Nga Kastriot Myftiu
1. Bëni durim dhe rreth një muaj dhe COVID-19 do të harrohet e do të hyjë në histori. COVID-19 nuk është plotësisht i ri. Ai është anëtari më i fundit i një familjeje virusesh të quajtura coronaviruse njerëzore që u zbuluan për herë të parë në vitet 1960. Shtatë lloje mund të infektojnë njerëzit. Katër lloje mund të shkaktojnë grip e ftohje. Epidemia e SARS-it u shkaktua nga një coronavirus që kaloi nga kafshët te njerëzit në vitin 2002. Virusi SARS përfundimisht sëmuri rreth 8.000 njerëz dhe vdiqen gati 800, kryesisht nga pneumonia. Një koronavirus që u identifikua së pari në Arabinë Saudite në 2012 filloi nga deveja dhe më pas kaloi te njerëzit. Ky virus çoi në një sëmundje të quajtur Sindromi Respirator në Lindjen e Mesme (Middle East Respiratory Syndrome – MERS). Edhe MERS shkaktonte pneumoni dhe ishte edhe më vdekjeprurës se SARS, pasi vriste tre nga çdo 10 të infektuar. Gjithsej shkaktoi 860 vdekje të raportuara. Po cila është e veçanta e COVID-19? E thjeshtë fare: COVID-19 është një virus i ri dhe si i tillë mund të jetë më i rrezikshëm sesa ai që ka qenë rrotull për njëfarë kohe, sepse njerëzit nuk kanë zhvilluar ende imunitet ndaj tij, cka i bën më të ndjeshëm ndaj këtij virusi. As nënat e reja nuk mund të kalojnë antitrupa për këtë virus përmes placentës gjatë shtatzënësisë ose përmes qumështit të nënës pas lindjes. Prandaj kujdes foshnjat!
Por a është COVID-19 më i keq se gripi? Ashtu si gripi, ai shkakton kollitje, ethe, lodhje dhe, në raste të rralla, diarre. Në Kinë, shumica e njerëzve duket se marrin një infeksion të lehtë nga COVID-19 dhe shërohen në shtëpi me vetë-kujdes standard, siç janë ilaçet e zakonshme kundër gripit, lëngjet me shumicë dhe pushim.
Ju trembin statistikat? Po të nisemi nga statistikat, besohet qe COVID-19 të ketë vrarë më shumë se 2,000 njerëz. Ju duket e frikshme? Po gjatë një sezoni tipik të gripit, vetëm në SHBA sëmuren 10 milionë deri në 45 milionë njerëz, dhe shkaktohen 61,000 vdekje. Lexojeni mire: vetëm në SHBA.
2. MOS KINI FRIKË, AQ MË KEQ PANIK nga situata e përhapjes së COVID-19 apo të çdo epidemie tjetër. Frika dhe paniku e vë trupin në gjendje stresi dhe kur trupi është në gjendje stresi sistemi imunitar i tij pushon së vepruari. Ky është momenti kur viruset dhe bakteret e dëmshme bëjnë qejf në trupin tonë dhe ‘na sëmurin”. Mund të bëja një emision të tërë për të treguar sesi ndodh kjo.
3. DUAJINI MIKROORGANIZMAT si bakteret e viruset, etj., sepse pa to nuk mund të jetojmë.
4. NDRYSHONI KONCEPTIN PËR SËMUNDJEN. Ne ngatërrojmë shkakun me pasojën. Nuk është një virus i vetëm ai që shkakton sëmundjen e trupit tonë, por e anasjellta, trupi ynë është tashmë i sëmurë prandaj virusi gjen terren në atë trup që tashmë është i sëmurë. Pra, nëse keni trup të shëndoshë, nuk keni pse trembeni nga viruset. Prandaj COVID-19 prek sidomos ata me sistem imunitar të dobët apo me probleme respiratore.
5. Mbrojtja nga viruset është shumë e thjeshtë: lajini duart shpesh. Por ka një problem. Këshilla e zakonshme është: lajini duart me ujë të rrjedhshëm. Unë do t’ju thosha të kundërtën: LAJINI DUART ME ÇEZMËN MBYLLUR. Arsyen gjejeni vetë.
6. Do t’u sugjeroja institucioneve të shëndetit publik të mos merren vetëm me parapërgatitje, por të nisin urgjent kontrollet e rrepta higjieno-sanitare nëpër bare, restorante, tualete publike dhe sidomos në floktore e berberhane, ku mendoj se duhen vendosur rregulla të rrepta për dezinfektimin e pajisjeve.
6. Nëse trembeni lehtë nga statistikat dhe informacioni negativ, mos hyni fare në FB, as lajme mos shihni fare.
Discussion about this post