“Loja e madhe e Erdoganit: intrigat turke në Ballkan”, është ky titulli që i vë analizës së saj Financial Times, ku analizon mes të tjerave dhe marrëdhënien mes kryeministrit shqiptar Edi Rama dhe presidentit turk. Shkrimi analitik nis me deportimin e shtetasit turk Harun Çelikrreth një vit më parë, i cili njihej si mbështetës i Gulen.
“Pak më shumë se një vit më parë, shtetasi turk Harun Çelik u la i lirë nga një burg shqiptar dhe u largua me shpejtësi nga aeroporti. Disa orë më vonë ai ishte përsëri në Turqi, ku media shtetërore mburrej se ai ishte kthyer në një operacion të kryer nga shërbimet e inteligjencës turke. Z. Celik, një mësues, ishte arrestuar nga autoritetet shqiptare në korrik 2019 për përpjekjen për të hyrë në vend me një vizë të falsifikuar.
Por në Turqi ai ishte në kërkim për rolin e tij të supozuar si një figurë e lartë në lëvizjen gyleniste që akuzohej për orkestrimin e një përpjekjeje të dhunshme në korrik 2016. Udhëtimi i tij misterioz – që të kujton interpretimet jashtëzakonisht të diskutueshme të kryera nga CIA pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit – është më i fundit në radhën e deportimeve të paligjshme të shtetasve turq nga Ballkani”, shkruan FT.
Erdogan ka fuqizuar shërbimin e inteligjencës turke dhe ka shkaktuar alarm midis aleatëve tradicionalë perëndimorë të vendit. Turqia dhe fuqitë e tjera autoritare, të tilla si Rusia dhe Kina, e shohin Ballkanin si strategjik për shkak të afërsisë së rajonit me BE. Ministri turk i drejtësisë tha në 2019 se 107 Gylenistë të dyshuar ishin sjellë përsëri në Turqi nga jashtë.
Ndërsa qeveria shqiptare ka mohuar publikisht gjithë përfshirjen në largimin e Z. Çelik, disa zyrtarë aktualë dhe ish-zyrtarë nga i gjithë Ballkani thanë për Financial Times se ata ishin përballur me presion “të vazhdueshëm” nga Turqia për ekstradimin e personave të dyshuar për grushtin e shtetit.
Turqia është një partner i madh tregtar dhe është shumë i përfshirë në projekte të mëdha infrastrukturore në të gjithë Ballkanin, ku ka financuar ndërtimin e disa prej xhamive më të mëdha të rajonit. “Turqia zgjodhi Ballkanin si një fushë beteje në luftën kundër lëvizjes Gulen,” tha Asli Aydintasbas nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet e Jashtme.
“Rajoni është simbolikisht shumë i rëndësishëm”, duke pasur parasysh se pjesa më e madhe e tij u drejtua nga Stambolli gjatë Perandorisë Osman. Ankaraja ka luftuar për të bindur partnerët ndërkombëtarë, lidhur me dënimin e gylenistëve, ndërkohë që Britania e Madhe ka refuzuar kërkesat e Turqisë për ekstradimin e një biznesmeni, po ashtu i dyshuar si i përfshirë në lëvizjen gyleniste.
Në rastin e Z. Celik, incidenti pasoi me një presion të mëtejshëm nga ana e Turqisë, për dorëzimin e personave të tjerë të dyshuar si dhe për mbylljen e shkollave dhe institucioneve arsimore.
Një ish-zyrtar i lartë shqiptar i tha FT se Ankaraja kishte dërguar një listë me qindra emra të mbështetësve të pretenduar të Z. Gulen të cilët kërkonte që ti ekstradonte në Turqi. Një zyrtar i qeverisë shqiptare tha se ndërsa Tirana kishte bërë rezistencë për Çelik, ekstradimi i tij përkoi me tërmetin e Nëntorit të 2019-tës, ku Shqipërisë i duhej ndihma ekonomike nga Turqia.
Në mars, pesë zyrtarë të lartë të Kombeve të Bashkuara i dërguan një letër qeverisë shqiptare duke shprehur shqetësimin për dëbimin e Z. Çelik. Kryeministri shqiptar Edi Rama, i cili javën e kaluar bëri një vizitë dy-ditore në Ankara, hodhi poshtë pretendimet se Turqia i ka bërë presion për ekstradimin e Çelik.
“Ne nuk kemi pasur asnjë presion nga Turqia dhe ky ekstradim është politizuar përtej çdo imagjinate nga ata që duan të luftojnë Turqinë,”, tha Rama për FT. Ai nuk dha asnjë shpjegim ligjor se pse Çelik përfundoi nga burgu shqiptar në një avion të ‘Air Albania’ për në Stamboll.
Duke folur gjatë vizitës që Rama bëri në Turqi javën e kaluar, Erdogan tha se të dy vendet ishin “me një mendje” për kërcënimin e paraqitur nga gylenistët.
E njëjta situatë paraqitet edhe në Kosovë, ku Ramush Haradinaj sghkarkoi zyrtarët që vendosën për ekstradimin e disa personave të dyshuar si gylenistë. Turqia është një nga tre investitorët më të mirë në Kosovë dhe zotëron aeroportin kryesor të Kosovës si dhe kompaninë e energjisë.
(E.K/Faxweb.al)