Yield-et e bonove të thesarit u rritën përsëri lehtë në ankandin e parë të muajit prill.
Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, yield-i mesatar i ponderuar arriti në 3.69%, nga 3.65% që kishte qenë në ankandin e mëparshëm. Rritja e yield-eve në ankandet e fundit duket kryesisht si rrjedhojë e një rënieje të kërkesës së investitorëve në ankande. Në ankandin e ditës së martë, Ministria e Financave kishte shpallur për financim 9 miliardë lekë bono 12-mujore, por shuma totale e kërkesave në ankand nuk shkoi më shumë se 7.33 miliardë lekë. Në fakt, vlera e planifikuar e emetimit nga Ministria e Financave ishte ndjeshëm më e lartë se shuma e maturuar e bonove të emetuara një vit më parë, që kishte qenë vetëm pesë miliardë lekë. Me sa duket, tregu nuk i është përgjigjur plotësisht kërkesës për financim të qeverisë dhe kjo ka rezultuar përsëri me një rritje të vogël të yield-eve.
Sidoqoftë, yield-et vazhdojnë të qëndrojnë në nivele ndjeshëm më të ulët krahasuar me një vit më parë. Bonot 12-mujore që u rifinancuan në ankandin e të martës ishin emetuar me një yield-mesatar të ponderuar prej 3.91% një vit më parë. Gjithashtu, diferenca mes normës bazë të interesit dhe yield-it të bonove 12-mujore është e vogël dhe pranë niveleve më të ulëta historike. Ndërkohë që Banka e Shqipërisë po mban norma interesi më të ulëta krahasuar me parashikimet, trysnia mbi yield-et po vjen kryesisht nga një kërkesë më e madhe e qeverisë për financim në tregun e brendshëm.
Nëse vitin e kaluar një pjesë e deficitit të brendshëm u mbulua nëpërmjet Eurobondeve, në planin vjetor të huamarrjes për vitin 2024, Ministria e Financave ka planifikuar që deficiti vjetor do të financohet i gjithi nga huamarrja e brendshme dhe likuiditeti gjendje nga viti 2023. Më konkretisht, nga një deficit buxhetor i parashikuar prej rreth 61.3 miliardë lekësh, huamarrja e brendshme pritet të financojë rreth 81.6% të tij ose rreth 50 miliardë lekë. Nga ana tjetër, politika fiskale me tipare shtrënguese e qeverisë ka krijuar që prej vitit të kaluar momente të shtrëngimit të likuiditetit të monedhës vendase në tregun financiar.
Gjendja u përmirësua në dy muajt e fundit të vitit 2023, por rifillimi i akumulimit të suficitit buxhetor nga qeveria këtë vit mund të rishfaqë efekte në tkurrjen e depozitave bankare në monedhën vendase, siç edhe treguan të dhënat e muajit shkurt. Vlera totale e titujve që do të emetohen në tregun e brendshëm gjatë vitit 2024 pritet të jetë rreth 378.6 mld lekë gjatë vitit 2024. Muajt me vlerën më të lartë të emetimeve të reja ishin janari dhe shkurti, kur vlerësohet se u realizua pothuajse 30% e volumit vjetor të huamarrjes për vitin 2024. Për tremujorin e dytë, qeveria shqiptarë ka planifikuar të marrë hua 105.5 miliardë lekë në tregun e brendshëm, përfshirë huamarrjen e re dhe rifinancimin e instrumenteve të maturuara gjatë periudhës.
Sipas kalendarit të emetimeve të Ministrisë së Financave, shuma planifikuar e huamarrjes do të rritet me 7.2% krahasuar me shumën faktike të huamarrjes së siguruar në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Megjithatë, huamarrja e brendshme pritet të jetë më e ulët krahasuar me tremujorin e parë të këtij viti, me rreth 27% më pak./ Revista “Monitor”
