Hungaria dhe Viktor Orban janë ndërmjetësi i Kinës për kredinë prej 500 milionë euro të dhënë qeverisë së re maqedonase të kryesuar nga Hristijan Mickoski, raporton BGNES.
“Në letër, fondet vijnë nga Budapesti. Në fakt, paratë janë pjesë e 1 miliardë eurove që i është dhënë Hungarisë nga një konsorcium bankash kineze në fillim të këtij viti, sipas një hetimi nga Vsquare”, vijon me tej BGNES.
Në shtator, Mickoski njoftoi marrëveshjen e huasë, VMRO-DPMNE atëherë siguroi se nuk do të vijë nga Kina, por do të jepet “nga një shtet anëtar i BE-së dhe NATO-s”. Më vonë u njoftua se ishte Hungaria.
Pjesë nga shkrimi:
Shuma prej 500 milionë euro përfaqëson gjysmën e 1 miliard eurove që Mickoski premtoi se do t’i sigurojë pas fitores së tij në zgjedhjet e 8 majit. Kushtet e kredisë përfshijnë një normë interesi prej 3.25%, një periudhë mospagimi trevjeçare dhe një periudhë shlyerjeje 12-vjeçare, të cilën kryeministri e cilësoi si “jashtëzakonisht të favorshme”.
Burimet diplomatike janë të qarta se dy kreditë (ajo kineze për Hungarinë dhe ajo hungareze për Maqedoninë e Veriut) janë të lidhura. Sipas tyre, fillimisht ka pasur mundësi që mjetet të kanalizohen përmes Serbisë.
Nga erdhën në të vërtetë paratë?
Në pranverë, qeveria hungareze siguroi dhe absorboi plotësisht 1 miliard euro nga një konsorcium që përfshin Bankën e Eksportit-Importit të Kinës dhe degën hungareze të Bankës së Kinës.
Marrëveshja u mbajt e fshehtë deri në fund të korrikut, kur shtypi vendas raportoi mbi të në bazë të një përditësimi të rregullt të shifrave të borxhit publik.
Kushtet e kredisë së luhatshme trevjeçare, duke përfshirë normat e interesit dhe kushtet e shlyerjes, nuk u zbuluan.
Sipas komenteve të fundit nga zyrtarë qeveritarë, Hungaria u ka kërkuar partnerëve të saj kinezë që të bien dakord për t’i bërë publike kushtet.
Huaja e siguruar nga Budapesti është kredia më e madhe bankare në portofolin e borxhit të vendit, pa përfshirë emetimet e obligacioneve, duke tejkaluar 917 milionë dollarët e parashikuara për projektin e përbashkët hungarez-kinez për zgjerimin dhe përmirësimin e hekurudhës Budapest-Beograd.
Qeveria e Orbanit njoftoi se fondet nga kredia e re do të përdoren për financimin e investimeve të përbashkëta në infrastrukturë, duke përfshirë infrastrukturën e transportit dhe energjisë, pa hyrë në detaje, por përsëri nuk u përmend për sigurimin e një pjese të kredisë për një vend të tretë (Maqedonia e Veriut ).
Sipas Vsquare, Hungaria fillimisht kishte shpresuar të merrte një hua shumë më të madhe gjatë vizitës së Xi Jinping në Budapest në maj, si një zëvendësim për fondet e ngrira evropiane të vendit.
BE bllokoi 6.3 miliardë euro fonde kohezioni për Budapestin për shqetësimet në lidhje me çështjet e sundimit të ligjit, korrupsionin dhe mungesën e reformave në gjyqësor. Për më tepër, rreth 2.5 miliardë euro fonde rindërtimi janë bllokuar për shkak të trajtimit të refugjatëve, diskriminimit ndaj komunitetit LGBT dhe shkeljeve të lirisë akademike.
Qeveria e Orbanit nuk ka arritur të përmbushë kushtet e vendosura nga Komisioni Evropian për të marrë 6.3 miliardë euro nga Mekanizmi i Rindërtimit dhe Qëndrueshmërisë (RSM) dhe 3.9 miliardë euro nga faza e huasë së programit.
“Fidesz i Orbanit dhe VMRO-DPMNE i Mickoskit janë aleatë. Hungaria ka strehuar për vite me radhë babain politik të Mitkoskit, Nikola Gruevski, një ish-kryeministër maqedonas dhe udhëheqës i DPMNE-së i sanksionuar sipas Aktit Magnitsky. Orban financon një perandori mediatike në Maqedoninë veriore që shpërndan propagandë të fuqishme dhe urrejtja kundër Bisë po përgatitet gjithashtu për të përvetësuar sektorin maqedonas të telekomunikacionit.
Mbetet pyetja pse qeveria hungareze i ka ofruar ndihmë financiare një qeverie të huaj në një kohë kur ajo vetë po përballet me vështirësi të mëdha financiare. Zyra e kryeministrit hungarez nuk i është përgjigjur pyetjeve të dërguara nga Vsquare. Shtrohet një pyetje tjetër – si do ta shlyejë Shkupi kredinë?
Deri në fund të gushtit, deficiti buxhetor i Hungarisë u rrit në 103% të objektivit të vendosur në fillim të vitit, ose 73% pasi objektivi i deficitit u rrit në 4.5%. Sipas analistëve, nevojiten më shumë masa fiskale për të mbajtur deficitin buxhetor nën këtë nivel, dhe ndoshta edhe më të ashpra për ta ulur atë nën 3% në përputhje me objektivat sipas rregullave të procedurës së deficitit të tepruar të BE-së. / BGNES
