Gjykata Europiane e Strasburgut ka pranuar padinë e Mustafa Laçit për dëmshpërblim në vlerën e 7500 eurove. Laçi ka humbur gruan në tragjedinë e Gërdecit. Gruaja e tij e cila humbi jetën quhej Nafije Laçi. Veçmas shifrës së 7500 eurove, shteti shqiptar do të duhet të paguajë edhe 3000 euro të tjera si shpenzime gjatë procedurave. Në total shifra që shteti shqiptar duhet t’i paguajë Mustafa Laçit është 10.500 euro.
Sipas gjykatës së Strasburgut, gjykatat në Shqipëri dështuan të merrnin vendime lidhur me aplikimin nga ky shtetas për dëmshpërblim. Shteti shqiptar tashmë duhet të paguajë si dëmshpërblim ndaj Mustafa Laçit, vlerën prej 7500 eurosh.
Ndër të tjera në vendimin e dhënë nga gjykata e Strasburgut vihet re edhe një fakt skandaloz, që Mustafa Laçit nuk i është pranuar padia nga gjykatat shqiptare pasi nuk kishte pasur para për të paguar pullën e cila arrinte deri në njëqind e njëzet herë më shumë se paga e tij mujore. Kërkesa e tij për përjashtim nga pagesa e pullës nuk ishte pranuar dhe si rrjedhojë çështja e tij nuk ishte trajtuar.
Vendimi i dhënë i Plotë në faqen zyrtare të Gjykatës së Strasburgut
Dështimi i vazhdueshëm i gjykatës vendase për të vlerësuar të drejtën për përjashtim nga pagesa e pullës duke dëmtuar thelbin e së drejtës së qasjes në gjykatë: shkelje
Faktet – Aplikuesi paraqiti një kërkesë për dëmshpërblim për humbjen e jetës së gruas së tij pas një shpërthimi në një strukturë të çmontimit të municioneve, dhe për të cilën atij iu kërkua të paguante tarifën e pullës. Për shkak të gjendjes së tij të dobët financiare si rezultat i statusit të tij të papunësisë, ankuesi nuk ishte në gjendje të paguante detyrimin e lartë të pullës, e cila arriti në njëqind e njëzet herë nivelin e pagesës së tij mujore. Kërkesa e aplikantit për një formular aplikimi nga Komisioni Shtetëror për Ndihmë Juridike (“SCLA”), për të kërkuar ndihmë juridike në formën e një përjashtimi nga pagesa e tarifës së pullës, ishte pa përgjigje dhe kërkesa e tij për një përjashtim para gjykatave vendase në shkalla e parë u refuzua. Ka procedura në pritje para Gjykatës Supreme.
Ligji – Neni 6 § 1:
Çështja qendrore ishte nëse autoritetet vendase kishin kryer një vlerësim të situatës së tij financiare në përputhje me kërkesat e nenit 6, kështu që detyrimi për të paguar taksën e lartë të pullës nuk cenonte thelbin e së drejtës së tij për qasje në gjykatë.
Gjykata vuri në dukje mangësitë në funksionimin e SCLA që nga themelimi i saj, të cilat ishin raportuar nga organet monitoruese të Këshillit të Evropës në 2013 dhe 2014 dhe u theksuan në një letër të dërguar nga Ministria e Drejtësisë drejtuar aplikantit në 2015.
Ankuesi kishte bërë gjithashtu një kërkesë për përjashtim nga pagesa e pullës në Gjykatën e Shkallës së Parë, e cila e kishte refuzuar kërkesën dhe ia kishte kthyer padinë për dëmshpërblim pa marrë një vendim mbi bazueshmërinë. Pavarësisht se posedonte dokumente mbështetëse nga kërkuesi për gjendjen e tij të dobët financiare, Gjykata e Shkallës së Parë nuk kishte arritur të bënte një vlerësim të rrethanave të tij personale në përputhje me ato që dukej se ishin dispozitat e qarta të Aktit të Ndihmës Juridike. Për më tepër, gjykata duket se ka shpërfillur interpretimin e bërë nga Gjykata Kushtetuese në një vendim përkatës.
Gjykata mori parasysh situatën që mbizotëronte në Shqipëri në kohën përkatëse në lidhje me të cilën organet monitoruese të Këshillit të Evropës kishin shprehur shqetësime serioze, duke deklaruar se “gjyqtarët [ne] ngurrojmë të përjashtojmë personat me kufizime financiare nga pagesa e tarifave gjyqësore ”. Gjykata më tej konsideroi se shuma e tarifës së pullës që paguhej nga kërkuesi kishte qenë tepër e lartë në funksion të nivelit të pagesës mujore që ai merrte. Kufizimi në fjalë ishte vendosur në fazën fillestare të procedurës.
Pas një apeli nga kërkuesi, Gjykata e Apelit Administrativ kishte anuluar vendimin e Gjykatës së Shkallës së Parë dhe e kishte dërguar çështjen në një gjykatë tjetër të së njëjtës gjykatë. Megjithatë, për shkak të një apeli kasacioni të paraqitur nga i pandehuri, përkatësisht Ministria e Mbrojtjes, procedurat duket se ishin në pritje para Gjykatës Supreme që nga viti 2018. Si pasojë, gjykatat vendase nuk kishin kryer ende një vlerësim të individualizuar të gjendjes financiare të aplikantit në mënyrë që të përcaktohet nëse ai duhet të përjashtohet nga pagesa e pullës. Shqyrtimi i kërkesës së tij për dëmshpërblim në themel ishte akoma për të filluar.
Në përgjithësi, sjellja e aplikantit në përdorimin e mundësive të parashikuara nga ligji i brendshëm nuk mund të qortohet. Sidoqoftë, ato përpjekje ishin penguar nga efekti kumulativ i mangësive në funksionimin e SCLA dhe dështimi i tij për të miratuar rregulloret e kërkuara zbatuese, ngurrimi i dukshëm i gjyqtarëve kombëtarë për të përjashtuar personat me mjete të papërshtatshme financiare nga pagesa e tarifës së pullës, dështimi i Gjykatës së Shkallës së Parë për të vlerësuar siç duhet gjendjen e tij financiare dhe vonesa e konsiderueshme në procedurat e kasacionit në çështjen e përkohshme para Gjykatës Supreme. Si rezultat, ankuesi kishte vazhduar të përballej me pasiguri në lidhje me perspektivën e kërkesës së tij për dëmet e paraqitura në vitin 2011 duke u shqyrtuar në themel.
Përfundim: shkelje (njëzëri).
Neni 46: Gjykatat kombëtare duhet të sigurojnë, si urgjencë, që e drejta e aplikantit për përjashtim nga pagesa e tarifave gjyqësore është vlerësuar pa vonesë të panevojshme. Duke pasur parasysh Aktin e Ndihmës Juridike 2017 i cili shfuqizoi Aktin e Ndihmës Juridike 2008, Gjykata nuk konsideroi se ishte kërkuar ndonjë masë e përgjithshme. Zbatimi i Aktit të 2017, megjithatë, mund të jetë subjekt i rishikimit të Gjykatës në varësi, në veçanti, nga kapaciteti i autoriteteve për të shqyrtuar kërkesat për ndihmë juridike.
Neni 41: 7,500 euro në lidhje me dëmin jomonetar.
Në përditësim…
