Bundestagu miratoi të enjten, 26 shtator 2019, në një debat gjysmë ore, me propozim të dy grupeve parlamentare të koalicionit CDU/CSU dhe SPD , rezolutat për çeljen e negociatave me kushte të anëtarësimit të Shqipërisë me BE-në.
Në votimin për Shqipërinë morën pjesë gjithsej 599 deputetë, prej të cilëve 395 votuan pro dhe 188 kundër, ndërsa 16 abstenuan. Të Gjelbrit, iu bashkëngjitën kërkesës së dy partive të koalicionit, CDU/CSU dhe SPD, megjithëse ishin kundër kushteve shtesë të Bundestagut për Shqipërinë.
Ndërkohë që së fundmi është botuar edhe raporti i Bundestagut për kushtet e Shqipërisë, si dhe janë shtejlluar arsyet se pse Gjermania vendosi “Po” me kushte.
Në raportin e siguruar nga Faxweb.al iu bëhet thirrje palëve politike në Shqipëri që të bëjnë çdo përpjekje për të siguruar që kjo krizë të kapërcehet sa më shpejt përmes dialogut politik, përndryshe negociatat për pranimin do të bëhen në mënyrë të konsiderueshme më të vështira.
Po ashtu theksohet se në vend duhet të fillojne ndjekja penale kundër gjyqtarëve dhe prokurorëve të cilët akuzohen për sjellje të ndëshkueshme në procesin e vetingut.
Ndërkaq po ashtu kërkohet “fillimi i ndjekjes penale dhe, kur është e përshtatshme, procedurat ligjore kundër atyre që lidhen me blerjen e votave në zgjedhje, dhe ndjekjen serioze dhe me kohë të procedurave”
Kërkohet të bëhet më shumë edhe në luftën kundër kanabisit, ku pavarësisht se thuhet se janë bërë përmirësime, Shqipëria mbetet qendra për trafik droge për tregun evropian.
Ndërkohë për zgjedhjet lokale të 30 Qershorit thuhet: Zgjedhjet lokale të 30 qershorit 2019 ishin kryesisht paqësore; megjithatë, një vendim mbi ligjshmërinë mungon. Kërkon një vendim urgjent të Gjykatës Kushtetuese për ligjshmërinë e këtyre zgjedhjeve.
Raporti i plotë i Bundestagut Gjerman për Shqipërinë:
Marrëveshja midis Bundestag dhe Qeverisë Federale për kërkesën për anëtarësimin e Republikës së Shqipërisë në Bashkimin Evropian dhe rekomandimin e Komisionit Evropian dhe Përfaqësuesit të Lartë të 29 maj 2019 për të filluar negociatat e pranimit
Bundestag vendosi:
- Krerët e shteteve ose qeveritë e Bashkimit Evropian (BE), në takimin e tyre të samitit me vendet e Ballkanit Perëndimor në 21 qershor 2003, u dhanë vendeve të Ballkanit mundësinë e anëtarësimit në BE nëse ato plotësonin kushtet e nevojshme. Shqipëria paraqiti një kërkesë për anëtarësim në BE më 28 prill 2009 në përputhje me nenin 49 të Traktatit për BE (TEU). Në qershor 2014, në bazë të mendimit të Komisionit Evropian, Këshilli Evropian i dha Shqipërisë statusin e një vendi kandidat.
Më 29 maj 2019, Komisioni paraqiti një raport mbi përparimin e Shqipërisë në përmbushjen e kushteve për hapjen e negociatave të pranimit në BE. Në këtë raport, Komisioni rekomandon që negociatat e pranimit të fillojnë me Shqipërinë. Këshilli Evropian vendosi më 20 qershor 2019 që të marrë një vendim thelbësor sa më shpejt të jetë e mundur dhe jo më vonë se tetori 2019 për hapjen e negociatave të pranimit me Shqipërinë.
Me anë të një letre të datës 6 Shtator 2019, Qeveria Federale informoi Bundestagun gjerman që Këshilli i Çështjeve të Jashtme të Përgjithshme më 15 Tetor 2019 dhe Këshilli Evropian më 17 dhe 18 të vlerësojë përparimin e Shqipërisë dhe vendosni për hapjen e negociatave të pranimit në BE me Shqipërinë. Qeveria Federale ka informuar Bundestagun gjerman për të drejtën e tij për të komentuar vendimet për hapjen e negociatave të pranimit në BE. Sipas nenit 9 të Ligjit për bashkëpunimin midis Qeverisë Federale dhe Bundestagut gjerman në EUështjet e BE (EUZBBG), Qeveria Federale, përpara miratimit të saj për negociatat e pranimit, vendos marrëveshjen me Bundestagun gjerman.
Në raportin e tij para Parlamentit Evropian dhe Këshillit mbi përparimin e Shqipërisë në arritjen e shkallës së nevojshme të pajtueshmërisë me kriteret e pranimit, Komisioni përfundon se Shqipëria po bën përparim të qëndrueshëm në zbatimin e reformave në fushat kryesore të administratës, drejtësisë dhe luftimit të korrupsioni, krimi i organizuar dhe të drejtat e njeriut. Sa i përket qershorit 2018, Këshilli kishte marrë një angazhim në konkluzionet e tij për të marrë një vendim mbi vendimin e Komisionit Evropian në vitin 2019 në bazë të progresit të arritur deri më tani dhe përmbushjes së kritereve kryesore të përmendura më lart.
Për të hapur bisedimet e pranimit. Që atëherë, Shqipëria ka vazhduar përpjekjet e saj dhe ka bërë përparim në kriteret kryesore. Përveç pranimit të përparimit të reformave, Komisioni gjithashtu kërkon një përmirësim të klimës politike.
Bundestag gjerman mbështet perspektivën e Shqipërisë në BE dhe, pavarësisht nga të gjitha mangësitë e saj, pranon përpjekjet e reformës së vendit. Procesi i pranimit është një shtytës kryesor i reformës dhe stabilitetit në rajon. Gjermania dhe BE janë veçanërisht të interesuara për stabilizimin dhe bashkëpunimin e fqinjësisë së mirë në rajon. Shqipëria i jep procesit të afrimit të BE-së një përparësi shumë të lartë, popullariteti i popullatës së këtij vendi të NATO-s për t’u anëtarësuar në BE është i lartë. Vitet e fundit, vendi ka filluar pjesërisht reformat thelbësore politike për të përmbushur kushtet për hapjen e negociatave të pranimit. Implementimi i reformës gjithëpërfshirëse gjyqësore është duke u zhvilluar.
Sidoqoftë, Bundestag gjerman gjithashtu vëren se, megjithëse i suksesshëm në zbatimin e disa prej përparësive kryesore, mbeten shumë deficite. Institucionet e reja për vetë-administrimin e gjyqësorit janë ngritur, por nuk janë akoma funksionale. Kështu u inicuan hapa për të forcuar pavarësinë dhe përgjegjshmërinë e gjyqësorit. Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata Supreme tani duhet të plotësohen. Shtë gjithashtu e rëndësishme të sigurohet rimarrja e gjyqtarëve dhe prokurorëve të kualifikuar dhe të pavarur përmes arsimit dhe trajnimit.
Tashmë është bërë përparim i dukshëm në luftën kundër kultivimit të kanabisit. Në bashkëpunim të ngushtë me autoritetet italiane, janë kryer operacione të shumta monitorimi për të zbuluar plantacionet. Madhësia e zonave me kanabis është zvogëluar ndjeshëm. Sasia e kanabisit të konfiskuar në Itali – një tregues i sasisë së kultivuar – ra me 81% brenda një viti (6,59 ton në vitin 2018 krahasuar me 34,72 ton në 2017). Ekziston edhe një bashkëpunim i ngushtë me autoritetet gjermane. Sidoqoftë, Shqipëria mbetet qendra për trafik droge për tregun evropian. Tregtia e drogës është rritur ndjeshëm.
Sa i përket reformës së administratës publike, Shqipëria ka bërë përparim edhe në efikasitetin dhe transparencën e shërbimeve publike. Këto duhet të konsolidohen në mënyrë që të ndërtohet një administratë publike më efikase, e depolitizuar dhe profesionale.
Përveç pesë prioriteteve kryesore të përcaktuara nga Komisioni në raportin e progresit për përmbushjen e kushteve për hapjen e negociatave të pranimit, OSBE / ODIHR dhe Komisioni i Venecias i Këshillit të Evropës formuluan rekomandime për reformën zgjedhore në 2013 dhe 2015. Edhe nëse këto nuk janë pjesë e katalogut evropian të kërkesave, Bundestag gjerman konsideron se është i nevojshëm zbatimi në kohë i rekomandimeve. Për këtë qëllim, një projekt-ligj u paraqit në dhjetor 2018, por ai ende nuk është miratuar.
Shqipëria është në një krizë të rëndë të brendshme. Bundestagu gjerman u bën thirrje të gjitha forcave demokratike në Shqipëri të bëjnë çdo përpjekje për të siguruar që kjo krizë të kapërcehet sa më shpejtë përmes dialogut politik, përndryshe mënyra për negociatat e pranimit do të bëhet në mënyrë të konsiderueshme më e vështirë.
- Bundestagu gjerman shprehet:
- Të gjithë 57 nga gjyqtarët dhe prokurorët e rangut më të lartë të gjykatave dhe prokurorëve më të lartë u morën në pyetje në kontekstin e procesit të vetting-ut. Personat e verifikuar që kishin kryer shkelje u hoqën nga shërbimi.
- Një projekt-ligj për reformën zgjedhore që përputhet me rekomandimet e OSBE / ODHIR dhe siguron financimin transparent të partisë dhe zgjedhjeve, por mbetet për t’u vendosur.
- Disa çështje penale janë ngritur kundër gjyqtarëve dhe prokurorëve të cilët akuzohen për sjellje kriminale në procesin e verifikimit. Të tjerët duhet të ndiqen.
- Në Gjykatën Kushtetuese, të gjithë gjyqtarët u shqyrtuan dhe të gjithë gjyqtarët u pushuan nga puna. Aktualisht, Gjykata Kushtetuese ka vetëm një anëtar, ndërsa gjykata ka një numër të madh të çështjeve në pritje. Gjykata Kushtetuese pritet të jetë në gjendje të punojë në muajt e ardhshëm me pesë nga nëntë anëtarët e rregullt.
- Gjykata Supreme aktualisht përbëhet nga vetëm një gjyqtar që vepron dhe dy gjyqtarë të deleguar. Shqyrtimi i kandidatëve është ende në vazhdim. Për shkak të procedurave të gjata të rishikimit, aftësia e Gjykatës Supreme për të punuar nuk pritet para fundit të vitit 2019.
- Puna e Prokurorit të Përgjithshëm është me personel vetëm me një kandidat të përkohshëm dhe duhet të plotësohet sa më shpejt që të jetë e mundur.
- Për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar, u krijua struktura speciale e SPAK, një gjykatë speciale për OC dhe korrupsionin. Në vend, Shqipëria bashkëpunon ngushtë me ekspertë nga Gjermania, Austria dhe shtetet e tjera anëtare dhe ka lidhur një marrëveshje bashkëpunimi me EUROJUST. Deri më tani, 15 kandidatë janë miratuar nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë. Punueshmëria e SPAK pritet të sigurohet deri në fund të vitit 2019.
- Prokuroria Publike ka hapur një hetim kundër atyre që akuzohen për blerje votash; megjithatë, deri më tani, asnjë urdhër arresti nuk është lëshuar. Procedura penale duhet të fillohet menjëherë dhe të përfundojë me shpejtësi pasi të konfirmohet dyshimi për një vepër.
- Zgjedhjet lokale të 30 qershorit 2019 ishin kryesisht paqësore; megjithatë, një vendim mbi ligjshmërinë mungon. Kërkon një vendim urgjent të Gjykatës Kushtetuese për ligjshmërinë e këtyre zgjedhjeve.
- Ndërsa hetimet proaktive, ndjekjet penale dhe dënimet në lidhje me korrupsionin dhe OC po ndodhin, ato duhet të ndiqen me shpejtësi dhe energji në të gjitha nivelet, përfshirë zyrtarët e vjetër dhe politikanët.
- Është arritur përparim edhe në reformën administrative. Për shembull, legjislacioni i shërbimit civil është miratuar dhe janë krijuar struktura për trainimin dhe rekrutimin e stafit profesional profesional. Zbatimi, megjithatë, po përparon vetëm ngadalë.
Është forcuar lufta kundër trafikut të drogës dhe kultivimit të drogës. Falë ekipeve të përbashkëta të hetimit me Italinë dhe Gjermaninë, u arrestuan grupe kriminale në Itali. Megjithëse kultivimi i drogës ka qenë i frenuar, në vend të kësaj, roli i Shqipërisë në trafikun e drogës është rritur.
Deklaratat politike dhe përpjekjet për bashkimin e popullatës shqiptare në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni nën Shqipërinë e Madhe mund të çojnë në konflikte të paparashikueshme në Ballkanin Perëndimor. Ato duhet të ndalen menjëherë sepse këto përpjekje nuk do të jenë në përputhje me pranimin në BE dhe do të çonin në përfundimin e negociatave të pranimit.
III. Sipas 9 EUZBBG 9 §, Bundestag gjerman pajtohet që Qeveria Federale pajtohet me një vendim të Këshillit Evropian për hapjen e negociatave për pranimin e Shqipërisë në BE. Në të njëjtën kohë, ai shpreh shpresën se një vendim i mëvonshëm për t’u anëtarësuar në BE jo vetëm që rregullon përmbushjen e kritereve të pranimit, por gjithashtu do të marrë parasysh aftësinë e BE për ta përvetësuar atë.
- në Këshillin Evropian më 17./18. Në parim, negociatat e pranimit me Shqipërinë duhet të miratohen vetëm me kushte
- a) konferenca e parë e pranimit nuk zhvillohet derisa Qeveria Federale të përcaktojë se Shqipëria ka përmbushur kushtet e mëposhtme:
– sigurimin e aftësisë kushtetuese dhe gjyqësore të Gjykatës Kushtetuese dhe Gjykatës Supreme duke e pajisur atë me një numër të drejtë të gjyqtarëve dhe prokurorëve,
– Vendosni për reformën zgjedhore në përputhje të plotë me rekomandimet e OSBE / ODIHR, siguroni fonde transparente partiake dhe elektorale dhe ndërtimin e rezultateve të komitetit ad hoc të reformës zgjedhore. Rishikimi i draftit të përgatitur atje duhet të bëhet në një dialog të hapur dhe gjithëpërfshirës të të gjitha forcave politike, siç rekomandohet në raportin e ODIHR të 5.9.2019;
- b) konferenca e dytë e pranimit po zhvillohet vetëm dhe kapitujt e parë të bisedimeve do të hapen vetëm kur Qeveria Federale të ketë vendosur që Shqipëria ka përmbushur kushtet e mëposhtme:
– Zbatimi i ligjit për reformën zgjedhore të futur
– Fillimi i procedurave penale kundër gjyqtarëve dhe prokurorëve të cilët akuzohen për sjellje të ndëshkueshme në procesin e vetingut,
– fillimi i ndjekjes penale dhe, kur është e përshtatshme, procedurat ligjore kundër atyre që lidhen me blerjen e votave në zgjedhje, dhe ndjekjen serioze dhe me kohë të procedurave,
– ngritja e strukturës speciale për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar dhe aftësinë e tyre për të punuar,
-të bëjë përparim solid në ndërtimin e një regjistrimi të duhur në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në të gjitha nivelet, përfshirë inicimin dhe çështjet e para të mbyllura kundër nëpunësve civilë dhe politikanëve të nivelit të lartë. Këto përfshijnë hetime proaktive, duke përfshirë ndjekjet penale dhe dënimet në lidhje me korrupsionin dhe krimin e organizuar,
– progres i prekshëm në reformën administrative, përfshirë rishikimin e qëndrimeve të zyrtarëve të lartë dhe drejtorëve, përfshirë në lidhje me pretendimet për parregullsi,
– një vendim përfundimtar për ligjshmërinë e zgjedhjeve lokale të 30 qershorit 2019 nga Gjykata Kushtetuese; nëse urdhërohet përsëritja e zgjedhjeve, ato duhet të bëhen në bazë të ligjit të ri zgjedhor;
- për të siguruar që korniza e negociatave është krijuar për të siguruar një vazhdim të vazhdueshëm të procesit të reformës dhe, mbi të gjitha, zbatimin e reformave të miratuara nga Shqipëria. Nëse, pas hapjes së negociatave të pranimit, Al-banien vonon, pezullon ose tërheq përmbushjen e angazhimeve, negociatat e pranimit duhet të ndërpriten dhe, nëse është e nevojshme, të anulohen. Hapja dhe mbyllja e kapitujve individualë të bisedimeve duhet të bazohet në kritere të qarta;
- për të sqaruar se Shqipëria duhet të bëjë përpjekje të konsiderueshme shtesë për të përmbushur kriteret e pranimit, veçanërisht në fushat:
– Sundimi i ligjit, i. Vazhdimi i rishikimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve (procesi i vetingut), krijimi i strukturave të reja gjyqësore,
– Luftimi i korrupsionit dhe krimit të organizuar, duke përfshirë forcimin dhe ndërlidhjen e institucioneve dhe krijimin e një rekord të fortë në të gjitha nivelet dhe zbulimin dhe kapjen e burimeve financiare në lidhje me korrupsionin;
- të sigurohet që Komisioni dhe Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm të informohen rregullisht për përparimin e reformave gjatë negociatave të pranimit, veçanërisht në këto fusha kryesore;
- Siguroni që referimi në këto kapituj (nga të cilët kapitulli 23 Gjyqësori dhe të Drejtat Themelore, 24 Drejtësi, Liri dhe Siguri) tashmë bëhet në fillim të negociatave dhe që këto do të përmbyllen vetëm në fund të negociatave. Planet e veprimit për këto kapituj të propozuar nga Komisioni duhet të përcaktojnë afate dhe synime të qarta, përmbushja e të cilave është një parakusht për hapjen e kapitujve të rinj; kapitujt e tjerë të negociatave nuk duhet të hapen paraprakisht. Komisioni duhet të raportojë rregullisht për zbatimin e planeve të veprimit, përveç raporteve vjetore të përparimit. Hapja dhe mbyllja e kapitujve të mëtutjeshëm duhet të varet nga përparimi thelbësor në këto fusha.
Bundestag rezervon të drejtën të ushtrojë të drejtën e tij të përgjithshme për të komentuar nën 8 Z EUZBBG, nëse konstaton se kushtet për hapjen e kapitujve negociues nuk janë përmbushur.Përshtati Faxweb.al
(M.Q/Faxweb.al)
