A jeni tronditur nga lajmi i demencës frontotemporale të Bruce Willis në vetëm 67 vjeç? A dridheni nga kërcënimi i demencës ndërsa vitet kalojnë? Ekziston një zgjidhje që mund të zvogëlojë rrezikun e demencës në moshat më të mëdha.
Çfarëdo që të zgjidhni – qoftë një shëtitje në park apo gjysmë maratonë e Athinës – mund t’ju ndihmojë të shmangni demencën në pleqëri. Studiuesit nga Shkolla e Mjekësisë e Kolegjit Universitar në Londër argumentojnë se çdo aktivitet në çdo moshë çon në funksionimin më të mirë të trurit më vonë në jetë. Por sekreti për ruajtjen e mprehtësisë dhe kujtesës në dekadat e mëvonshme të jetës së të rriturve është ekzistenca e një rutine ushtrimesh. Me fjalë të tjera, angazhim sistematik dhe jo i rastësishëm me të.
Hulumtimi afatgjatë u botua në internet në Journal of Neurology Neurosurgery and Psychiatry. Studiuesit theksojnë se gjetjet mbetën statistikisht të rëndësishme edhe pasi u morën parasysh faktorë të tillë si aftësia njohëse e fëmijërisë, të ardhurat familjare dhe niveli arsimor.
Studiuesit shikuan lidhjet midis një sërë testesh njohëse në moshën 69-vjeçare dhe aktivitetit të raportuar të atij personi në kohën e lirë në moshat e mëposhtme: 36, 43, 53, 60-64 dhe 69 vjeç. Janë anketuar gjithsej 1400 burra dhe gra britanike. Nivelet e aktivitetit fizik u kategorizuan si më poshtë: i ulur, mesatarisht aktiv (1 deri në 4 herë në muaj), më aktiv (5 ose më shumë herë në muaj). Gjithashtu u krijua një shkallë e aktivitetit fizik nga zero (i ulur në çdo moshë) në pesë (fizikisht aktiv në çdo moshë).
Një në nëntë pjesëmarrës (11%) ishin dhe mbetën fizikisht joaktivë në çdo moment të jetës së tyre, sipas rezultateve. Gjithashtu 17% ishin aktivë gjatë një periudhe të caktuar të jetës së tyre, 17% të tjerë ishin aktivë gjatë katër fazave kritike të jetës së tyre, ndërsa 15% ishin dhe qëndruan fizikisht aktivë.
Ekipi i studiuesve vlerësoi aftësinë njohëse të pjesëmarrësve në moshën 69-vjeçare me teste që vlerësojnë vëmendjen, orientimin, kujtesën dhe aftësinë verbale, por edhe faktorët e rrezikut të parametrizuar për rënien konjitive si statusi kardiovaskular dhe gjenin APOE-e4 të dyshuar për sëmundjen e Alzheimerit.
Në përgjithësi, studiuesit zbuluan se aktiviteti fizik në çdo moshë çoi në performancë më të lartë në testet e aftësisë perceptuese, kujtesës verbale dhe përpunimit të të folurit në moshën 69 vjeçare. Ekipi hulumtues shton se efekti i aktivitetit fizik është i ngjashëm në çdo fazë të jetës së të rriturve dhe ka të bëjë si me ata me aktivitet fizik të moderuar dhe me intensitet të lartë, duke çuar në përfundimin se edhe pjesëmarrja me një frekuencë të rrallë në sport p.sh. një herë në muaj shoqërohet me aftësi më të larta njohëse.
Mesazhi kryesor i studimit është se përfshirja në një aktivitet atletik ose sport të lehtë gjatë gjithë jetës duke filluar në fëmijëri mund të jetë edhe më i rëndësishëm për funksionin njohës sesa koha ose shpeshtësia e aktivitetit fizik në një periudhë të caktuar.
Megjithatë, mbetet një studim vëzhgues dhe si i tillë nuk mund të vendoset një lidhje shkakësore në lidhje me lidhjen e aktivitetit fizik me rënien njohëse.
