Samiti i Ballkanit Perëndimor Poznań/Konkluzionet
Më 5 korrik 2019, Polonia mirëpriti shefat e qeverisë të pjesëmarrësve të procesit të Berlinit, si dhe përfaqësues të Institucioneve Evropiane, Institucioneve Financiare Ndërkombëtare, OECD, Këshillit Rajonal të Bashkëpunimit (RCC), dhe Zyrës Rajonale të Bashkëpunimit për Rininë. Takimi i nivelit të lartë i Poznanit bazohet në Samitin e mëparshëm të Berlinit, Vjenës, Parisit, Triestes dhe Londrës në kuadrin e Procesit të Berlinit, si dhe Samiti i BE-së dhe Ballkanit Perëndimor në Sofje të vitit 2018.
Udhëheqësit ranë dakord se Procesi i Berlinit demonstron angazhimin e tyre për të arritur një stabilitet të sigurt dhe rajonin e begatë të Ballkanit Perëndimor. Ballkani Perëndimor është pjesë e Evropës: ndarja e vlerave të përbashkëta, të njëjtën histori, gjeografi e njëjtë, e njëjta trashëgimi kulturore dhe një e ardhme e përcaktuar nga mundësitë dhe sfidat e përbashkëta.
Udhëheqësit riafirmuan njëzëri mbështetje të qartë për perspektivën evropiane të Ballkanit Perëndimor. Në këtë kontekst, qeveria e Polonisë përsëriti bindjen e saj se e ardhmja e të gjithë rajonit është në Bashkimin Evropian. Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor, rikonfirmuan angazhimin e tyre për forcimin e sundimit të ligjit, të drejtat themelore dhe qeverisjen e mirë në rajon. Ata ranë dakord mbi rëndësinë e rajonit bashkëpunimit, marrëdhënieve të mira fqinjësore dhe pajtimit, të cilat janë thelbësore për rajonin progres në rrugën e saj evropiane. Ata gjithashtu u angazhuan për tejkalimin e vështirësive aktuale në rajon në mënyrë që të arrihet përparim substancial në fusha të tilla si integrimi ekonomik rajonal dhe lidhjes në dobi të qytetarëve dhe operatorëve ekonomikë.
EKONOMIA/ Integrimi Ekonomik Rajonal
Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor e kanë njohur rëndësinë e bashkëpunimit rajonal dhe riafirmuan angazhimin e tyre të fuqishëm në Zonën Ekonomike Rajonale, zbatimin e reformave që synojnë të sjellin prosperitet në rajon dhe forcimin e lidhjeve ekonomike midis Ballkanit Perëndimore. Ata mirëpritën arritjet e arritura në zbatimin e Planit Shumëvjeçar të Veprimit të Zonës Ekonomike Rajonale (MAP REA) dhe njohur vështirësitë e tanishme tregtare që kanë ndikuar plotësisht në kapacitetin e rajonit. Ata u angazhuan për të bërë përpjekjet e tyre më të mira për të kapërcyer këto vështirësi në mënyrë që të arrijnë prioritetet e përcaktuara për 2019/20 të përshkruara nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal (RCC) dhe CEFTA
Sekretariatet në secilën prej katër shtyllave.
Deklarata për njohjen e kualifikimeve të arsimit të lartë, i cili përcakton përpara një model automatik njohjeje për kualifikimet e arsimit të lartë dhe periudhat e studimit të shpenzuara jashtë vendit, është miratuar. Krerët e Ballkanit Perëndimor morën vesh se pavarësisht progresit të bërë, negociatat për njohjen reciproke të kualifikimeve profesionale nuk ishin të mundshme të përfundonin në kohë për Samitin e Poznanit dhe ata u angazhuan të punonin për të gjetur forma të përshtatshme për të siguruar shpërndarjen në kohë të rezultateve në këtë drejtim. Duke njohur rëndësinë e kërkimit dhe inovacionin për zhvillimin e ardhshëm të rajonit, udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor presin nisjen e qendrës rajonale të bashkëpunimit kërkimor për të mundësuar rrjetëzimin midis kërkuesve, duke përfshirë një hartë të infrastrukturës rajonale të kërkimit dhe përfundimin e protokolleve rajonale të qasjes së hapur të infrastrukturës kërkimore në kohë për Samitin e ardhshëm.
Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor ritheksuan rëndësinë e bashkëpunimit rajonal në investime politike dhe mirëpritën miratimin dhe zbatimin e Planeve të Veprimit Individual të Reformës në linjë me axhendën rajonale të reformës së investimeve. Deklarata e Politikës së Përbashkët Ministrore ndaj zhvillimin e standardeve rajonale të pranueshme për negocimin e Marrëveshjeve Ndërkombëtare të Investimeve, në përputhje me kuadrin e politikave të investimeve dhe standardet e BE-së.
Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor u angazhuan për të intensifikuar përpjekjet e bashkëpunimit rajonal në fushën e diversifikimin e tregjeve financiare, me fokus në tregjet e kapitalit që kanë për qëllim zgjerimin e aksesit financave në Ballkanin Perëndimor. Ata gjithashtu përshëndetën nismën e Bankës Botërore për të hartuar diagnostifikimin e tregjeve financiare të Ballkanit Perëndimor. Ata u njohën me përgatitjen e udhëzimeve praktike për zhvillimin e tregjeve të kapitalit dhe marrëveshjjen për të replikuar dhe përshtatur udhëzime praktike për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor.
Në lidhje me ekonominë dixhitale dhe zhvillimin e shoqërisë, Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor rikonfirmuan angazhimin e tyre ndaj qëllimeve të përcaktuara në Axhendën Dixhitale për Ballkanin Perëndimor dhe të Shqipërisë Zona Ekonomike Rajonale. Ata miratuan konkluzionet nga Samiti Dixhital i Ballkanit Perëndimor, mbajtur në Beograd më 4-5 prill 2019, dhe veçanërisht e mirëpriti hyrjen në fuqi të Marrëveshja e Re Roaming Rajonale, e cila solli çmime më të ulëta për roaming mes gjashtë perëndimorëve Partnerë në Ballkan. Kjo marrëveshje është një shembull i qartë se si bashkëpunimi rajonal mund të sjellë përfitime konkrete për qytetarët dhe bizneset e rajonit. Ata premtuan mbështetjen e tyre për të organizuar Samitin Dixhital 2020 në Shqipëri, që do të bashkëorganizohet nga rajoni, Komisioni Evropian , RCC dhe përfaqësuesit e biznesit.
Krerët e Ballkanit Perëndimor mirëpritën fillimin e suksesshëm të zbatimit të Shtojcave Protokolli 5 (AP5) mbi Lehtësimin e Tregtisë për të mbështetur tregtinë më të shpejtë, më të lehtë dhe më pak të kushtueshme. Ata morën vesh të vendimit të rënë dakord për njohjen reciproke të programit të Operatorit të Autorizuar Ekonomik. Ata përshëndetën marrëveshjen për afatin kohor për përgatitjen e Strategjisë së Përbashkët të Menaxhimit të Rrezikut. Ata vlerësuan zbatimin e rregullave të rishikuara të origjinës, që lejojnë kumulimin e plotë dhe regjimi i rikthimit të detyrimeve nga data 1 korrik 2019 dhe zbatimi i SEED +.
Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor morën në konsideratë konkluzionet e raportit lidhur me harmonizimin e tarifave doganore të palëve me EU CET. Krerët e Ballkanit Perëndimor mirëpritën marrëveshjen për një tekst të Protokollit Shtesë të CEFTA-s 6 në Tregtinë e Shërbimeve dhe u bëri thirrje partive të mbetura të CEFTA-s për të përfunduar procesin e brendshëm procedurat për miratimin e tij. Ata kërkuan një miratim të shpejtë të këtij protokolli shtesë. Ata vlerësuan ngritjen e Pikave të Kontaktit për shërbimet brenda Palëve.
Krerët e Ballkanit Perëndimor mbështetën punën e investuar në bashkëpunim në statistikat e tregtisë. ata mori parasysh punën për identifikimin e barrierave rregullatore në tregtinë elektronike dhe ftoi palët për ti adresuar ato në mënyrë efektive. Ata e kuptuan rëndësinë e ndërmarrjes së negociatave të CEFTA-s Protokolli Shtesë 7 mbi Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve Tregtare. Ata përgëzuan Sekretariatin e CEFTA-s për duke kontribuar në dialogun efektiv publik-privat falë nënshkrimit të një memorandumi mirëkuptimi me Forumin e Investimeve të Odës WB6.
Krerët e Ballkanit Perëndimor vunë në dukje se pavarësisht rikuperimit të mirë ekonomik në rajon, situata e tregut mbetet sfiduese, me një ritëm të ngadaltë të krijimit të vendeve të punës dhe papunësisë të mbetur të lartë, në veçanti tek të rinjtë, gratë dhe grupet e margjinalizuara. Ata ranë dakord që një politikë arsimore e cila i përgjigjet kërkesave të ekonomive gjithëpërfshirëse në rajon mbetet një prioritet i rëndësishëm, ashtu si bashkëpunimi ndërmjet arsimit dhe aftësimit profesional dhe atij të sektorit privat. Të rinjtë e rajonit duhet të jenë më të pajisur me një gamë të gjerë aftësish, nga ato bazë aftësi për ndërmarrësi dhe aftësi të buta.
Kjo mund të arrihet përmes një të mësuari të përmirësuar gjatë gjithë jetës së ekosistemit duke filluar nga edukimi i hershëm i fëmijërisë tek të mësuarit e të rriturve dhe një qeverisje e përbashkët midis sistemeve të arsimit dhe botës së punës në mënyrë që të përfshihet sektori privat në dizajn e skemave të trajnimit dhe praktikës. Udhëheqësit ranë dakord që nevojat e aftësive të ardhshme duhet të jenë të parashikuara për të trajnuar të rinjtë e sotëm sipas kërkesave të tregut të punës e së nesërmes. Pa këtë parashikim, mospërputhjet e aftësive, papunësia, papunësia dhe përfshirja sociale do të jetë burim në rritje i shqetësimeve.
Sipërmarrja Sociale
Udhëheqësit pranuan se ndërmarrjet e ekonomisë sociale shpesh vuajnë nga mungesa e dukshmërisë dhe njohja në Ballkanin Perëndimor. Ata mirëpritën mbështetjen e ofruar nga evropianët .Komisioni për ngritjen e vetëdijes dhe veprimeve të politikave në pesë shtyllat që përfshijnë sektorin nevojat: qasja në financa, qasja në tregje, kushtet kornizë, risitë sociale dhe dimension ndërkombëtar. Zhvillimi i ekonomisë sociale dhe sipërmarrjes sociale është një duke premtuar rrugë për Ballkanin Perëndimor dhe përfaqëson një fushë me interes të përbashkët ku reformat kombinuar me financimin e përkushtuar mund të mundësojë një ekosistem të begatë për ekonominë sociale. Liderët përshëndetën skemën e Garancisë së Rinisë prej 10 milion euro të nisur nga Komisioni së bashku me Fondin Evropian të Investimeve në fillim të vitit 2019. Skema do të mbështesë punësimin e të rinjve në Ballkanin Perëndimor dhe pritet të nxisë investime prej së paku 60 euro milion për të rinjtë në rajon për të forcuar kapacitetin e tyre sipërmarrës dhe për të siguruar mundësi pune
Investimet në sektorin privat dhe qasja e SME-ve në financa Udhëheqësit e njohën nevojën për një sektor të shëndetshëm privat për të arritur një potencial të plotë të Rajon. Prandaj, Udhëheqësit riafirmuan angazhimin e tyre të plotë për të mbështetur sektorin privat zhvillimin duke përdorur një instrumentbox duke filluar nga lehtësimi i qasjes në financa për të përmirësuar kapacitetin sipërmarrës. NVM-të në veçanti janë aktorë kryesorë për një ekonomi të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse rritje e cila kërkon mbështetje të vazhdueshme. Udhëheqësit morën parasysh se kontributi i BE-së në zhvillimin e sektorit privat në rajonin e EUR 320 milionë që nga viti 2005 përmes Ndërmarrjes për Zhvillim dhe Inovacion (WB EDIF), Fondi Europian për Europën Juglindore (EFSE) dhe Fondi për Gjelbërimin për Rritje (GGF) kanë krijuar kapital privat prej rreth 3.7 miliardë euro për të rritur kompanitë nëpër kufij, për të krijuar vende pune dhe për të promovuar pastrimin teknologji të shpërndara në më shumë se 100 000 kredi. Për të përforcuar këto përpjekje, Komisioni Evropian po zbaton një shtesë prej 150 milion euro Garancisë, e cila do të ndahet plotësisht përmes një Thirrje për Projektet më vonë këtë vit.
Kjo do të hapë mundësi shtesë për turma-në kapital privat për sektorët e SME-ve të dobësuar si bujqësia, tregtia dhe digjitalizimi ose për investimet e gjelbra nga familjet dhe komunat.
Forumi i Biznesit i Ballkanit Perëndimor
Liderët përshëndetën rezultatet e Forumit të Biznesit që shoqëroi Samitin.
Zhvillimi ekonomik i Ballkanit Perëndimor, i lehtësuar nga iniciativat e integrimit rajonal dhe agjenda e Lidhjes, mbështetet në fund të fundit në supet e komunitetit të biznesit. Kjo ngjarje, organizuar në një format të hapur dhe duke grumbulluar sipërmarrës që përfaqësojnë tërësinë e pjesëmarrjes partnerët dhe sektorët e ekonomisë, lidhjet e përforcuara në industri të rëndësishme, duke krijuar vlerë evropiane zinxhire. Forumi i Biznesit i Ballkanit Perëndimor shërbeu si një platformë për një diskutim publik mes qeverive, bizneseve dhe shoqërisë civile mbi çështjet kryesore që përballet ekonomia: energjia tranzicioni, zhvillimi i infrastrukturës së transportit, financimi i sipërmarrjes, dixhitalizimi ekonomia si dhe arsimi dhe aftësimi profesional, dhe sipërmarrja sociale. Grupi i ndryshëm e zërave nga sektori publik dhe privat mundësoi një debat të hapur dhe të ndershëm për të tashmen sfidat dhe rrugët përpara
Pjesëmarrësit përgëzuan përpjekjet e CIF WB6 për tejkalimin e barrierave ekzistuese brenda rajonit te komunitetit te biznesit, duke promovuar rajonin si një destinacion unik investimi dhe nga duke demonstruar rëndësinë e bashkëpunimit rajonal si një parakusht për qëndrueshmëri zhvillimin dhe prosperitetin e përgjithshëm.
Ministri i Investimeve dhe Zhvillimi Ekonomik, duke përmbledhur rezultatet e Forumit të Qyteteve dhe Rajoneve, theksoi një rol të rëndësishëm të qeverive lokale si një aktor kyç i Procesit të Berlinit. Udhëheqësit gjithashtu rikonfirmuan vullnetin e tyre për të mbështetur transformimin ekonomik të Ballkanit Perëndimor përmes krijimin e strategjive të specializimit të zgjuar dhe partneriteteve publike-private për nxitjen e konkurrencën dhe inovacionin në rajon. Ata gjithashtu ranë dakord për të bërë një përdorim më efikas të BE-së strategjive makro-rajonale – si një instrument i integruar i bashkëpunimit mes shteteve anëtare dhe pjesëmarrësit jashtë BE-së, dhe apelojnë për bashkëpunim më të ngushtë me autoritetet lokale dhe rajonale organizatave nën Procesin e Berlinit.
Udhëheqësit miratuan “Deklaratën mbi Tranzicionin e Energjisë së Pastër në Ballkanin Perëndimor” nënshkruar nga Ministrat e Energjisë dhe të Mjedisit të Ballkanit Perëndimor në Podgoricë më 21 shkurt 2019. Kjo konfirmon vullnetin e tyre për t’u bashkuar sa më shpejt me energjinë dhe klimën e BE-së dhe politikat mjedisore, si dhe objektivat afatgjata të marrëveshjes së Parisit për të kontribuar në mirëqenien e qytetarëve dhe zhvillimin e qëndrueshëm të rajonit. Në këtë perspektivë.
Udhëheqësit synojnë të punojnë së bashku në nisjen e një Axhendë ambicioze të Gjelbër, për të kontribuar në përpjekjet e BE-së në luftën kundër ndryshimeve klimatike, mbrojtjen e mjedisit dhe zhbllokimin e ekonomisë. Udhëheqësit konfirmuan gatishmërinë për të kontribuar në mënyrë domethënëse në një axhendë të tillë, e cila mund të paraqitet në Samitin e ardhshëm të BE-së në Ballkan, që do të mbahet nga Kroacia në maj 2020.
Integrimi i Romëve
Krerët e Ballkanit Perëndimor e pranuan nevojën për një angazhim të përbashkët për të rritur përpjekjet në Kosovë duke integruar popullsinë rome, si një nga grupet më të rrezikuara në shoqëritë e rajonit. Ata ranë dakord se prosperiteti ekonomik i rajonit duhet të shkojë krah për krah me social të qëndrueshëm perspektivat e përfshirjes. Prandaj, Liderët e Ballkanit Perëndimor miratuan deklaratën për romët Integrimi. Ata u zotuan të ndërmarrin hapat e nevojshëm për të arritur, deri në datën e pranimit, angazhimet konkrete të ndërmarra për integrimin e romëve në fushat e punësimit, strehimi, arsimi, shëndetësia, regjistrimi civil dhe mosdiskriminimi. Ata gjithashtu ranë dakord të rishikojnë përparimin e arritur në arritjen e tyre në kuadër të samiteve të ardhshme të liderëve të Ballkanit Perëndimor. Lidhshmëria është një nxitës për rritje dhe vende pune, ndihmon në tërheqjen e investimeve dhe duke krijuar lidhje dhe mundësitë për bizneset dhe qytetarët gjithashtu përmirësojnë konkurrueshmërinë e rajonit, gjithashtu duke sjellë njerëzit dhe ekonomitë më afër së bashku në rajon dhe me BE-në përmirësohet marrëdhëniet fqinjësore. Udhëheqësit theksuan nevojën për të promovuar gjithëpërfshirëse, të qëndrueshme dhe lidhjet e bazuara në rregulla në funksion të ofrimit të infrastrukturës cilësore për Ballkanin Perëndimor përmes duke mobilizuar burimet e duhura. Ata nënvizuan rolin kyç të Investimeve të Ballkanit Perëndimor Kuadri për identifikimin e projekteve konkrete që do të financohen dhe rritjen e sinergjive midis Institucionet ndërkombëtare dhe evropiane si dhe Ballkani Perëndimor në fushën e qëndrueshmërisë lidhjes.
Projektet e investimit të trasnportit
Udhëheqësit u angazhuan për të përmirësuar lidhjen e infrastrukturës thelbësore të transportit dhe energjisë dhe rrjeteve digjitale, pasi ajo nuk është vetëm jetike për qytetarët dhe ekonomitë, por gjithashtu rrit stabilitetin politik dhe zhvillimin socio-ekonomik. Udhëheqësit ranë dakord për të shtuar 8 lidhje të reja projekte investimi me një vlerë totale investimi prej mbi 700 milionë euro. Këto investime do të do të financohen nga 180 milionë euro bashkëfinancim nga Bashkimi Evropian dhe bilanci i BE-së nëpërmjet huave nga BEI, BERZH dhe KfW, të plotësuara nga fondet kombëtare. Mbështetja e projekteve të reja sjell financimin total të infrastrukturës së lidhjes në kuadrin e Axhendës së Lidhjes që nga viti 2015 në më shumë se 880 milionë euro në grantet e BE-së për gjithsej 39 projekte me kosto investimi prej më shumë se 3.2 miliardë euro.
Udhëheqësit konfirmuan se zbatimi i 8 investimeve të reja dhe 31 të miratuara tashmë në shkallë të gjerë të infrastrukturës mbeten një pikë kyçe në Agjendën e tyre dhe ata do të bëjnë përpjekjet e tyre më të mira për të lehtësuar përparimin dhe shpërndarjen e punimeve aktuale të investimeve. Udhëheqësit ranë dakord mbi nevojën për të përparuar në zbatimi i masave të reformës së lidhjes për të siguruar këtë investim masiv maksimumin dhe kthimin e qëndrueshëm. transport.
Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor miratuan dhe u angazhuan për të zbatuar prioritetet e politikave të identifikuara nga Komuniteti i Transportit për periudhën 2019-2020, me qëllim të përmirësimit të mobilitetit të personave dhe mallrave në Ballkanin Perëndimor. Këto prioritete përfshijnë një grup të parë të veprimeve kyçe për të të zbatojë një strategji rajonale hekurudhore, promovimin e rrugëve më të sigurta, si dhe lehtësimin e transportit. Palët kanë mirëpritur nënshkrimin e marrëveshjes për Sekretariatin e Përhershëm të Komunitetit të Transportit dhe operacionalizimin e tij të mëvonshëm nga 6 maji.
Hyrja në fuqi e kornizës TCT lehtëson zhvillimin e një qasjeje gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme për politikën e transportit që promovon lëvizjen rajonale, transportin e emetimeve të ulëta dhe përfshirjen. Palët kanë përsëritur mbështetjen e tyre për miratimin e planifikuar të Planit Rajonal të Veprimit në Hekurudhë deri në fund të vitit 2019 dhe veprat e mëpasshme në zhvillimin e strategjisë rajonale hekurudhore në Ballkanin Perëndimor. Palët kanë nënvizuar rolin e Lehtësimit të Transportit në zhvillimin e zinxhirëve të furnizimit rajonal dhe sinergjive tregtare dhe përshëndeti projektin e Lehtësimit të Transportit dhe Tregtisë të iniciuar nga Bota Banka, duke plotësuar rolin e përpjekjeve kombëtare dhe teknike të Komisionit Evropian ndihmë (CONNECTA).
Liderët përshëndetën synimin e BE-së për të ofruar në vitin 2019 dhe 2020 një ndihmë financiare për të dizajnuar përmirësime konkrete për të hequr pjesët rrugore me rrezik të lartë në rrjetin TEN-T në juglindje te Evropës dhe në përmirësimin e efikasitetit të operacioneve dhe cilësisë së infrastrukturës dhe kufitare / pikat e kalimit të përbashkët.
Energjia dhe transporti
Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor konfirmuan angazhimin e tyre për të marrë të gjitha të masat e nevojshme për të përshpejtuar transpozimin e qetë dhe zbatimin e acquis nën Komuniteti i Transportit. Në këtë kuadër, partnerët e Ballkanit Perëndimor shpresojnë të punojnë me Sekretariatin e përhershëm – kur është plotësisht operacional – për të arritur këtë angazhim. Ata ranë dakord që përfundimi urgjent i Masave të Reformimit të Lidhjes për të krijuar organizuar dhe bashkuar tregjet e energjisë elektrike në rajon me qëllim të integrimit të tyre tregu i brendshëm i energjisë elektrike në BE është i një rëndësie të madhe.
Diskutimet theksuan me tej rëndësinë e përpjekjeve për dekarbonizimin e sistemit energjetik deri në vitin 2050.
Lidhshmëria digjitale
Krerët e Ballkanit Perëndimor gjithashtu e mirëpresin mbështetjen e Komisionit Evropian në fushën e cybersecurity dhe broadband zhvillimit dhe janë të angazhuar për të rritur kapacitetet e përgjithshme në këto fusha të rëndësishme për lidhjen në rajon. Udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor gjithashtu miratuan parimet e Deklaratës së Talinës për qeverisjen elektronike dhe përshëndeti ftesën e BE-së për t’u bashkuar me një numri i iniciativave digjitale evropiane si Trupi i Rregullatorëve Evropianë për Elektronikë Komunikimet (BEREC) dhe Rrjetin e Zyrave të Kompetencave në Shpejtësi. PËRDORIMI I PERSONAVE ME NJERËZ. Krerët e Ballkanit Perëndimor riafirmuan rolin thelbësor të shoqërisë civile në ndërtimin e pjesëmarrjes demokracitë që Ballkani Perëndimor po përpiqen të bëhen dhe të përkushtuar të jenë vigjilentë kundër çdo kërcënim për të zmbrapsur dhe zvogëluar hapësirën për gëzimin e të drejtave qytetare siç shprehet në kornizat ligjore të rajonit.
Forumi i Shoqërisë Civile në Ballkanin Perëndimor, që u zhvillua në Tiranë më 16 dhe 17 prill. Udhëheqësit riafirmuan rolin e integrimit të shoqërive dhe bashkëpunimit kulturor në nxitjen e tyre bashkëpunimit rajonal dhe marrëdhënieve të mira fqinjësore. Forumi Think Tank dhe Forumi i Shoqërisë Civile Udhëheqësit e mirëpritën faktin se përfshihej edhe komuniteti i ekspertëve nga Ballkani Perëndimor një mënyrë të strukturuar në përgatitjen e Samitit. Roli i joqeveritetit organizimi si partnerë për qeverinë në krijimin e politikave që lidhen me të mirën publike ka qenë njohur. Udhëheqësit konfirmuan mbështetjen për zhvillimin e bashkëpunimit rajonal midis ekspertëve grupeve për të rritur kapacitetet e tyre dhe për të përpunuar propozimet e përbashkëta të zgjidhjeve vendimtareme problemet e rajonit. Forumi Rajonal Think Tank në Shkup, i cili u parapri nga tryeza të rrumbullakëta në të gjithë Ballkanin Perëndimor kryeqytetet, dhe Forumi Think Tank në Poznań rekomandoi që roli i bashkësive lokale në Procesi i Berlinit dhe integrimi evropian duhet të forcohet përmes zhvillimit të tyre administrative dhe financiare.
Forumi i Think Tank-it kërkoi mbështetje të fortë të të gjitha palëve të interesuara pasi strukturat rajonale dhe bashkëpunimi rajonal varen krejtësisht nga gjendja dypalëshe marrëdhëniet në rajon dhe rekomandohet që formati të vazhdojë. Liderët e përshëndetën dialogun intensiv mes Ministrave dhe përfaqësuesve të Shoqërisë Civile Organizata, OJQ të ndryshme dhe think-tanke gjatë muajve që i paraprinë Samitit të Poznań, që ka kulmuan në Forumin e Shoqërisë Civile dhe në Forumin e Biznesit më 4 korrik.
Gjatë paneleve të shumta u diskutuan çështjet e mëposhtme, shpesh me pjesëmarrjen e ministrave dhe politikëbërësve: zhvillimi i sektorit të tretë dhe përfshirja e tij në bashkëpunimin me qeveritë lokale, por edhe në nevojat dhe pritjet e të rinjve duke përfshirë aftësitë e tyre dhe kapacitetet në tregun modern të punës, mënyrat në të cilat mund të jenë kapacitetet e tyre sipërmarrëse forcuar, se si mjedisi dhe politikat klimatike ndikojnë në rritjen ekonomike dhe transformimin e sektorëve të energjisë, si teknologjitë e reja, por edhe risitë sociale mund të jenë më së shumti mbështetur në mënyrë efikase nga politikat publike se si të trajtohen sfidat si: antikorrupsioni, dezinformimi dhe kërcënimet hibride për demokracinë, bashkëpunimin kulturor, pajtimin dhe sferat e reja të bashkëpunimit në mes të qeverive. Udhëheqësit ranë dakord që konsultimet e tilla me qytetarët dhe përfaqësuesit e sektorit të tretë po e bëjnë Procesin e Berlinit më të rëndësishëm për integrimin e rajon dhe perspektiva e integrimit me BE.
Të rinjtë
Udhëheqësit riafirmuan rëndësinë e të rinjve për të ardhmen e Ballkanit Perëndimor dhe nevoja për të trajtuar ikjen e trurit. Ata mbeten të shqetësuar për mungesën e vazhdueshme të mundësive për të rinjtë në rajon. Ata ranë dakord që përpjekjet në rritje janë të nevojshme për të siguruar mundësitë për të rinjtë që do të inkurajojnë pjesëmarrjen dhe sipërmarrjen, modernizohen edukimin, rritjen e aftësive specifike të punës dhe mundësitë e punësimit, dhe inkurajimin e qarkullimit të trurit dhe përfshirjen sociale dhe ekonomike.
Pjesëmarrësit morën parasysh mirë konkluzionet dhe rekomandimet kryesore të Forumit Rinor nën kujdesin e Presidencës rumune të Këshillit të Bashkimit Evropian “Si të bëhet më mirë përgjigjuni aspiratave evropiane të brezave të rinj në Ballkanin Perëndimor “, që u mbajt në Bukuresht më 28 dhe 29 maj 2019 (shih Aneksin).
Udhëheqësit vlerësuan përparimin e bërë nga Zyra Rajonale e Bashkëpunimit Rinor dhe rikonfirmuan mbështetjen e tyre për RYCO. Ata duartrokiti mundësitë që RYCO krijoi bashkëpunimi dhe lëvizshmëria e të rinjve në rajon, duke përshëndetur nisjen e Perëndimit
Laboratori rinor Ballkanik (WB6 Lab), një inkubator rajonal për sipërmarrjen sociale dhe inovacionin i dedikuar udhëheqësve të rinj.
Shkencë
Liderët përshëndetën rekomandimet e Konferencës së Përbashkët të Shkencës së Procesit të 5-të të Berlinit mbajtur në maj në Shoqërinë Mbretërore në Londër mbi përgjegjësinë shoqërore të shkencës, veçanërisht kur ajo vjen në rolin proaktiv të edukimit dhe bashkëpunimit shkencor në formimin e pajtimit, mirë marrëdhëniet fqinjësore dhe dialogun ndër-shoqëror në Evropën Juglindore. Partitë pranuan rëndësine e komunikimit të paanshëm të fakteve shkencore në epokën dixhitale. Ata miratuan krijimin e mekanizmave për dhënien e këshillave shkencore në hartimin e politikave publike dhe në marrjen e vendimeve në nivel kombëtar. Palët pranuan angazhimin e organizatave të arsimit te lartë, kërkimin dhe inovacionin për të avancuar reformat brenda vendit në konvergjencë me BE
Standardet.
Ata përforcuan angazhimin e komunitetit shkencor për të ndërmarrë hapat e nevojshme për realizimin në Trieste të Fondacionit të Kërkimit për Ballkanin Perëndimor (WBRF), siç është vendosur në takimin e vitit 2017 në Trieste i Ballkanit Perëndimor. Nevoja për të trajtuar ikjen e trurit nga Ballkani Perëndimor nga masat e qarkullimit të trurit dhe fitimit të trurit siç parashikohet nga koncepti WBRF, është vazhdimisht
Akute.
Udhëheqësit e mirëpritën njoftimin e bërë nga Akademia polake e Shkencave për të mbajtur ne te ardhmen Konferencen e përbashkët te Shkencës së Procesit të Berlinit në vitin 2020, duke përfshirë debatin shkencor më të vjetër mbi temat e ardhshme (mjedisi, qëndrueshmëria, energjia, transformimi digjital) dhe shkëmbimi midis shkencëtarëve të rinj. Pjesëmarrësit dëshmuan nënshkrimin e Kornizës së Memorandumit të Bashkëpunimit në Lindjen e Jugut Instituti Ndërkombëtar Europian për Teknologjitë e Qëndrueshme në Samit.
\MARRËDHËNIET E MIRA TË KUFIZUARA
Duke kujtuar angazhimet e Qeverive të Ballkanit Perëndimor në Samitin e Vjenës në 2015 dhe Deklaratën e Përbashkët për Bashkëpunimin Rajonal dhe Marrëdhëniet e Fqinjësisë së Mirë në Kosovë Korniza e Procesit të Berlinit nënshkruar nga Udhëheqësit në Londër në 2018, pjesëmarrësit mirëpritën Raport Progresin në zhvillimin e marrëdhënieve të mira fqinjësore. Pjesëmarrësit rikonfirmuan angazhimet dhe praktikat e mira të diskutuara në Takimet e Ministrave të Jashtëm të Procesit të Berlinit më 12 Prill dhe 4 Korrik 2019, dhe në seminaret e bursave të Procesit të Berlinit në Vjenë më 16 nëntor 2018 dhe në Shkup më 28 mars 2019.
Pjesëmarrësit theksuan rëndësinë e vazhdimit zbatimit te Traktatit për Miqësinë, Bashkëpunimin dhe Marrëdhëniet e Fqinjësisë së Mirë ndërmjet Republika e Bullgarisë dhe Republika e Maqedonisë Veriore, marrëveshja historike e Prespës midis Republikës së Greqisë dhe Republikës së Maqedonisë Veriore. Pjesëmarrësit kujtuan angazhime për të dyfishuar përpjekjet për të zhvilluar marrëdhënie të mira fqinjësore dhe për të zgjidhur shquar 9 çështjet bilaterale, në përputhje me aspiratat e rajonit për në BE. Shembuj të mirë, siç është Mali i Zi, angazhimi për zgjidhjen e mëtejshme të çështjeve bilaterale të kufirit, u përgëzuan. Udhëheqësit e mirëpritën Oferta e Sarajevës për të pritur aksionet e ardhshme të Procesit të Berlinit dhe ofertën e Prishtinës për të pritur të dytin përparimin e Samitit 2020
ÇËSHTJET BILATERALE TË PAJTIMIT TË LIRË
Udhëheqësit vunë në dukje se pas deklaratave politike të bëra në samitin e Londrës, ka pasur disa përparime, megjithëse niveli i ulët. Diskutimet në Poznan treguan nevojën për të punuar seriozisht në zbatimin e këtyre angazhimeve dhe për të gjetur zgjidhje të pranueshme, të detyrueshme dhe të qëndrueshme për të gjitha palët e përfshira, të dhëna ndikimin negativ në rajon dhe në qytetarët e saj për të mos bërë kështu. Çështjet dypalëshe vazhdojnë të veprojnë si një zvarritese te progresit ne rajon dhe janë një pengesë për zhvillimin e bashkëpunimit më të mirë në të gjitha fusha.
Trashëgimia e së kaluarës krijon veçanërisht një ndjenjë akute të padrejtësisë ndaj viktimave ende në kërkim për drejtësi dhe ndarje të thella midis fqinjëve dhe komuniteteve. Nevojiten veprime në të gjitha nivelet në të gjithë rajonin për të reduktuar këto pengesa dhe për të zhvilluar një proces të ndërtimit të besimit dhe pajtimi për të çliruar plotësisht potencialin e saj. Në këtë kontekst, promovimi i kulturës dhe ndër-kulturor dialogu janë shtytësit kryesorë për mirëkuptim reciprok dhe për zhvillimin socio-ekonomik, pra duke ushqyer drejtpërdrejt marrëdhëniet paqësore në Ballkanin Perëndimor. Pjesëmarrësit e nënvizuan angazhim për pajtim, duke përfshirë edhe nismën e KOMRA-së. Personat e Zhdukur Pjesëmarrësit kujtuan Deklaratën e Përbashkët për Personat e Zhdukur në Kuadrin e Procesit të Berlinit, nënshkruar në Londër në vitin 2018. Ata e mirëpritën faktin se Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara më 11 Qershor 2019 miratoi rezolutën 2474 (2019) për personat e zhdukur. Pjesëmarrësit e mirëpritën nënshkrimin e një Plan Kornizë në Hagë më 6 nëntor 2018 dhe krijimin e personave të zhdukur Grupi (MPG) përbëhet nga përfaqësues të institucioneve vendase përgjegjëse për personat e zhdukur në Beograd, Podgoricë, Prishtinë, Sarajevë dhe Zagreb. Pjesëmarrësit e mirëpritën Raportin Vjetor të MPG, lavdëroi progresin e deritanishëm për të rritur bashkëpunimin dhe për të rritur efektivitetin në kontabilitet personave të zhdukur, dhe dukej përpara për përparim të mëtejshëm, duke përfshirë shkëmbimet e mëtejshme të informacionit mbi varret e mundshme dhe gërmimet, nisjen e një baze të dhënash publike rajonale, dhe më tej përditësime për përfaqësuesit e familjeve të të zhdukurve. Pjesëmarrësit pranuan nevojën për të të intensifikojë përpjekjet për të gjetur dhe / ose identifikuar rastet e mbetura dhe rëndësinë e sjelljes së mbylljes për të mbijetuar anëtarët e familjes. Ata mezi prisnin raportimin e progresit të ardhshëm, duke përfshirë edhe në të ardhmen Samiti i Procesit të Berlinit.
Krimet e Luftës Pjesëmarrësit kujtuan Deklaratën e Përbashkët mbi Krimet e Luftës në Kuadrin e Procesit të Berlinit, të nënshkruar nga Udhëheqësit e Procesit të Berlinit në Samitin e Londrës në 2018, i cili e njohu urgjencën mosndëshkimit përfundimtar dhe tejkalimin e trashëgimisë së së kaluarës. Pjesëmarrësit riafirmuan rëndësinë e tyre duke njohur dhe respektuar vendimet e gjykatave ndërkombëtare dhe vendore për krimet e luftës, duke e mohuar urrejtjen fjalimin dhe lavdërimin e kriminelëve të luftës, duke mbështetur prokurorët e brendshëm në sjelljen e tyre autorët e drejtësisë, mbështetjen e viktimave dhe adresimin e stigmës, si dhe forcimin e bashkëpunimit me mekanizmin ndërkombëtar të mbetur të KB për Tribunalet Penale, posaçërisht zyrën e Prokurori brenda fushëveprimit të mandatit të tij. Pjesëmarrësit ndanë shqetësimet që kishin këto vlera 10 nuk është mbajtur në mënyrë konsistente gjatë 12 muajve të mëparshëm dhe ka pranuar si individë dhe përgjegjësi kolektive për t’i mbështetur ato.
Pjesëmarrësit vunë në dukje rëndësinë e bashkëpunimit rajonal, duke përfshirë Prokurorët e Shtetit në maj 2019, dhe konsideroi bashkëpunim të mëtejshëm thelbësor për të për të siguruar që përgjegjësit për krimet e luftës janë përgjegjës.
SIGURIA
Pjesëmarrësit njohën gamën e kërcënimeve të përbashkëta të sigurisë të përjetuara në Ballkanin Perëndimor dhe më gjerë në Evropë. Një shqetësim i veçantë ishte shfrytëzimi i migruesve dhe i prekshëm popullata për kriminalitet të organizuar apo për qëllime terroriste. Pjesëmarrësit rikujtuan miratimin e Thirrjes Veprimi për t’i dhënë fund punës së detyruar, skllavërisë moderne dhe trafikimit të qenieve njerëzore në Londër 2018, dhe ripohoi angazhimin e tyre për të mbetur vigjilent ndaj flukseve gjithnjë në zhvillim të migracionit vendas dhe ndërkombëtar mundësi shfrytëzimi. Për t’u përgjigjur, pjesëmarrësit ranë dakord të mbajnë nivele të larta të vendit përpjekje, si dhe bashkëpunime rajonale dhe më të gjera ndërkombëtare, për të parandaluar dhe luftuar këto krime. Udhëheqësit gjithashtu e kuptuan rëndësinë e bashkëpunimit më të ngushtë ndërmjet Ballkanit Perëndimor dhe Kosovës BE-ja për kontrabandën e drogave të paligjshme, duke përfshirë edhe drogat sintetike, dhe shprehin synimin e tyre për të të bashkëpunojnë në mënyrë aktive me Qendrën Evropiane të Monitorimit për Drogën dhe Varësinë nga Drogat.
Shkëmbimi i informacionit në fushën e zbatimit të ligjit
Udhëheqësit e pranuan rolin aktiv të Mbretërisë së Bashkuar në ndjekjen e dialogut rajonal zbatimin e parimeve të shkëmbimit të informacionit në fushën e zbatimit të ligjit të rënë dakord në Samiti në Londër. Ata e njohin nevojën për më shumë shkëmbime të informacionit në kohë reale të strategjisë dhe natyrën operacionale, duke përdorur metoda dhe mjete të fundit dhe në përputhje të plotë me BE rregullat për mbrojtjen e të dhënave personale dhe angazhimin për përdorimin e kanaleve EUROPOL në mënyrë më proaktive. Duke angazhuar për të zgjeruar më tej bashkëpunimin rajonal të sigurisë, pjesëmarrësit kujtuan të Përbashkët Deklaratë mbi Parimet e Bashkëpunimit në Fushën e Shkëmbimit të Informacionit për Ligjin Zbatimi. Pjesëmarrësit reflektuan mbi progresin e bërë në bashkëpunimin e frontit të zbatimit të ligjit si dhe ndarjen e praktikave më të mira që nga Samiti i fundit, por ata pranuan këtë më tej duhej punë. Për të trajtuar në mënyrë efektive krimin e rëndë dhe të organizuar dhe terrorizmin, pjesëmarrësit pranoi se ishte e nevojshme një përgjigje e shumë agjencive, si dhe bashkëpunimi me sektorin privat dhe aktorët e shoqërisë civile. Pjesëmarrësit pranuan rekomandimet e sjella nga Berlini Procesi i Sigurisë Angazhimet Grupi Drejtues për të zhvilluar një kërcënim të përbashkët rajonal me shumë agjenci vlerësimin e pastrimit të parave dhe financimin e terrorizmit; për të rritur përdorimin e ekzistuese në kohë reale mekanizmat për ndarjen e informacionit; dhe për të rritur përdorimin e ekipeve të përbashkëta hetimore në mbështetje të hetimet financiare. Dorëzimi i punës së mëtejshme do të bëhet në përafrimin brenda ekzistuese mekanizmat për bashkëpunim. Nxjerrja e vlerësimit të riskut të kërcënimeve hibride Udhëheqësit e kuptuan se sulmet hibride janë një kërcënim për paqen dhe stabilitetin kombëtar dhe rajonal dhe se elasticiteti shoqëror dhe shtetëror ndaj sulmeve të tilla duhet të forcohet. Ky proces kërkon një vlerësim të mirë të dobësive, dhe Liderët e mirëpritën ofertën e evropianëve Shërbimi i Veprimit të Jashtëm për të kryer vlerësime të riskut të kërcënimeve hibride. Katër nga Ballkani Perëndimor partnerët po kalojnë vlerësime të tilla. Udhëheqësit gjithashtu ftuan BE-në për të mobilizuar ekzistencën e saj mjete për të zbutur rreziqet.
Luftimi i dezinformimit
Udhëheqësit e pranuan rëndësinë e një demokracie të shëndoshë bazuar në politikat e shëndosha të medias dhe legjislacionin dhe detyrën e tyre për të mbrojtur demokracinë kur ajo mund të dëmtohet nga kërcënimi dezinformata. Ata e kuptuan rëndësinë e promovimit të vlerave dhe parimeve demokratike, në konteksti i një mjedisi të informacionit që i nënshtrohet ndikimit të jashtëm dhe politik në një sfidë peizazh mediatik, që mund t’i nënshtrohet drejtimit dhe ndikimeve malinje. Udhëheqësit gjithashtu kryenin për të forcuar elasticitetin e medias dhe shoqërisë së BE-së dhe Ballkanit Perëndimor për të adresuar disinformimin, të forcojë bashkëpunimin me partnerët institucionalë, aktorët kryesorë, gjigandët e teknologjisë dhe akademinë.
Progresi i AVL-ve
Udhëheqësit rikonfirmuan rëndësinë strategjike të Udhërrëfyesit për një zgjidhje të qëndrueshme në posedimin e paligjshëm, keqpërdorimin dhe trafikimin e Armëve të Vogla dhe të Lehta dhe municionin e tyre në Kosovë Ballkani Perëndimor dhe përshëndeti përparimin në zbatimin e tij, duke përfshirë miratimin e Veprimit Planet nga autoritetet e Ballkanit Perëndimor në përputhje me qëllimet e Udhërrëfyesit. Ata pranuan roli i Gjermanisë dhe Francës në ndjekjen aktive të punës në zbatimin e saj. Ata gjithashtu mirëpritën mbështetje për zbatimin e udhërrëfyesit nga Komisioni, dhe Këshilli, të dyja politikisht dhe përmes mbështetjes financiare shtesë për SEESAC të alokuara në vitin 2018. Ata inkurajuan partnerët ndërkombëtarë dhe donatorët për të siguruar mbështetje financiare për iniciativën, në veçanti nga duke kontribuar në mekanizmat e financimit të vendosura për këtë qëllim, duke përfshirë edhe Multipartnerin e Kombeve të Bashkuara Fondi i Mirëbesimit. Lufta kundër korrupsionit – ndjekja e zotimeve të antikorrupsionit Krerët e Ballkanit Perëndimor rikonfirmuan angazhimin e përbashkët për të rritur përpjekjet për të parandaluar dhe për të luftuar korrupsionin dhe për të përmirësuar sundimin e përgjithshëm të ligjit. Angazhimet e bëra në premtimet antikorrupsion mbeten të vlefshme. Korrupsioni dhe keqadministrimi transferojnë fonde publike nga ku ata janë më të nevojshme. Ato ndikojnë shoqërinë në tërësi, ndërkohë që mosndëshkimi i shpërblen shkelësit dhe dënon pajtueshmërinë. Duke kujtuar futjen e anti-korrupsionit në kuadër të Procesit të Berlinit në Kosovë Trieste 2017 dhe premtimet anti-korrupsion të miratuara nga Ballkani Perëndimor Gjashtë kryeministrat, pjesëmarrësit pranuan se përgjegjësia për ndërtimin e elasticitetit ndaj korrupsionit qëndron në shumëfish autoritetet publike, sektori privat dhe shoqëria civile, si dhe aspektet e korrupsionit që lidhen me të krimi i organizuar është i një rëndësie të veçantë për Ministritë e Drejtësisë, Organet Kundër Korrupsionit, Ministritë e Financave dhe Ministrive të Brendshme. Pjesëmarrësit ranë dakord se Sigurimi i Procesit të Berlinit Angazhimet Anëtarësimi në Grupin Drejtues duhet të zgjerohet për të përfshirë përfaqësues nga Ministritë e Drejtësisë, Ministritë e Financave dhe Organet Kundër Korrupsionit.
Lufta kundër korrupsionit mbetet një prioritet për rajonin, gjë që reflektohet edhe në BE qasja e parë e bazave. Pjesëmarrësit ranë dakord të përqëndrohen në ndarjen e praktikave të mira për trajtimin e tyre korrupsionit dhe të sigurojë zbatimin praktik të strategjive dhe veprimeve anti-korrupsion të pjesëmarrësve planet. Në kuadrin ekzistues ndërkombëtar anti-korrupsion, duke përfshirë Konventën e OKB kundër Korrupsioni, në të cilin partnerët në rajon janë partitë, Udhëheqësit janë të vendosur të mbajnë lufta kundër korrupsionit si një përparësi kryesore në axhendën e Procesit të Berlinit. Ata gjithashtu i bënë thirrje BE-së të vazhdojë mbështetjen e saj për parandalimin dhe luftën kundër korrupsionit në rajon. E ARDHMJA E PROCESIT 12 Liderët arritën në përfundimin se procesi i Berlinit ka arritur në aspektin e bashkëpunimit ekonomik dhe integrimin socio-ekonomik. Axhenda e Lidhjes dhe Zona Ekonomike Rajonale po ngasin zhvillimin ekonomik dhe afrimin e rajonit për të mirën e të gjithëve. Procesi është gjithashtu një forum i rëndësishëm që bashkon Liderët për diskutim të hapur. Liderët e konsiderojnë të rëndësishëm për të përfshirë njerëzit dhe përfaqësuesit e tyre në procesin e procesit të Berlinit, dialog. Për këtë qëllim, ata mirëpritën propozimin e disa prej Parlamenteve të Procesit të Berlinit për të kontribuojnë në këtë dinamikë përmes organizimit të një dialogu parlamentar që mbulon të gjitha fushat e mundshme të marrëdhënieve tona politike, ekonomike, sociale, kulturore dhe të sigurisë. pjesëmarrësit mbështeti perspektivën e një takimi ndërparlamentar përpara samitit të ardhshëm, duke e lënë atë në maksimum Parlamentet për të përcaktuar modalitetet dhe përmbajtjen e shkëmbimeve të tyre. Liderët përshëndetën Presidencën e parë të përbashkët të Republikës së Bullgarisë dhe të Shqipërisë Republika e Maqedonisë Veriore për vitin 2020. Mbajtja e bashkë-presidencës nga Republika e Maqedonise se Veriut është një simbol i rëndësishëm i pronësisë më të madhe të procesit nga rajoni
Discussion about this post