Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, ka pranuar një propozim të ri për armëpushim dhe shkëmbim të të burgosurve në Gaza, të paraqitur nga i dërguari i posaçëm i SHBA-së për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff.
Gjatë një takimi me familjarët e pengjeve që mbahen nga Hamasi, Netanyahu deklaroi: “Izraeli pranon skicën e re të Witkoff-it”, sipas një deklarate zyrtare të zyrës së tij të shpërndarë nga mediat izraelite.
Hamasi, nga ana tjetër, konfirmoi se ka marrë propozimin përmes ndërmjetësve dhe është duke e shqyrtuar.
Kjo nismë vjen pas deklaratës së Witkoff gjatë kësaj jave, ku ai u shpreh optimist për arritjen e një marrëveshjeje që do t’i jepte fund luftës 19-mujore në Gaza dhe do të mundësonte lirimin e pengjeve të mbetura.
“Kam ndjenja shumë të mira për një zgjidhje afatgjatë – një armëpushim të përkohshëm dhe, më tej, një paqe të qëndrueshme”, deklaroi ai të mërkurën.
Çfarë përmban propozimi?
Ndërsa detajet zyrtare nuk janë bërë publike, një zyrtar i Hamasit dhe një burim egjiptian, që folën në kushte anonimiteti, zbuluan disa elemente të marrëveshjes së propozuar:
Një pauzë 60-ditore në luftime;
Lirimi i 10 pengjeve të gjalla dhe dorëzimi i trupave të disa të tjerëve nga Hamasi;
Shkëmbimi i këtyre me më shumë se 1,100 të burgosur palestinezë, përfshirë rreth 100 persona të dënuar për sulme vdekjeprurëse;
Garanci që Izraeli nuk do të rifillojë operacionet ushtarake pas lirimit të pengjeve;
Hyrja e përditshme e qindra kamionëve me ndihma humanitare në Gaza.
Kërkesat e Izraelit dhe Hamasit
Negociatat kanë ngecur për muaj të tërë për shkak të kërkesave kontradiktore:
Hamasi kërkon një armëpushim të përhershëm, tërheqjen e plotë të ushtrisë izraelite nga Gaza dhe rritje të ndihmave humanitare. Grupimi ka deklaruar se do të lirojë vetëm pengjet e mbetura në këmbim të më shumë të burgosurve palestinezë.
Izraeli, ndërkohë, pranon vetëm pauza të përkohshme dhe vazhdon të këmbëngulë për shkatërrimin total të Hamasit. Netanyahu ka deklaruar se do të vendoset një “kontroll sigurie” i pacaktuar mbi Gazën dhe ka përmendur opsionin e “emigrimit vullnetar” të një pjese të madhe të popullsisë, një ide që është refuzuar gjerësisht nga bashkësia ndërkombëtare si e paligjshme.
Hamasi mban ende 58 pengje, një e treta e të cilëve besohet se janë gjallë. Grupi ka sugjeruar gjithashtu mundësinë e dorëzimit të pushtetit në Gaza një komiteti palestinez të pavarur, që do të mbikëqyrte rindërtimin.
Një luftë e gjatë dhe shkatërrimtare
Lufta shpërtheu më 7 tetor 2023, kur militantët e Hamasit sulmuan jugun e Izraelit, duke vrarë rreth 1,200 persona, shumica civilë. Në përgjigje, Izraeli nisi një ofensivë të gjerë që ka rezultuar në vdekjen e të paktën 54,000 palestinezëve, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, e drejtuar nga Hamasi.
Izraeli ka humbur 850 ushtarë gjatë luftës. Përveç viktimave, ofensiva ka shkatërruar pjesën më të madhe të Gazës dhe ka zhvendosur rreth 90% të popullsisë së saj prej afro 2 milionë banorësh.
Hamasi është dobësuar ndjeshëm dhe ka humbur shumicën e udhëheqësve të tij në territor.
