Vizita e kryeministrit Edi Rama në Izrael pak kohë më parë ka tërhequr vëmendjen e qeverisë iraniane dhe mediave në vend. Kështu vizita e kreut të qeverisë shqiptare në Iran është cilësuar si një qasje e re që Izraeli po kërkon të ketë në Shqipëri si një vend me popullësi muslimane. Irani e ka vënë theksin tek opozita iraniane në Tiranë MEK, të cilën e cilëson si një grup terrorist. Sipas Iranit MEK ka qenë në listën e grupimeve terroriste por me ndërhyrjen e SHBA-së u hoq nga ajo listë dhe u dërgua në Shqipëri duke u vendodur në një zonë rezidenciale të fortifikuar e që ruhet me polici private dhe jo vetëm.
Kështu marrëveshjen për vendosjen e grupimit MEK në Manzë të Durrësit gazetari Harun Karcic, i cili ka bërë dhe një shkrim të gjatë lidhur me këtë çështje e sheh më shumë si një marrëveshje mes Izraelit dhe SHBA-së. Ndërsa për vendin tonë shprehet se si një vend i dalë nga një diktaturë e gjatë komuniste shpreson që nëpërmjet marrëveshjeve të tilla të forcojë raportet me SHBA-në dhe të marrë një rol udhëheqës në rajon. Për t’u rikthyer sërish tek vizita e Ramës në Izrael, gazetari shkruan se vizita është organizuar nga miliarderi izraelit Alexander Machkevitch, i cili është dhe kryetar i Eurasian Resources Group, një nga prodhuesit më të mëdhenj globalë të metaleve dhe mineraleve thelbësore, që punëson rreth 80,000 njerëz. Ai shton se biznesmeni është dhe një mik i mirë i kryeministrit Rama.
SHKRIMI I PLOTË:
Në fund të muajit të kaluar, kryeministri shqiptar Edi Rama zhvilloi një vizitë tre-ditore të profilit të lartë në Izrael, ku u takua me kryeministrin izraelit Yair Lapid, Presidentin Isaac Herzog, Kryetarin e Knesset-it Mickey Levy, Ministrin e Financave Avigdor Lieberman dhe kreun e Izraelit. Drejtoria Kombëtare Kibernetike, Gaby Portnoy. Të dyja palët diskutuan për rritjen e bashkëpunimit të sigurisë, veçanërisht në sferën kibernetike, dhe organizimin e një samiti të liderëve ballkanikë në Izrael vitin e ardhshëm. Vizita e Ramës në Izrael erdhi pasi Shqipëria pretendoi se Irani ishte pas një serie sulmesh kibernetike në korrik dhe shtator që mbyllën përkohësisht shumë shërbime dhe faqe interneti të qeverisë shqiptare në internet. Rama dëboi edhe diplomatët iranianë nga vendi. Uashingtoni gjithashtu mbështeti vendimin e Tiranës për të ndërprerë lidhjet me Teheranin dhe sanksionoi Ministrinë e Inteligjencës së Iranit për rolin e saj të dyshuar në sulmet kibernetike. Teherani hodhi poshtë akuzat se ishte pas sulmeve kibernetike dhe akuzoi Shqipërinë për bashkëpunim në një fushatë amerikano-izraelite kundër Iranit. Në fakt, Irani dhe Shqipëria kanë qenë në mosmarrëveshje për vite me rradhë, që kur shteti ballkanik filloi të presë me kërkesë të Shteteve të Bashkuara anëtarë të grupit terrorist iranian në mërgim, Muxhahedinët e Popullit të Iranit, ose Mujahedeen-e-Khalq (MEK), në tokën e saj. Grupi ka pasur një prani në Shqipëri të paktën që nga viti 2013.
Duke u shndërruar në një grup të fshehtë, të ngjashëm me kultin, MEK jetoi në mërgim nën patronazhin e ish-presidentit irakian Saddam Hussein duke filluar nga vitet 1980 dhe u caktua si një “Organizatë e Huaj Terroriste” nga Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian, Kanadaja, Japonia dhe e Madhe. Britania për shkak të vrasjeve të supozuara të shtetasve amerikanë. Shtetet e Bashkuara e hoqën MEK-un nga lista terroriste në vitin 2003 pas pushtimit amerikan të Irakut dhe planifikuan në atë kohë të përdorin MEK-un në një përmbysje të mundshme të qeverisë iraniane (një plan i shprehur së fundi nga ish-këshilltari i sigurisë kombëtare të SHBA-së, John Bolton në 2018). Megjithatë, një plan i tillë nuk u realizua kurrë. Përmbysja e Huseinit dhe kaosi që pasoi në Irak kërkonte që grupi të gjente një vend të shenjtë dhe Shtetet e Bashkuara i kërkuan Shqipërisë të priste anëtarët e MEK.
Aktualisht, rreth 3,000 anëtarë të MEK vlerësohet të jetojnë në Kampin Ashraf-3 të Shqipërisë, një kompleks i fortifikuar shumë i mbrojtur nga siguria private shqiptare. Që nga viti 2013, MEK ka organizuar rregullisht ngjarje dhe samite në Shqipëri që kanë tërhequr republikanët konservatorë amerikanë, duke përfshirë ish-sekretarin e shtetit Mike Pompeo dhe ish-zëvendëspresidentin Mike Pence, ky i fundit nga të cilët mbajti një fjalim kryesor në një ngjarje në Shqipëri në qershor. Edhe sot, shumë republikanë dhe ndihmës të kongresit e shohin MEK-un si një zë të rëndësishëm që bën thirrje për ndryshimin e regjimit në Iran. Mediat shqiptare kanë raportuar edhe për kontakte mes ambasadës izraelite në Tiranë dhe përfaqësuesve të MEK. Së fundmi, në tetor, ambasadori izraelit në Shqipëri, Galit Peleg, me sa duket u takua me drejtuesen e MEK Maryam Rajavi gjatë udhëtimit të së parës në Shqipërinë e Jugut.
Këto kontakte janë ndjekur nga afër në Teheran.
Për arsye të dukshme, Irani nuk është i kënaqur me Shqipërinë për pritjen e MEK-ut, megjithëse Teherani priret t’ia hedhë shumicën e fajit Shteteve të Bashkuara. Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme iraniane Nasser Kanaani kritikoi Shtetet e Bashkuara për “detyrimin” e qeverisë shqiptare për të pritur MEK dhe për “trajnimin dhe pajisjen e tyre në teknologjinë kibernetike”. Grupi, tha ai, “ka shërbyer vazhdimisht dhe ende shërben si një mjet në duart e SHBA për të kryer akte terrori, sulme kibernetike dhe për të zhvilluar luftë psikosociale kundër qeverisë dhe kombit iranian”.
Kjo ngre pyetjen se përse Shqipëria do të tërhiqej vullnetarisht në një nga ngecjet më të tensionuara gjeopolitike në botë, ku përfshihen Shtetet e Bashkuara, Izraeli dhe Irani, duke rënë dakord të presë një grup kaq të diskutueshëm. Një numër analistësh shqiptarë më kanë thënë se ideja nuk ishte një nismë shqiptare, por një marrëveshje SHBA-Izraelite. Për të parafrazuar vargun tim të preferuar nga filmi i vitit 1997 ëag the Dog: ”Pse Shqipëria? … Pse jo?” Dhe qeveria shqiptare, e etur për të shfaqur kredencialet e saj properëndimore, shkoi me të.
Një ish-diktaturë komuniste që ndërpreu lidhjet me Bashkimin Sovjetik dhe Kinën e Mao Ce Dunit për të ecur në rrugën e saj, Shqipëria tani është një tjetër anëtare e NATO-s në një rajon të rrethuar nga vende anëtare të NATO-s. E etur për t’u dalluar si një aleat i palëkundur i SHBA-së, ajo shpesh ngatërrohet në çështje komplekse gjeopolitike larg brigjeve të saj nga të qenit i vetmi vend që pranon ujgurët nga burgu amerikan në Gjirin e Guantanamos, të cilët u pastruan nga akuzat terroriste, deri te pranimi i afro 4,000 afganëve. (kryesisht përkthyes dhe staf mbështetës i ushtrisë amerikane), për të pritur MEK-në – një qasje e politikës së jashtme e konsideruar frytdhënëse nga forcat kryesore politike në Shqipëri.
Analistët shqiptarë më kanë thënë se në këtë mënyrë Shqipëria shpreson të forcojë rolin e saj në rajon dhe marrëdhëniet e saj diplomatike me Shtetet e Bashkuara dhe Izraelin. Në vitin 2011, kryeministri i atëhershëm Sali Berisha e shpalli Iranin “një shtet nazist” dhe mbështeti Izraelin në Kombet e Bashkuara kundër përpjekjes palestineze për shtetësi. Atëherë, ashtu si sot, ideja për të hyrë në Shtetet e Bashkuara nëpërmjet Izraelit ishte sigurisht në mendjen e Ramës.
Nga ana e tij, qasja e Izraelit ndaj Ballkanit mund të përshtatet si një politikë klasike sigurimi: sigurimi i regjimit përtej kufijve të tij me bashkëpunim ushtarak dhe inteligjent, marrëveshje politike dhe shkëmbim të inteligjencës. Izraeli ka krijuar gradualisht dhe në mënyrë diskrete partneritete me vendet ballkanike si Rumania, Bullgaria, Shqipëria dhe Serbia. Investimet izraelite, si private ashtu edhe të lidhura me qeverinë, në Greqi dhe Serbi janë rritur, ashtu si edhe numri i turistëve izraelitë që vizitojnë rajonin, duke përfshirë arabët izraelitë që vizitojnë Bosnjën dhe Hercegovinën. Në të vërtetë, burimet izraelite më konfirmuan se personi që organizoi vizitën e fundit të Ramës në Izrael ishte Alexander Machkevitch, një biznesmen miliarder dhe kryetar i Eurasian Resources Group, një nga prodhuesit më të mëdhenj globalë të metaleve dhe mineraleve thelbësore, që punëson rreth 80,000 njerëz. Machkevitch është gjithashtu një shtetas izraelit dhe një mik i mirë i Ramës. Gjatë viteve të fundit, Izraeli është shfaqur gjithashtu si një nga mbështetësit kryesorë diplomatikë të Republikës Srpska shumë autonome të Bosnjës, ku Lieberman ka kultivuar një marrëdhënie të ngushtë pune me serbo-boshnjakun pro-rus të linjës së ashpër Milorad Dodik. Izraeli ka ushqyer gjithashtu lidhje ushtarake dhe diplomatike me Greqinë, Kroacinë dhe Maqedoninë. Në një nivel më diplomatik, ajo ka angazhuar shtetet e Ballkanit përmes Forumit Shtetëror të Krajovës, i cili mbledh së bashku krerët e qeverive nga Serbia, Rumania, Bullgaria dhe Greqia dhe fokusohet në përmirësimin e bashkëpunimit në infrastrukturë dhe energji.
Të kesh një prani diplomatike në Ballkan është joshëse për Izraelin. E vendosur midis Detit të Zi dhe Adriatikut, gjeografia e saj e vendos atë në udhëkryq midis rrugëve tregtare. Kroacia, Mali i Zi, Shqipëria dhe Greqia kanë të gjitha akses detar në Afrikën e Veriut dhe Lindjen e Mesme; Hungaria dhe Serbia lidhin Gadishullin Ballkanik me Evropën Qendrore; dhe Rumania dhe Bullgaria kanë dalje në Detin e Zi. Eksportet e lulëzuara të Turqisë të destinuara për në Bashkimin Evropian kalojnë të gjitha përmes Ballkanit, rruga më e shkurtër dhe më ekonomike. Kohët e fundit, kompania izraelite Elbit Systems hapi një shkollë fluturimi në qytetin jugor të Kalamatas që do të trajnojë pilotët grekë në misione luftarake.
Izraeli nuk është i vetmi lojtar i Lindjes së Mesme që bën hapa në Ballkan: Turqia, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Arabia Saudite kanë bërë sulme në të kaluarën, përveç Kinës dhe Rusisë. Ekspertët e sigurisë në rajon më kanë thënë se Izraeli po përpiqet të gjejë një vend për veten në një rajon që shihet si tabela e re e shahut në një garë të fuqive të mëdha. Duke parë nga një këndvështrim më i gjerë, Ballkani bie në “doktrinën periferike” të Izraelit strategjinë e tij për të larguar fqinjët arabë që konsiderohen armiqësore duke rritur sigurinë dhe lidhjet ekonomike me shtetet myslimane joarabe, duke përfshirë Ballkanin, Kaukazin dhe Azinë Qendrore. Kjo ishte një pikënisje në marrëdhëniet dhjetëvjeçare të Izraelit me Turqinë dhe Azerbajxhanin.
Ballkani po shfaqet qartë si një rajon i veçantë në të cilin Izraeli dëshiron të luajë një rol udhëheqës. Ajo po vendoset si lider në inovacionin e teknologjisë, sektorin e mbrojtjes dhe sigurinë kibernetike. Deri më tani, Izraeli ka arritur të krijojë një sistem marrëdhëniesh dypalëshe pune me Serbinë, Shqipërinë, Kroacinë dhe Kosovën. Në rastin e Shqipërisë, të tria palët fitojnë: Shqipëria merr mbështetjen e Izraelit përsa i përket inteligjencës dhe tregon besnikërinë e saj ndaj Uashingtonit; Izraeli krijon lidhje më të ngushta me një vend tjetër me shumicë myslimane joarabe në periferi të tij; dhe Shtetet e Bashkuara vazhdojnë të trajnojnë një grup në Shqipëri që politikisht dhe ushtarakisht kundërshton kryenemezën e tij një kartë që mund të tërhiqet nëse rrethanat e kërkojnë atë.
Marrë nga ‘Teheran Times’.
Discussion about this post