05:37 | 10/07/2025
Nuk ka rezultat
View All Result
FaxWeb
  • Faqja Kryesore
    • Kontakt
  • Politikë
  • Aktualitet
  • Ekonomi
  • Veç e jona
  • Kosova
  • Bota
  • Sport
  • ShowBiz
  • Emisione
  • Faqja Kryesore
    • Kontakt
  • Politikë
  • Aktualitet
  • Ekonomi
  • Veç e jona
  • Kosova
  • Bota
  • Sport
  • ShowBiz
  • Emisione
Nuk ka rezultat
View All Result
FaxWeb
Nuk ka rezultat
View All Result
Fillimi Aktualitet

Tërmetet? Jo vepër e Zotit, as e natyrës, por e njeriut të korruptuar!

10:12 | 07/01/2020
në Aktualitet, Flash, Te Fundit, Te Gjitha
0
Dëmet ndaj UT, Fuga: Kanë grabitur, plackitur dhe bërë fërtele si leckë të rrëzuar përdhé kështjellën universitare

Nga Artan Fuga

(Një sprovë epistemologjie në shërbim të studentëve të gazetarisë dhe për gazetarët e rinj…dhe për këdo tjetër të interesuar)

1. Pse tërmetet bien vetëm në zonat e populluara urbane?
2. Tërmetet i shkakton Zoti, Natyra, apo njeriu?
3. Përse të pasurit dhe të pushtetshmit e qyteteve nuk e ndjejnë tërmetin?
4. Përse kafshët dhe fiset e vjetra janë më të sigurta sesa njerëzit në qytet?
5. Përse njerëzit nuk largohen nga karakatinat e dëmtuara nga tërmeti duke rrezikuar jetët e tyre?
————
Si iu përvesh Rusoi Volterit lidhur me shkaqet e tërmetit të Lisbonës që me tre goditje disa minutëshe shkatërroi qytetin më 1 nëntor 1755?
Volteri shkroi poemën e tij të gjatë “Mbi Katastrofën e Lisbonës”, dhe ja dërgoi Rusoit për mendim.
Rusoi iu përgjigj ashpër me një letër të gjatë, ku këtu do të gjenden vetëm disa pasazhe domethënëse shqipëruar nga unë.
———–
Rusoi i shkruan Volterit në vitin 1756:

“Të gjitha rezervat e mia drejtohen pra kundër Poemës tuaj mbi katastrofën e Lisbonës sepse kisha pritur prej saj rezultate më të denja humanizmi sesa ato që ju kanë frymëzuar…

…Unë nuk shoh dot se ku mund t’a kërkoj gjetiu burimin e së keqes morale veçse te njeriu i lirë, në përsosmërinë e vet, megjithatë i korruptuar.

Kurse përsa iu përket dhimbjeve fizike, nëse pranojmë që materia e ndjeshme, por që nuk ndjen, është një kontradiktë logjike, sikurse më duket mua, dhimbjet fizike janë të paevitueshme në të gjitha ato sisteme ku bën pjesë njeriu; kështu që çështja në këtë rast nuk do të ishte fare se përse nuk është i lumtur njeriu në mënyrë të përkryer, por përse ai ekziston.

Për më tepër, sikurse e kam shpjeguar tashmë, me përjashtim të vdekjes, e cila në vetvete nuk është një gjë e keqe, nëse përjashtojmë parapërgatitjet e njeriut për të, përgatitje që e paraprijnë atë, shumica e dhimbjeve tona fizike vazhdojnë të mbeten vepra jonë.

Pa dalë jashtë temës së Lisbonës, pranojeni, përshembull, që nuk ka qenë fare Natyra ajo që i mblodhi atje njëzet mijë ndërtesa me nga gjashtë a shtatë kate; nëse banorët e këtij qyteti do të kishin qenë shpërndarë në mënyrë më të barabartë (në të gjithë territorin); do të kishin qenë strehuar në banesa të ndërtuara me materiale më të lehta, dëmi do të kishte qenë shumë herë më i pakët, ndoshta zero.

Gjithkush do t’ja kishte mbathur që me dridhjet e para të tokës, dhe gjithkënd do t’a kishim parë të nesërmen nja njëzet milje më larg, aq të gëzuar sikur të mos kishte ndodhur asgjë.

Mirëpo, duke qendruar me kokëfortësi përreth karakatinave të tyre, duke u rrezikuar nga lëkundje të tjera tërmeti, sepse ajo që do të braktisej aty vlen shumë më tepër sesa ajo që do të mund të merrej me vete, sa e sa fatkeqë vdiqën në këtë katastrofë sepse deshën të merrnin dikush veshjet e veta, dikush dokumentet e tij, dikush paratë që kishte mbledhur?

Ne dimë që statusi social (personi moral) te çdo njeri fizik është bërë një përmasë që i përket më pak sesa të gjitha të tjerat këtij njeriu, aq shumë saqë pothuajse nuk ja vlen t’a shpëtosh jetën e këtij njeriu kur ai ka humbur gjithçka tjetër.

Ju do të kishit dashur që tërmeti të kishte ndodhur më mirë në cep të ndonjë shkretëtire sesa ndodhi në Lisbonë. Mund edhe t’a imagjinojmë që tërmetet nuk ndodhin kështu në shkretëtirë, por le të mos e hapim fare këtë temë, sepse tërmetet nuk u shkaktojnë asnjë dëm të fuqishmëve të qytetit, të cilët janë edhe të vetmit njerëz që ne fusim në llogari.

Këta tërmete (në shkretëtira) u bëjnë po aq pak keq edhe kafshëve dhe fiseve të egra që banojnë të shpërhapura në këto vende të largëta, të cilët nuk kërcënohen as nga rëniet e çative, as nga shkrumbi prej zjarreve i shtëpive.

Por, çfarë do të thotë një privilegj i tillë?

Mos kjo do të na bënte të nxirrnim përfundimin që ligjet e botës duhet të ndryshojnë sipas tekeve tona?

Apo që Natyra duhet t’i nënshtrohet ligjeve juridike?

Apo që për ta ndaluar një tërmet të ndodhi në ndonjë vend, mjafton që atje të ndërtojmë një qytet?”

Etiketa: artan fuga
Pas

Ra dollapi dhe i mori jetën 2-vjeçarit, gjigandi suedez i mobiljeve paguan dëmshpërblimin marramendës

Para

Arrestohen dy palestinezë në Tiranë, pronarja e dyqanit bëri kallëzimin (Çfarë kishte ndodhur pas Vitit të Ri)

Para
VIDEO: Vjedhje spektakolare, zgjat vetëm 30 sekonda

Arrestohen dy palestinezë në Tiranë, pronarja e dyqanit bëri kallëzimin (Çfarë kishte ndodhur pas Vitit të Ri)

Discussion about this post

 



Të Fundit

Trump premton ulje tarifash për vendet afrikane, presidenti: Po e trajtojmë Afrikën më mirë se Kinën

SHBA vendos sanksione ndaj zyrtares së OKB-së, Francesca Albanese

CEO e X, Linda Yaccarino, jep dorëheqjen pas dy vitesh drejtimi të platformës së mediave sociale të Elon Musk

Shembet ura në Indi, të paktën 9 viktima

Nigerianët përballen me kufizime të reja të vizave për vizitorët në SHBA

Netanyahu: Izraeli nuk kërkon të zhvendosë banorët e Gazës, por i lejon ata të largohen nëse duan

Hamasi pranon lirimin e 10 pengjeve izraelite, por kërkon garanci të qarta për një marrëveshje armëpushimi

Merz i kërkon Francës t’i përmbahet ujdisë për projektin e përbashkët për avionë luftarakë

Trump pret në Shtëpinë e Bardhë liderë nga pesë vende afrikane: Fokus te biznesi dhe zhvillimi ekonomik

Fier/ Dënohet me 12 vite burg Ilir Nukaj, rrahu për vdekje 80-vjeçarin që nuk pranoi t’i shiste alkool

© Copyright 2025, Të Gjitha të Drejtat e Rezervuara, Dev by Techzero1.com.

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Faqja Kryesore
    • Kontakt
  • Politikë
  • Aktualitet
  • Ekonomi
  • Veç e jona
  • Kosova
  • Bota
  • Sport
  • ShowBiz
  • Emisione

© Copyright 2025, Të Gjitha të Drejtat e Rezervuara, Dev by Techzero1.com.