Sektori i tregtisë mbizotëron në numrin e ndërmarrjeve aktive me 43,1 %, i ndjekur nga sektori i shërbimeve të tjera me 19,3 %. Përqindjen më të ulët e ka sektori i industrisë nxjerrëse me 0,6 % dhe sektori i energjisë elektrike, ujit dhe menaxhimit të mbetjeve me po 0,6 %. 81,3 % e të punësuarve janë punësuar nga NVM.
Tre janë sektorët që punësojnë mbi 50 % të të punësuarve në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme; sektori i tregtisë mbizotëron me 24,5 %, i ndjekur nga sektorët e shërbimeve të tjera me 16,0 % dhe sektori i industrisë përpunuese me 14,2 %. Sektorët me numrin më të vogël të të punësuarve në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme janë sektori i industrisë nxjerrëse me 1,5 % dhe sektori i energjisë elektrike, ujit dhe menaxhimit të mbetjeve me 2,3 %.
Rreth 77,6 % të shitjeve neto realizohen nga NVM. Sektori i tregtisë mbizotëron me 44,3 % të shitjeve neto.
Sektori i ndërtimit është sektori i dytë me përqindjen më të lartë prej 9,3 %, i ndjekur nga sektori i industrisë përpunuese prej 8,2 %. Sektori me përqindjen më të ulët të shitjeve neto të realizuara nga ndërmarrjet e vogla dhe të mesme është sektori i industrisë nxjerrëse me 1,4 %.
66,5 % të investimeve kryhen nga NVM. Ndryshe nga treguesit e tjerë, sektori me përqindjen më të lartë të investimeve të kryera në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme është sektori i energjisë elektrike, ujit dhe menaxhimit të mbetjeve me 21,1 %.
Sektori i akomodimit dhe shërbimit ushqimor ka përqindjen më të ulët të investimeve prej 1,1 %.
66,3 % të vlerës së shtuar realizohet nga NVM. Sektori që zë përqindjen më të lartë në vlerën e shtuar është sektori i tregtisë me 22,2 %, i ndjekur nga shërbimet e tjera me 11,5 %, ndërtimi me 10,1 % dhe industria përpunuese me 10,0 %. Sektorët me përqindjen më të ulët janë sektori i energjisë elektrike, ujit dhe menaxhimit të mbetjeve me 2,2 % dhe sektori i industrisë nxjerrëse me 2,5 %.
Nëntë nga dhjetë ndërmarrje punësojnë më pak se 5 punonjës. Ndërmarrjet me 250+ të punësuar edhe pse përbëjnë vetëm 0,1 % të ndërmarrjeve punësojnë 18,7 % të punonjësve, kryejnë 33,5 % të investimeve dhe realizojnë 22,4 % të shitjeve neto dhe 33,7 % të vlerës së shtuar.
Nga krahasimi i Shqipërisë me Bashkimin Evropian, shohim që ndikimi i ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme është më i rëndësishëm në Shqipëri sepse zë një përqindje me të lartë në të tre treguesit e marrë në shqyrtim. Në Shqipëri, numri i ndërmarrjeve në NVM është 99,9 % nga 99,8 % në BE, numri i të punësuarve në këtë grup ndërmarrjesh është 81,3 % në Shqipëri nga 66,8 % në BE. Vlera e shtuar e realizuar nga NVM në Shqipëri përbën 66,3 % nga 57,4 % në BE.
1,9 % e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme eksportojnë. Sektori me përqindjen më të lartë të ndërmarrjeve eksportuese është sektori i industrisë nxjerrëse, ku 25,7 % e ndërmarrjeve aktive të këtij sektori eksportojnë. Sektori me numrin më të vogël të ndërmarrjeve eksportuese është sektori i akomodimit dhe shërbimit ushqimor, ku vetëm 0,1 % e ndërmarrjeve të këtij sektori kanë kryer eksporte. Mikrondërmarrjet kanë përqindjen më të ulët të ndërmarrjeve eksportuese prej 0,7 %. Në ndërmarrjet e vogla kryejnë eksporte rreth 19,3 % e tyre, ndërsa në ndërmarrjet e mesme rreth 43,1%.
55,5 % e vlerës së eksporteve realizohet nga NVM. Sektori i industrisë përpunuese eksportoi 34,8 % të eksporteve të realizuara nga NVM dhe sektori i tregtisë 13,2 %. Pjesa tjetër prej 7,5 % të eksporteve të NVM janë realizuar nga sektorët e tjerë. Nga analiza e përqindjes së eksporteve të kryera nga NVM sipas madhësisë së ndërmarrjeve, rezulton që 31,3 % eksportohen nga ndërmarrjet e mesme, 16,9 % nga ndërmarrjet e vogla dhe 7,4 % nga mikrondërmarrjet.
79,8 % e vlerës së importeve realizohet nga NVM. Sektori i tregtisë importoi 52,6 % të importeve të realizuara nga NVM dhe sektori i industrisë përpunuese 18,7 %. Pjesa e mbetur prej 8,5 % të importeve është realizuar nga ndërmarrjet në sektorët e tjerë. Përqindja më e lartë e importeve kryhet nga ndërmarrjet e vogla me 10-49 të punësuar me 32,9 %, i ndjekur nga ndërmarrjet e mesme me 31,1 %.
Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme luajnë një rol të rëndësishëm për sa i përket punësimit. Sektori akomodimit dhe shërbimit ushqimor ka përqindjen më të lartë të punësimit në mikrondërmarrje (78,9 %). Sektori i ndërtimit ka përqindjen më të lartë të punësimit në ndërmarrjet e vogla me 39,0 %. Sektori i industrisë përpunuese ka përqindjen më të lartë të punësimit në ndërmarrjet e mesme me 36,4 %.
Vlera e shtuar ka një sjellje të ngjashme me punësimin në analizën e vlerës së shtuar sipas aktiviteteve ekonomike dhe punësimit. Përqindja më e lartë e vlerës së shtuar në ndërmarrjet e vogla, realizohet në sektorin e akomodimit ushqimor (66,5 %). Në sektorin e tregtisë, vlera e shtuar në mikrondërmarrjet dhe ndërmarrjet e vogla është e përafërt, përkatësisht 37,2 % dhe 37,0 %. Sektori i ndërtimit ka përqindjen më të lartë (33,6 %), të realizuar nga ndërmarrjet e vogla. Në sektorin e industrisë përpunuese, ndërmarrjet e mesme realizojnë përqindjen më të lartë të vlerës së shtuar (42,3 %) të realizuar nga ky sektor./ monitor
(XH.A/SHUPLAKA)
