dhe kryetari i Akademisë së Shkencave. Në thelb, akademikët zëvendësohen nga politikanët, ndryshe nga struktura e mëparshme ku kërkimi shkencor drejtohej nga Këshilli i Akademikëve dhe vetë universitetet.
Këshilli i ri do të mbështetet nga Agjencia Kombëtare e Kërkimit Shkencor dhe Inovacionit (AKKSHI), që do të veprojë si sekretariat teknik.
Sipas Qëndresës Qytetare, ky vendim cënon lirinë akademike dhe bie ndesh me ligjin për Arsimin e Lartë dhe Kërkimin Shkencor, duke i dhënë goditjen përfundimtare pavarësisë së universiteteve dhe zhvillimit të arsimit cilësor në vend.
Situata është edhe më alarmante në aspektin financiar:
-
Vetëm 0.056% e PBB-së është alokuar për kërkimin shkencor në vitin 2025, shumë larg minimumit 1% të kërkuar nga direktivat e BE-së;
-
Universitetet përdorin mesatarisht vetëm 0.15% të të ardhurave nga tarifat e studentëve për kërkimin shkencor, ku Universiteti i Tiranës bie në nivelin më të ulët me vetëm 0.09%;
-
Shqipëria renditet e fundit në Evropë përsa i përket intensitetit të kërkimit shkencor, me vetëm 6 artikuj shkencorë për 100,000 banorë.
“Ky vendim është simboli i kapjes përfundimtare të arsimit nga politika dhe një hap mbrapa në ringjalljen e universiteteve shqiptare,” – thekson Qëndresa Qytetare në reagimin e saj.
